Patrizia_Ciofi

Don Pasquale uit Geneva: een must niet alleen voor de schilderskunstliefhebbers

Toegegeven, de enscenering lijkt soms te bedacht, maar gaat dat meestal niet zo, met concepten? Geef je eraan over, zou ik zeggen, en je avond kan niet meer stuk, want de productie is gewoon ontzettend leuk (wel tot het eind blijven kijken!)

Daniel Slater, geholpen door de ontwerper Francis O’Connor verplaatst de actie naar de jaren twintig van de vorige eeuw, naar het Parijs van ‘olalala’, naar het café, de straatschilders, de avant-garde en de psychoanalyse. Er wordt rijkelijk met de beelden van Picasso en Magritte gestrooid en de derde acte is één en al Mondriaan. Prachtig om te zien en je kan meteen je kunstkennis testen.

Simone Alaimo is een fantastische don Pasquale. Hij zingt en acteert dat het een lieve lust is, heerlijk! Samen met Marzio Giossi (doctor Malatesta) zorgt hij voor menig hilarisch moment

Alleen in Patrizia Ciofi (Norina) moeten de heren hun meerdere erkennen, maar zij is dan ook de ongekroonde koningin van het (dramatische) belcanto en domineert de bühne vanaf haar eerste opkomst. Zij zet een vrouw van de wereld neer, met wie je beter niet kunt spotten. Daar zou ook Ernesto (een aardige Norman Shankle) weleens pijnlijk achter kunnen komen.

Gaetano Donizetti: Don Pasquale
Patrizia Ciofi, Simone Alaimo, Norman Shankle, Marzio Giossi
Orchestre de la Suisse Romande olv Evelino Pidò
regie Daniel Slater
Bel Air BAC033

The battle for Lucia di Lammermoor is far from won

lucia-di-lammermoor-by-gaetano-donizetti-score-cover-first-edition-KFRB72



Joan Sutherland, Maria Callas and Beverly Sills

Lucia di Lammermoor has always been, perhaps even more than Norma, a point of contention between the supporters of Maria Callas and Joan Sutherland. The performances of both ladies are indeed fantastic and, moreover, totally different. Which of the two should you own? That is not easy. A matter of taste, shall we say?


Joan Sutherland is unprecedentedly virtuoso and her coloraturas so perfect that they hurt. And yet I remain untouched by her. Why? Perhaps because it is too perfect? I do not know. It could just be me.


Lucia Callas

Whatever you choose, you really can’t do without at least one Callas. Try Naxos (8110131-32) with Giuseppe di Stefano and Titto Gobbi, under Tulio Serafin, for although Francesco Tagliavini (Warner Classics 2564634081) is a much better Edgardo, the rest of the cast (including Callas herself!) is much stronger here.


Lucia Sills

Personally, I prefer Beverly Sills (Westminster 4712502), especially when it is a choice between studio recordings. Her portrayal unites the best of both divas: the virtuosity, vocal beauty and pure intonation of la Stupenda and the great acting of la Divina. Not really a great tragédienne (but then, neither is Lucia); she is more like a passive girl child who allows herself to be completely overwhelmed. The rest of the cast (Carlo Bergonzi, Piero Cappuccilli, Justino Diaz) is also at a very high level and Thomas Schippers conducts it all with a firm hand . But what makes this recording really special is the use of a glass harmonica in the mad scene, exactly as Donizetti had originally prescribed it.



Renata Scotto

Lucia Scotto

My most beloved Lucia, Renata Scotto, never recorded the role in the studio. There are, however, several pirate recordings of her in circulation, with Luciano Pavaratti, Alfredo Kraus, Carlo Bergonzi and Gianni Raimondi as Edgardo.

Of these four, the recording with Raimondi is dearest to me, not least because of the very energetic and dramatically balanced direction by Claudio Abbado. It was recorded at La Scala in December 1967 and it appeared on Nuova Era (013.6320/21). Unfortunately, this recording is very hard to find.


Below Gianni Raimondi and Giangiacomo Guelfi (Enrico) in ‘Orrida è questa notte…


Scotto’s interpretation of the tormented heroine is available on DVD (VAI 4418). The production was recorded in Tokyo in 1967. It circulated for years on pirate video, but as the sound and picture quality were particularly poor, the commercial release has made many opera lovers very happy. The sound is a little sharp, making Scotto’s high notes sound even more metallic than usual, but who cares? ‘


Her interpretation is both vocally and scenically at an unprecedented high level. With a childishly surprised expression (my brother does this to me?) on her face, she agrees, albeit not without grumbling, to the forced marriage with Arturo (an Angelo Marchiandi who is hideous in every way).

Below, Scotto sings ‘Il dolce suono’. Who could do it better?!




After her mad scene, you tend to pull the plug, because everything that comes after it can only feel like a cold shower. But you are wrong about that. Edgardo’s two arias, sung by Carlo Bergonzi, will take you straight to (singer’s) heaven.


Afterwards, you can’t help but be a little sad, because where have they gone, yesterday’s singers? Small, tall, fat, skinny, with or without acting talent… None of them was a ballet dancer, but could they sing! And it was through their voices alone that they were able to convey all of the feelings that now require a whole ‘artistic team’. In spite of the cuts that were common at the time, this is an absolute must.

Below, Bergonzi sings ‘Fra poco a me ricovero’



Patritia Ciofi (French version)

Lucia Ciofi


In 1839, Donizetti adapted his opera for Paris and Lucia became Lucie. It is not the language alone that distinguishes between the two versions, for Donizetti tinkered considerably with both the libretto and the music. Alisa (Lucia’s lady-in-waiting) was cut out of the opera and our heroine remains the only woman in an otherwise purely male company, which makes her even more lonely and vulnerable.


Normanno is now called Gilbert and his role has been considerably expanded. His false play and manipulations make him into a key figure and he grows to almost Iago-like proportions. Arturo has also become more three-dimensional as Henri. And although I miss ‘Regnava nel silenzio’ and scenes between Lucia and Raimondo, I must admit that the French version is dramatically much better.

In this recording (once TDK, hopefully still available), Patrizia Ciofi is nothing less than phenomenal as a rather neurotic Lucie, Ludovic Tézier is superb as a villainous Henri and Roberto Alagna is in his element as Edgar. It was (at the time) one of his best roles.

The director duo Patrick Courier/Moshe Leiser rarely disappoint. Their productions are always realistic, embedded in a historical perspective, but with enough of a nod to the present. Moreover, they do what directors are supposed to do: provide a good mise-en-scène and guide the singers in their performance as to appear convincing.


 

THREE LUCIAS OF RECENT TIMES

Anna Netrebko

Lucia Netrebko


Deutsche Grammophon released the Live in HD broadcast of Lucia di Lammermoor by the Metropolitan Opera in New York in 2009 on DVD and Blu-Ray (DG 0734545). Anna Netrebko sang the main role. I never really thought Lucia suited her. Moreover, at that time she was more concerned with showing off than with the soul- searchings of the tragic heroine she portrayed.

l

Piotr Beczala is, as always, a fantastic Edgardo, but all the other singers are fine too. All have an individual timbre, so that in the very homogeneously sung sextet you can also recognise the individual voices.


.

Valery Gergiev conducts energetically and really speeds up the orchestra, which sometimes results in breakneck tempi. On the other hand he actually stretches out the ‘mad scene’ (with glass harmonica, bravo!)


Natalie Dessay

Lucia Dessay

Valery Gergiev’s Mariinsky Theatre put its own Lucia di Lammermoor on CD (MARO 512). Natalie Dessay is a gifted artist. She has a beautiful voice of unprecedented height, with which she sings the most difficult coloraturas and fiorituras as if it were nothing. She is also beautiful and can act incredibly well; it is always a pleasure to see her in action.
However, her voice, which is not so big, has its limitations. Scenically, she knows how to hide these through her superb acting, but without visual images, things can go wrong. Which you can hear on this live recording from 2010. Her coloraturas are perfect but empty; they have no substance. This Lucia does go mad but we do not know why. But once she is crazy, she totally makes our heads spin.

Piotr Beczala is, as always, a fantastic Edgardo, but all the other singers are fine too. All have an individual timbre, so that in the very homogeneously sung sextet you can also recognise the individual voices.
Valery Gergiev conducts energetically and really speeds up the orchestra, which sometimes results in breakneck tempi. On the other hand he actually stretches out the ‘mad scene’ (with glass harmonica, bravo!).


Diana Damrau


https://images-na.ssl-images-amazon.com/images/I/71cVsKQYuIL._SX522_.jpg

 

Diana Damrau, one of the world’s best and most famous sopranos, seems to be perfect for the role of Lucia in Lucia di Lammermoor. She sang the part already in 2008 at the New York Metropolitan Opera. Five years later, she delighted audiences in her home town of Munich with her interpretation. The concertante performances were recorded live by Erato, but I am sadly disappointed with the result.


Not that there is anything wrong with Damrau’s coloraturas. They are still impeccable, but to my ears they are empty, without any real substance. In her mad scene, she looks more like the mechanical puppet Olympia from Les contes d’Hoffmann than a woman of flesh and blood.


The male roles are all well cast. Joseph Calleja (Edgardo) sings his role with such ease and flexibility that I am reminded of the young Pavarotti. Ludovic Tézier and Nicolas Testé are perhaps not entirely idiomatic, but their impeccable singing is really not to to be criticized. Even the small role of Normanno is perfectly sung by the excellent Andrew Lepri Meyer.


Jesús López-Cobos’ tempi are remarkable, to say the least. It is stop and go again all the time. Sometimes I do not even recognize the music. It seems as if new embellishments have been added.


The recording itself is also quite unbalanced. It is understandable that the opera could not be recorded in one go, but some things were ‘brushed up’ in the studio and unfortunately we can hear this.

My top three remains unchanged:
1. Renata Scotto with Carlo Bergonzi, VAI 4418
2. Beverly Sills with Bergonzi, recorded in the studio in 1970 (Westminster 4712502)
3. Maria Callas, no matter which one

Over Romeo en Julia van Bellini

RomeoAndJuliet 1884 painting by Frank Bernard Dicksee.                                               Romeo and Juliet, painting by Frank Bernard Dicksee, 1884

 

Ongelukkige liefdes zijn door de eeuwen heen de grootste de inspiratiebron geweest van schrijvers, dichters, schilders en toondichters. Logisch, want wat kan ons meer ontroeren dan het treurige lot van twee mensen die uit liefde voor elkaar de dood boven het leven verkiezen? Romantiek ten top en een beetje mens houdt eenmaal van snotteren.

 

 

Shakespeares Romeo en Julia zijn wellicht het bekendste liefdespaar van ze allemaal. Toneelstukken, films, balletten zijn er op gebaseerd en/of door geïnspireerd. En opera’s, uiteraard. Iedereen kent Romeo et Juliette van Gounod. Berlioz komt ook het en der voorbij. Maar wist u dat ook Bellini daar een opera over schreef? Nee? En waarom niet? Omdat het bijna nooit meer uitgevoerd wordt? En dat terwijl zijn I Capuletti e i Montecchi adembenemend mooi is!

 

Romeo Bellini Scotto

 

Mijn geliefde uitvoering is in 1968 live in de Milanese La Scala opgenomen, met een tenor (Giacomo Aragall op zijn bestl!) als Romeo en Renata Scotto als Giulietta. Tebaldo werd gezongen door (wat een weelde!) een jonge Luciano Pavarotti en Claudio Abbado dirigeert (Gala GL 100.517).

Aragall en Scotto in ‘Si, fuggire!… Vieni ah! vieni, e in me riposa’:

 

 

Romeo Bellini Netrebko

 

In 2009 kwam er een nieuwe opname op de markt met niemand minder dan Anna Netrebko en Elina Garanča in de hoofdrollen. Als Tebaldo hoort u, toen een nieuwe tenorale hoop, nu een naam van faam, Joseph Calleja (DG 4778031). Zonder meer de moeite waard.

 

 

 

Romeo Bellini box

 

In de Dynamic-box (CDS 552/1-25) met alle Bellini opera’s (mocht u hem nog niet bezitten – ga meteen er achteraan!) wordt Julia gezongen door Patricia Ciofi. Wat een zangeres! Niet alleen alle noten en kwinkslagen zijn er (en allemaal ‘a punto’), ook als stemactrice is zij bijzonder overtuigend. De opname is in 2005 gemaakt in Martina Franca.

 

Patrizia Ciofi in  ‘Oh! quante volte’ uit de productie vana I Capuleti e i Montecchi in Barcelona 2016:

 

Opera Rara: Bellini en Verdi

BELLINI

IL PIRATA

Opera Rara Il Pirata

Il Pirata, één van de mooiste opera’s van Bellini, is voor de meeste mensen niet meer dan een titel. Logisch: het wordt bijna nooit meer opgevoerd en het wordt ook maar zelden opgenomen. Waarom, eigenlijk?

De laatste scène behoort tot de sterkste die Bellini ooit schreef. U hoort er al Donizetti’s Lucia di Lammermoor in. En het openingskoor uit de derde akte, ‘Che rechi tu’, kan je bijna letterlijk in Macbeth en Luisa Miller van Verdi terugvinden

Tot voor kort kende ik maar drie opnamen van de opera, met als Imogene-vertolksters Montserrat Caballé, Maria Callas en Lucia Aliberti. Voor het gemak tel ik de ZaterdagMatinee-uitvoering met Nelly Miricioiu dan niet mee, die is tenslotte niet uitgebracht (ZONDE!). Opera Rara voegt een opname toe aan de kleine discografie.

Bij Opera Rara zingt Carmen Giannattasio de rol van Imogene. Haar timbre is veel lichter en minder dramatisch dan dat van Callas en veel stroever dan dat van Caballé. Maar als je hun stemmen even uit je hoofd zet, kan je niet anders dan toegeven dat zij heel wat te bieden heeft, zeker in haar waanzinaria.

Meer moeite heb ik met de heren. Ludovic Tézier is een voortreffelijke zanger, maar belcanto … nee. Daarvoor is zijn bariton niet soepel genoeg. Toch – in de passages waarin hij wat minder coloraturen te zingen heeft en gewoon autoritair mag zijn, is hij zonder meer overtuigend.

José Bros gold ooit als één van de meest veelbelovende jonge belcantozangers van zijn generatie, een belofte die eigenlijk nooit is ingelost. Prima hoogte, goede coloraturen, maar zijn stem komt af en toe geknepen over.

David Perry dirigeert, één van de grootste belcanto specialisten tegenwoordig dirigeert meer dan bevlogen. (ORC45)

Promovideo met Carmen Giannattasio over (o.a.) haar opname van Il Pirata:

 

LA STRANIERA

Opera Rara La Straniera

Toegegeven, het libretto is zo warrig, dat zelfs de hoofdpersonen waarschijnlijk niet weten wie ze zijn, wat ze aan het doen zijn, met wie, en waarom. Maar de muziek! Als er engelen bestonden dan zouden ze Bellini’s cantilenen uit La Straniera tot vervelens toe (kan men daar verveeld van raken?) herhalen.

Dat geldt nog meer omdat er in de opera, op één of drie keer na, niet echt aria’s voorkomen, niet in de ouderwetse manier althans. Het is meer een ‘conversatiestuk’ met veel dialogen en zeer theatrale, lange scènes, die elkaar toch in een rap tempo opvolgen.

Bellini componeerde La Straniera in 1829, drie jaar voor Norma en La Sonnambula, en je hoort er al de kleine voorbodes in van zijn bekendste muziek (‘Casta Diva!’). Wonderlijk genoeg hoor ik ook flarden uit La Traviata tussendoor…

Alle rollen zijn voortreffelijk bezet. Darío Schmunck is met zijn aangenaam klinkende tenor bijzonder geschikt voor een romantische lover en de lyrische bariton Mark Stone (onthoud die naam!) is een warmbloedige Valdeburgo.

De virtuoze mezzo Enkelejda Shkosa zingt een ontroerende Isoletta en over Patrizia Ciofi volstaat één woord: fenomenaal. Er is geen enkele zangeres die de rol van Aleida tegenwoordig beter, en met meer betrokkenheid, zou kunnen zingen (ORC 38)

Patrizia Ciofi:

 

VERDI

MACBETH

opera rara macbeth

De première van Macbeth in 1847 was zeer succesvol en jarenlang beschouwde Giuseppe Verdi het werk als één van zijn beste opera’s. Toen hij echter in 1865 de partituur weer eens inkeek om een paar voorstellingen in Parijs voor te bereiden, was hij er minder gelukkig mee. Een geheel herziene versie was het resultaat. Het succes bleef echter uit en pas halverwege de vorige eeuw begon een voorzichtige ‘Macbeth-revival’. In die tweede, ‘verbeterde’ versie.

Eind jaren zeventig besloot de BBC om een paar Verdi-opera’s in de oorspronkelijke versie op te voeren en Macbeth was er één van. Dankzij Opera Rara, een firma die zich sterk maakt voor vergeten opera’s (dus waarom ook niet voor vergeten versies van bekende opera’s?), is de opname op de markt gekomen.

Het is fascinerend om al de verschillen zelf te kunnen horen. Want het zijn er behoorlijk wat, voornamelijk in de laatste twee aktes. De slaapwandelscène is hetzelfde gebleven, maar het openingskoor in de derde akte (hier bijna gelijk aan ‘Va pensiero’) en het slot zijn totaal anders. En ‘La luce langue’, de magnifieke aria van Lady Macbeth, heet hier ‘Trionfai! Securi alfine’ en klinkt heel wat minder dramatisch, met veel meer coloraturen.

De uitvoering met onder anderen Peter Glossop, Rita Hunter, John Tomlinson en Kenneth Collins is uitstekend en het BBC Concert Orchestra onder leiding van John Matheson speelt zeer bezield (Opera Rara ORCV301).

Hieronder ‘Trionfai! Securi alfine’ door Rita Hunter:

LE VÊPRES SICILIENNES

opera rara vespri

Les vêpres siciliennes’ was Verdi’s eerste Franse Grande Opéra, die hij – na lang aandringen door de Parijse Opera – componeerde op het libretto van Eugene Scribe en Charles Duyverier. Het is Verdi’s langste opera geworden, wat in de eerste plaats is te danken aan een half uur lange ballet in de derde acte.

The Four Seasons Ballet – I. Prelude & Winter:

Het verhaal speelt zich af in Palermo in 1282, tijdens de Franse bezetting van Sicilië. Henri, een jonge Siciliaan is verliefd op Hélène, een jonge Oostenrijkse hertogin, gevangen gehouden door Guy de Montfort, de Franse gouverneur in Sicilië. Als blijkt dat de Montfort de vader van Henri is, zijn de verwikkelingen niet te overzien, en aan het eind is zowat iedereen dood. De premiere in 1855 was een fiasco, en een paar jaar later bewerkte Verdi het tot I Vespri Siciliani.

Les vêpres siciliennes was de derde uitgave in de serie ‘originele versies’ van Opera Rara, na eerdere uitgaven van Macbeth en Simon Boccanegra. Het werd al in mei 1969 live opgenomen in The Camden Theatre in Londen en in februari 1970 door de BBC uitgezonden, maar de cd-uitgave kwam pas in 2004 op de markt.

De uitvoering, met in de hoofdrollen Jacqueline Brumaire, Jean Bonhomme en Neilson Taylor, is redelijk tot goed, maar als document is het van een buitengewoon belang. (ORCV303).

SÌ, SÌ, SÌ, SÌ! Marie-Nicole Lemieux zingt ROSSINI

lemieux

Marie-Nicole Lemieux in een interview met het OpéraOnline: “Weet je wat merkwaardig is? Met Rossini heb je twee maal zo veel te zingen, maar je bent maar half zo moe aan het eind van het optreden. Rossini begrijpt de stem volkomen”.

Andersom geldt ook: Lemieux begrijpt Rossini volkomen. Dat hoor je. Meteen al in ‘Cruda sorte!’ (Italiana in Algeri) laat ze alle remmen los en trakteert ons op één van verrukkelijkste uitvoeringen van de aria, te vergelijken alleen met Marylin Horne of Ewa Podleś. Net als in adembenemend virtuoos – én spannend! – gezongen ‘Di tanti palpiti’.

Bij ‘Lasciami: non t’ascolto’ (beide Tancredi) wordt zij bijgestaan door de sopraan Patrizia Ciofi, die in virtuositeit niet onderdoet. En ontroerend dat het is! Het Kattenduet aan het eind is precies wat het moet zijn: een verrukkelijke uitsmijter en de kers op de taart.

Een spannend én verrassend recital (deze live registratie dateert van december 2015) samenstellen is geen sinecure. Want al doe je je best, je ontkomt niet aan de onvermijdelijke krakers. Maar, beste plattenmaatschappijen: zelfs een geheel Rossini-recital kan zónder ‘Una voce poco fa’! Zeker in geval van een lang gevestigde zangeres die niets meer hoeft te bewijzen. Voor de rest niets dan lof over deze album. Marie-Nicole Lemieux: Sì, Sì, Sì, Sì!

Rossini
Sì, Sì, Sì, Sì!
Marie-Nicole Lemieux (alt). Met medewerking van Patrizia Ciofi (sopraan) en Julien Veronèse (bas)
Choeur et Orchestre de l’Opéra National Montpellier Languedoc-Roussillon olv Enrique Mazzola
Erato 0190295953263