Don_Pasquale

Don Pasquale uit Geneva: een must niet alleen voor de schilderskunstliefhebbers

Toegegeven, de enscenering lijkt soms te bedacht, maar gaat dat meestal niet zo, met concepten? Geef je eraan over, zou ik zeggen, en je avond kan niet meer stuk, want de productie is gewoon ontzettend leuk (wel tot het eind blijven kijken!)

Daniel Slater, geholpen door de ontwerper Francis O’Connor verplaatst de actie naar de jaren twintig van de vorige eeuw, naar het Parijs van ‘olalala’, naar het café, de straatschilders, de avant-garde en de psychoanalyse. Er wordt rijkelijk met de beelden van Picasso en Magritte gestrooid en de derde acte is één en al Mondriaan. Prachtig om te zien en je kan meteen je kunstkennis testen.

Simone Alaimo is een fantastische don Pasquale. Hij zingt en acteert dat het een lieve lust is, heerlijk! Samen met Marzio Giossi (doctor Malatesta) zorgt hij voor menig hilarisch moment

Alleen in Patrizia Ciofi (Norina) moeten de heren hun meerdere erkennen, maar zij is dan ook de ongekroonde koningin van het (dramatische) belcanto en domineert de bühne vanaf haar eerste opkomst. Zij zet een vrouw van de wereld neer, met wie je beter niet kunt spotten. Daar zou ook Ernesto (een aardige Norman Shankle) weleens pijnlijk achter kunnen komen.

Gaetano Donizetti: Don Pasquale
Patrizia Ciofi, Simone Alaimo, Norman Shankle, Marzio Giossi
Orchestre de la Suisse Romande olv Evelino Pidò
regie Daniel Slater
Bel Air BAC033

Een niet te versmaden Don Pasquale uit La Scala

https://pisces.bbystatic.com/image2/BestBuy_US/images/products/1905/19053984_so.jpg

Al bij de eerste maten van de ouverture veer ik op: het wordt genieten! Muti zet ferm in om onmiddellijk daarna de stemming in een weergaloze lyriek te laten overgaan. Zijn tempi zijn over algemeen aan de hoge kant, maar nergens ontaarden ze in een gehijg.

De regie van Stefano Vizioli is een schoolvoorbeeld hoe een opera eruit hoort te zien. Zijn conventionele, uit 1994 stammende enscenering is werkelijk sprankelend, spannend, innovatief en inspirerend. Komisch en sentimenteel tegelijk en met veel oog voor details.

De kostuums zijn oogverblindend mooi en corresponderen met de karakters van alle personages. De opkomst van de nietsnut van een Ernesto (fenomenale Gregory Kunde) is werkelijk kostelijk: op sloffen en in een zijden kamerjas, gaat hij, nippend aan zijn espresso, op de sofa liggen wachten op het geluk dat vanzelf of met de hulp van Malatesta (Lucio Gallo op zijn best) gaat komen.

Ferruccio Furlanetto is een Don Pasquale uit duizenden en Nuccia Focile een heerlijke Norina. Iedereen zingt en acteert op een allerhoogst niveau en het orkest speelt de sterren van de hemel.

Niet eerder is het me overkomen dat ik nergens een minpuntje kon vinden: voor mij is het één van de beste (zo niet de beste) opera’s op DVD die ik ooit heb gezien, mis het niet!

Gaetano Donizetti
Don Pasquale
Ferrucio Furlanetto, Nuccia Focile, Lucio Gallo, Gregory Kunde
Orchestra e coro del Teatro alla Scala olv Ricardo Muti
Arthaus Musik Musik 107 207

Meet Sir Thomas Allen

                 LET BEAUTY AWAKE!

Allen portret gubelkian

In my opinion Thomas Allen is one of the greatest singers of the past half century. His balmy voice with its warmth, colours and nuances makes me happy every time I hear it. It even feels comforting, like a warm bath. The English have the perfect description for this: “meltingly beautiful singing.” Yes, I am a fan!

This all-around baritone, equally at home in opera, art song, oratorio, musical theatre and even movies is held in high esteem all over the world. Except in the Netherlands, where he is barely known. Small wonder: apart from a few rare visits to the Concertgebouw he never sang here. The reason is simple: he was never asked.

DON PASQUALE

Allen recording

Recording Don Pasquale in Munich. Sir Thomas Allen, Renato Bruson, Eva Mei, Frank Lopardo © Wernard Neumeister

I first met Thomas Allen in December 1993 in London, after his recital in St James’s Church where he sang Die Schöne Müllerin.  We never really talked until a few weeks later in the BMG Studios in Munich, where he was recording Malatesta in Donizetti’s Don Pasquale.

I was allowed to attend the recording sessions. In a small corner I looked and listened, deeply admiring this beautiful singer. He sang the hardest coloratura passages in one long breath, and repeated them endlessly. His hands made elegant gestures. Everything about him, in fact, was acting. What a contrast with the recital in London a few weeks earlier, which had moved me to tears. There he stood motionless on stage, focused, acting only with his eyes.

How can he do that?

ACTING

“How I can do that …  “

“When you are recording the visual element is, of course, absent. The only thing you have is your imagination. When I think about Malatesta, I imagine an elegant man in a beautiful suit. My hands then start to move automatically, which helps me find the colours I need to sound convincing.”

“It works somewhat differently with art songs, I think. I cannot stand singers who move around too much on stage. It makes me feel uncomfortable. Art songs need to be done with a certain discipline, with restraint. I do not permit myself more than eye expressions. Now you have to understand, this is how I feel, it fits my personality, but it will not work for everybody.

You know what my secret is when I sing art songs? It starts in your heart and then it rises to the head …. it is a combination of heart and brain.  Somewhere in between – through the throat – it comes out….”

FISCHER-DIESKAU

“I learned to sing by looking at my older colleagues. I am like a parrot, I imitate everything. My great example was Dietrich Fischer-Dieskau. In fact, he was more of an idol than an example. In art song, at least. My God, how have I admired that man!”

“Over the times I have come to think a little more nuanced about him. I have more experience now, which has also influenced my thinking. I still admire his Wolf and his Pfitzner. Much more so than his romantic repertoire like Schubert and Schumann.”

“A couple of years ago I first met him, and believe me, I shook in my boots like a complete novice! That man has been an idol and an example to me for years.  And not just to me! For the entire generation of singers of thirty, forty and even fifty years ago he was the ideal. So when critics compared me to him I took that as a huge compliment.”

“In opera I never had a similar role model. I learned the profession, as I said, like a parrot. You start with copying a singer, afterwards you learn to interpret a piece of music. My technique kept improving over the years. There has been a time in my life I was seriously hooked on opera. I hardly sang art songs, never gave recitals. I honestly must say that was the saddest period of my life. It was not healthy for me. Fortunately everything ended well.”

“Singing art songs has in fact helped me with operatic acting. It made me more relaxed and my acting quieter. I used to run from one end of the stage to the other, always moving. Singing art songs gave me greater focus on the opera stage.

DIRECTORS

“Yes, the director is important. How far do I go? Until it becomes ridiculous or clashes with the text. Then I stop. I am not a difficult person, more cooperative, in fact, but I cannot stand people who ignore the libretto simply because of their own ideas. Or because of what they want to see themselves. “

Alen Almaviva

Thomas Allen as Almaviva in Le Nozze di Figaro

“I will give you an example. A few years ago, in Le Nozze di Figaro, I had to disappear through a trapdoor at the moment I sang ‘Son tutti contenti’. That was ridiculous, so I asked the director why. Almaviva is no Don Giovanni, after all. But he did not know himself. „C’est une idée“, he said. So I refused to do it. A director who cannot explain something is reason enough for me to say no.”

“What really upsets me is they believe singers have nothing to say! And that we are manipulated all the time, either by directors or by conductors. But singers are no idiots. They have learned a lot over the years. They have a lot of experience and are very good at their profession. They can contribute a lot to a production. Directors should listen to singers more often.”

REPERTOIRE

Allen als mooie Giovanni

Thomas Allen as Don Giovanni

Over the years Thomas Allen has built up a comprehensive repertoire. He sings Monteverdi, Purcell and Gluck, and contemporary music as well, including world premieres of pieces by Thea Musgrave and John Casken.

He has sung all the great opera roles by Mozart, Strauss, Wagner, Donizetti, Rossini, Verdi and Puccini. His Billy Budd is legendary.

He still is one of the most beautiful Hamlets (Thomas) and

Evgenij Onegins: both in English and Russian.

Thomas Allen has also appeared in Mrs Henderson Presents and other movies.

In 1993 he published his autobiography ‘Foreign Parts – A Singer’s Journal.’

Allen made his professional debut in 1969 at the Welsh National Opera and in October that year he sang his first big role: Figaro in Il Barbiere di Siviglia. In 2009 he celebrated his forty years on stage. For the occasion a fan made a compilation of his greatest roles until then.

Sir Thomas Allen on performing different roles at the Royal Opera House:

English translation: Remko Jas

In Dutch: Let Beauty Awake: SIR THOMAS ALLEN

Let Beauty Awake: Sir Thomas Allen

Allen portret gubelkian

Voor mij is Thomas Allen één van de allergrootste zangers van de laatste vijftig jaar. Ik vind zijn stem gewoon ‘zalvend’: de warmte en de vele kleuren en nuancen die hij er in weet te leggen maken mij meer dan blij. Het voelt als een warm bad. Troostend zelfs, als het even niet gaat. De Engelsen kennen een juiste beschrijving voor: ‘meltingly beautiful singing’. Ja, ik ben een fan.

De allround bariton die thuis is in zowel de opera als liederen, oratoria, musicals en zelfs speelfilms wordt overal ter wereld op handen gedragen. Behalve in Nederland: hier kent men hem amper. Op zich geen wonder: op een enkel optreden in het Concertgebouw na kon je hem in ons land niet bewonderen. De reden? Simpel. Hij werd niet gevraagd.

DON PASQUALE

Allen don pasquale

Ik heb Thomas Allen voor het eerst ontmoet in december 1993, na zijn recital in het Londense St. James Church  waar hij ‘De Schöne Mülerin’ heeft gezongen. Echt praten deden we pas een paar weken later in de BMG-studio in München, waar Allen de rol van Malatesta in Donizetti’s Don Pasquale aan het opnemen was.

Ik mocht bij de opnames aanwezig zijn en gezeten in een klein hoekje keek en luisterde ik met de diepste verwondering naar de prachtige zanger. De moeilijkste coloraturen werden in één adem genomen en dan eindeloos herhaald. Zijn handen bewogen in gracieuze gebaren, eigenlijk alles aan hem acteerde. Wat een contrast met paar weken geleden in Londen toen hij – stilstaand, geconcentreerd, acterend slechts met zijn ogen  – mij tot de tranen toe heeft weten te ontroeren. Hoe doet hij dat?

ACTEREN

“Hoe doe ik dat …  “

“Bij het maken van een plaatopname ontbreekt nu eenmaal het visuele element. Het enige wat kan helpen is verbeelding. Als ik denk aan Malatesta, denk ik dan aan een elegante man met een mooi pak aan. Mijn handen beginnen dan onmiddellijk te bewegen en dat helpt mij in het vinden van de juiste kleur die ik nodig heb om het hoorbaar aannemelijk te maken.”

“Iets anders is het met de liederen gesteld. Vind ik. Ik haat zangers die teveel bewegen op het podium. Het brengt mij in grote verlegenheid. Liederen horen gebracht te worden met een zekere discipline, met beperkingen. Meer dan uitdrukken met de ogen permitteer ik me niet. Maar je moet mij goed begrijpen: zo zie ik het, zo klopt het met mijn karakter, maar zo werkt het niet voor iedereen. Weet je wat mijn geheim is van het zingen van liederen? Het begint in je hart en dan gaat het omhoog…. het is een combinatie van je hart en je hoofd. En ergens er tussenin, in je keel, komt het er uit.. “

FISCHER-DIESKAU

“Het vak heb ik geleerd door naar mijn oudere collega’s te kijken. Ik ben net een papegaai,  alles heb ik nagedaan. Mijn grote voorbeeld, wat zeg ik, mijn idool, was Dietrich Fischer-Dieskau. Althans in liederen. Mijn God, wat heb ik die man bewonderd! “

“Inmiddels denk ik wat genuanceerder over hem. Mijn ervaring is ruimer, ook mijn manier van denken is daardoor beïnvloed. lk bewonder nog steeds zijn Wolf, zijn Pfitzner.. Veel meer dan zijn romantisch repertoire zoals Schubert en Schumann.“

“Een paar jaar geleden heb ik hem voor het eerst ontmoet. En geloof me: ik beefde als een beginneling! Die man was toch jarenlang een idool en een voorbeeld voor mij geweest. En dat niet alleen voor mij! Voor de hele generatie zangers van dertig, veertig en zelfs vijftig jaar geleden was hij het ideaalbeeld. Dus als de critici mij met hem vergeleken was het voor mij een groot compliment.”

“In de opera heb ik zo’n voorbeeld nooit gehad. Ik leerde het vak, zoals ik al zei als een papegaai. Eerst kopiëren, dan interpreteren. En de techniek kwam met de jaren. Er is een tijd geweest in mijn leven dal ik heilig verknocht raakte aan de opera. Ik zong amper liederen, gaf geen recitals. En ik moet eerlijk zeggen: dat was de droevigste periode in mijn leven. Het was niet gezond voor mij. Gelukkig kwam het uiteindelijk allemaal goed.”

“Zingen van liederen heeft mij uiteindelijk geholpen met het echte acteren. Om te beginnen ben ik er veel rustiger door geworden, ik heb geleerd te acteren in verstilling. Vroeger rende ik van de ene hoek naar de andere, was voortdurend in beweging. Aan het zingen van liederen dank ik mijn grote concentratie op het toneel.”

REGIE

“ Ja, de regisseur is belangrijk. Hoe ver kan ik gaan? Tot het belachelijk wordt. Tot het gaat vloeken met de tekst. Dan stop ik er mee. Ik ben geen moeilijk iemand, ben zelfs behoorlijk meegaand, maar ik háát mensen die het libretto gewoonweg ignoreren ter wille van hun eigen ideeën. Van dat, wat ze zelf wensen te zien.”

Alen Almaviva

Thomas Allen als Almaviva in Le Nozze di Figaro

“Ik zal je een voorbeeld geven. Een paar jaar geleden, in Le Nozze di Figaro, moest ik door een valluik verdwijnen op het moment dat ik ‘Son tutti contenti’ zong. Dat was belachelijk, dus ik vroeg de regisseur waarom. Almaviva is tenslotte geen Don Giovanni. Maar hij wist het zelf niet. „C’est une idée“, zei hij. Dus ik deed het niet. Als een regisseur geen goede reden heeft voor iets dan is dat een goede reden voor een artiest om nee te zeggen”

“Wat mij echt kwaad maakt is dat ze allemaal denken dat wij, de zangers zelf niets te vertellen hebben! En dat we zo vreselijk worden gemanipuleerd: is het niet door de regisseur, dan door de dirigent. Maar zangers zijn niet dom! Ze hebben heel erg veel geleerd in de loop der jaren. Ze hebben ervaring en zijn enorm bekwaam in hun vak. Ze kunnen heel erg veel bijdragen aan een productie. De regisseurs zouden vaker naar de zangers moeten luisteren. “

HET REPERTOIRE

Allen als mooie Giovanni

Thomas Allen als Don Giovanni

Thomas Allen heeft in de loop der jaren een enorm breed repertoire opgebouwd. Hij zingt Monteverdi, Purcell en Gluck, schuwt de nieuw gecomponeerde werken niet, heeft o.a. de premieres van stukken van Thea Musgrave en John Casken gezongen.

Hij zong alle grote rollen in opera’s van Mozart, Strauss, Wagner, Donizetti, Rossini, Verdi en Puccini. Zijn Billy Budd van Britten is inmiddels meer dan legendarisch.

Hij is nog steeds één van de mooiste Hamlets (Thomas):

en de Evgenij Onegins: zowel in het Engels als in het Russisch.

Thomas Allen speelde in mee in diverse films, o.a het  ‘Mrs Henderson Presents’

En in 1993 publiceerde hij zijn autobiografie ‘Foreign Parts – A Singer’s Journal’.

Allen book

Sir Thomas Allen over zijn verschillende rollen bij het Royal Opera House:

English translation: SIR THOMAS ALLEN