kamermuziek/solorecitals
Silenced Voices: hoe lang nog?
Kent u het Black Oak Ensemble? De kans is groot van niet en dat terwijl het in Nederland vrijwel onbekend Amerikaans strijktrio bij de absolute top hoort. Op de niet zo lang geleden uitgekomen cd getiteld Silenced Voices hebben ze werken opgenomen van zes Joodse componisten: Géza Frid, Paul Hermann, Dick Kattenburg, Gideon Klein, Hans Krása en Sándor Kuti.
Paul Hermann
Oorspronkelijk kwamen ze uit Hongarije, Tsjechoslowakije en Nederland en op Géza Frid na (hij deed actief mee met het verzet in Nederland) werden ze allemaal vermoord. Hans Krása, Gideon Klein en Dick Kattenburg in Auschwitz. Sándor Kuti in een concentratiekamp in Oekraïne, waarschijnlijk in 1945 (!). Maar ook van de bijna Nederlandse Paul Hermann weten we noch de datum noch de plaats waar hij werd vermoord.
Sándor Kuti
Sándor Kuti studeerde aan de Franz Liszt Academie samen met Georg Solti die hem zeer hoog achtte en ooit verklaarde dat Kuti, als hij niet vermoord was geworden een van de grootste componisten van Hongarije zou zijn geworden. Ik las dat hij tot aan zijn dood ergens in Oekraïne aan het componeren was geweest.
Zijn Serenade voor strijktrio uit 1934 is voor mij het meest aangrijpende werk op deze cd. Dat ik de compositie niet eerder had gehoord kan natuurlijk van invloed zijn geweest voor mijn beleving, maar ook bij herhaald luisteren kan ik mij er niet van los maken. Ondanks de vele citaten die rechtstreeks komen uit de Hongaarse volksmuziek voelt het trio ongemakkelijk aan. Luister even naar het Scherzando dat al je aandacht gaat opeisen en die in een onheilspellend Adagio na non troppo overgaat. Echt kippenvel.
Géza Frid
Ook het trio van Géza Frid (tussen 1964 en 1970 hoofddocent kamermuziek aan het Utrechts Conservatorium) beleeft hier zijn wereldpremière. Frid heeft dan de oorlog overleefd, maar zijn dood was niet minder dan gruwelijk: de verpleegkundigen in zijn verzorgingstehuis hadden de temperatuur van zijn badwater niet gecontroleerd. Hij stierf in het brandwondencentrum in Beverwijk.
Hans Krása
Hans Krása’s Passacaglia & Fuga voor Strijktrio is, net als het strijktrio van Gideon Klein al een paar keer eerder en vaker opgenomen maar nog steeds niet vaak genoeg. Zeker als je bedenkt dat beide composities niet minder zijn dan echte meesterwerken.
Gideon Klein
Ook van Dick Kattenburgs Trio à cordes bestaat al – één! – opname, het beleefde zijn wereldpremière op de waanzinnig goede cd van Het Haags Strijktrio. Het werk duurt maar vijf minuten maar wat een vijf minuten!
Dick Kattenburg: zelfporrtet
De uitvoering door het Black Oak Ensemble is gewoon subliem. Deze cd moet u allemaal van mij kopen.
Kattenburg: Trio à cordes
Kuti: Serenade for String Trio
Krása: Passacaglia & Fuga for String Trio
Klein: Trio for violin, viola, and cello
Hermann: Strijktrio
Frid: Trio à cordes, Op. 1
The voice of the Viola in Times of Opression: de altviool als stem voor de vervolgden
After the Darkness
Forbidden Music in World WAR II: PAUL HERMANN
Entartete Musik, Teresienstadt en Channel Classics
DROMEN ZIJN BEDROG
Basia con fuoco’s Top Tien (+) 2019
2019 loopt ten einde en daar ben ik maar al te blij om. Het was geen goed jaar, althans niet voor mij: door omstandigheden heb ik veel moeten missen en kwam ik niet aan alle cd’s en dvd’s toe die ik wilde beluisteren/bekijken/er over schrijven. Over een paar dagen begint een nieuw decennium, en, wie weet? Vol goede moed zit ik op alles wat komen gaat te wachten en met veel plezier kijk ik terug op al die prachtige opnamen die mij gelukkig hebben gemaakt.
Mijn lijstje is -uiteraard – zeer subjectief maar zeer zeker gemeend. Ik heb het opgesteld in de alfabetische volgorde naar de componist, uitvoerende of de titel.
1. AFTER THE DARKNESS (HAAGS STRIJKTRIO)
De titel van deze cd is ontleend aan het gelijknamige boek van Auschwitz- overlevende Elie Wiesel, ‘After the Darkness: Reflections on the Holocaust’. […] In het tekstboekje vertellen de uitvoerenden dat After The Darkness een project is dat ze na aan het hart ligt en dat is toren.
https://basiaconfuoco.com/2019/04/26/after-the-darkness/
in English:
https://basiaconfuoco.com/2019/05/02/after-the-darkness-the-hague-string-trio-brings-suppressed-composers-back-to-life/
2. LUDWIG VAN BEETHOVEN: ALLE PIANOSONATAS DOOR IGOR LEVIT
Levits interpretaties van Beethoven zijn zeer eigenzinnig, dat wel, maar o zo spannend! Levit is dan ook zeer uitgesproken over wat de rol van de vertolker is: “ik voel me niet als een dienaar, maar ook niet als een meester van wie dan ook”.
https://basiaconfuoco.com/2019/09/13/igor-levit-neemt-alle-pianosonates-van-beethoven-op-ik-voel-me-niet-als-een-dienaar-maar-ook-niet-als-een-meester-van-wie-dan-ook/
in English:
https://basiaconfuoco.com/2019/11/13/igor-levit-and-his-beethoven-project-i-do-not-feel-like-a-servant-but-i-do-not-feel-like-anybodys-master-either/
3. GAETANO DONIZETTI: ENRICO DE BORGOGNA (dvd)
Wat de opname werkelijk onweerstaanbaar maakt is de enscenering. Die is werkelijk briljant […] maar het is niet alleen de enscenering, ook de zangers zijn zonder meer goed.
https://basiaconfuoco.com/2019/09/10/donizettis-enrico-di-borgogna-na-200-jaar-herontdekt-en-hoe/
4. REYNALDO HAHN: ALLE LIEDEREN DOOR TASSIS CHRISTOYANNIS
Aanvankelijk was ik bang dat het eentonig kon worden, vier cd’s en maar één stem, maar ik werd prettig verrast. De Griekse bariton Tassis Christoyannis heeft precies het timbre om de liederen recht te doen: licht, elegant en sensueel […] Mijn God wat is het mooi!
https://basiaconfuoco.com/2019/10/27/weergaloze-leideren-van-reynaldo-hahn-weergaloos-uitgevoerd-door-tassis-christoyannis-en-jeff-cohen/
in English:
https://basiaconfuoco.com/2019/11/11/the-songs-of-reynaldo-hahn-on-palazzetto-bru-zane/
5. ERICH WOLFGANG KORNGOLD: DAS WUNDER DER HELIANE (dvd)
Naar deze voorstelling heb ik met ingehouden adem gekeken. En geluisterd, want de zangers zijn allemaal gewoon onvoorstelbaar goed.
https://basiaconfuoco.com/2019/09/27/wonderlijke-productie-van-das-wunder-der-heliane-uit-berlijn/
6. FRANZ LISZT DOOR BORIS GILTBURG
Het spettert de boxen uit, maar wat nog belangrijker is: Giltburg neemt ruimschoots de tijd om de poëtische, salon-achtige zo je wilt, kant van Liszt naar boven te brengen.
https://basiaconfuoco.com/2019/03/14/weergaloze-liszt-recital-door-boris-giltburg/
7. KAROL RATHAUS DOOR DANIEL WNUKOWSKI
Voor zo ver ik weet is deze cd de allereerste opname van pianowerken van Rathaus. […] Het zijn fascinerende werken met zeer geprononceerde ritmes. Harmonisch, maar wel met nodige dissonanten. Oneerbiedig gezegd: Bartók meets Szymanowski.
https://basiaconfuoco.com/2019/05/23/karol-rathaus-herontdekt/
in English:
https://basiaconfuoco.com/2019/04/30/discovering-karol-rathaus/
8. CLARA SCHUMANN DOOR ISATA KANNEH-MASON
Op haar eerste cd-opname speelt Isata Kanneh-Mason werken die zowat het hele leven van Clara beheersen […] Kanneh-Mason speelt het zeer virtuoos en haalt er alles van wat er uit te halen is: niet veel eigenlijk. Wat niet erg is, want zo gespeeld wordt het concerto naar hogere regionen opgetild en dat mag.
https://basiaconfuoco.com/2019/07/28/isata-kanneh-mason-eert-clara-schumann/
9. SYMBIOSIS. MEREL VERCAMMEN EN DINA IVANOVA
Merel Vercammens stokvoering is zacht en liefdevol en haar toon zoet. Toverachtig, eigenlijk. […] Daarin wordt ze fenomenaal bijgestaan door Dina Ivanova, één van de prijswinnaars op het laatste Liszt-Concours. Over symbiose gesproken!
https://basiaconfuoco.com/2019/03/12/merel-vercammen-en-dina-ivanova-sprookjesachtig-cd-debuut/
10. MIECZYSŁAW WEINBERG : SYMFONIE NR.2 EN 21
Over de uitvoering kan ik kort zijn. Briljant. Mirga Gražinytė-Tyla bevestigt haar naam als één van de beste jonge dirigenten van tegenwoordig. Onder haar leiding klinkt het City of Birmingham Symphony Orchestra zoals ik ze al jaren niet meer heb gehoord
https://basiaconfuoco.com/2019/06/11/mirga-grazinyte-tyla-tilt-weinbergs-autobiografie-tot-de-ongekende-hoogten/
in English:
https://basiaconfuoco.com/2019/06/14/mirga-grazinyte-tyla-lifts-weinbergs-autobiography-to-unprecedented-heights/
En, omdat ik het niet kan nalaten:
10+ THE YIDDISCH CABARET
Het Jerusalem Strijkkwartet stelt nooit teleur. […] Maar met deze album zijn ze ver boven zichzelf en hun eigen norm gestegen. […] Met hun keuze hebben ze ook een statement gemaakt. Iets wat we eigenlijk allemaal weten maar nog steeds niet hardop willen toegeven want daar voelen we ons ongemakkelijk over? Over de invloed van Joden en hun aandeel in onze Westerse cultuur?
https://basiaconfuoco.com/2019/08/20/the-yiddish-cabaret-jerusalem-quartets-hommage-aan-hun-grootouders/
in English:
https://basiaconfuoco.com/2019/08/23/the-yiddish-cabaret-jerusalem-quartets-tribute-to-their-grandparents/
Igor Levit and his Beethoven-project: “I do not feel like a servant, but I do not feel like anybody’s master either.”
On 17 December 2019 Ludwig van Beethoven will celebrate his 250th birthday. An occasion this big calls for a big party, so that is what we will get. There will be an abundance of concerts, recitals and recordings to choose from. Of all the projects we are about to be inundated with, there is one that appeals to me personally the most: the recording of all of his piano sonatas by Igor Levit.
What do we know about Igor Levit? He was born in 1987 in Gorky (now Nizhny Novgorod) in Russia. He started piano lessons at the age of three and had already achieved enormous successes as a child. In 1995 the Levit family left for Germany, where he graduated from the Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover in 2009. I heard him for the first time on recordings from the Arthur Rubinstein International Piano Master Competition in Tel Aviv in 2005. At that time he was the youngest participant ever and he won the second prize, the chamber music prize, the audience prize and the prize for the best performance of a contemporary work. He looked timid and shy, but as an audience member you were not only enchanted by him but also drawn to him.
Levit plays Beethoven in Tel Aviv:
I decided to follow this young artist as much as possible. When Sony contracted him and they brought out an album with Beethoven’s late piano sonatas, I was extremely pleased! It was a huge gamble for Sony. Imagine: when you’re in your twenties choosing Beethoven’s last five piano sonatas for your debut album! You really need to have guts to do that. But it could also be conceived as arrogant. Didn’t most pianists have to wait until they reached a certain age to try their hand at the last sonatas?
The result was overwhelming. The album won several prizes in 2014, including an ECHO Klassik, when that prize was still taken seriously. And the prizes continued: in October 2015 his CD with works by Bach, Beethoven and Rzewsky was chosen as Recording of the Year at the 2016 Gramophone Classical Music Awards. In 2018 Levit received the prestigious Gilmore Award and was named the Royal Philharmonic Society’s ‘Instrumentalist of the Year’.
Levit’s interpretations of Beethoven are quite idiosyncratic, that’s true, but also greatly exciting! That is why Levit is so outspoken about the role of the interpreter. A quote from the pianist’s passionate interview with the Neue Zürcher Zeitung:
“So you are against the widespread ideal that the interpreter is first and foremost the servant of the score?
I do not feel like a servant, but I do not feel like anybody’s master either. For me, the question is not: what would we be without the composers, but instead: what would the composers be without us? The interpretation is my personal reaction to the information I receive through the notes. But this information is sometimes so full of uncertainties that I have to think about it carefully. A performance never works one-on-one. Beethoven’s case is extra complicated because he tried to escape from his time in order to create something different, something new.”
Igor Levit about ‘the project’:
“For me, this recording is the conclusion of the past fifteen years. It started with my ‘encounter’ with the Diabelli Variations when I was seventeen years old, something that changed my life and that actually continues until now, because I live with his music every day. With Beethoven’s sonatas, but also with Beethoven himself and with how all this has influenced the world in which I live and myself. Everything together led to this recording. What began in 2013 with the recording of Beethoven’s last five sonatas, I can now conclude. It fills me with great happiness and at the same time it feels like a new beginning. “
© Sony
I can only add that Igor Levits’ vision of Beethoven has also changed my world. Raised with Gulda, Kempff, Schnabel and Barenboim – all greats that are still at the top of my list – I have suddenly discovered a totally new vision. No, in interpretation there are no absolute truths. Just listen to the ‘Adagio sostenuto’ from the Monscheinsonate. You rarely hear it so sweet, so tender, but at the same time not ‘weak.’ For me it felt like hearing the sonata for the first time in my life.
On Sunday 9 February 2020 Levit will make his long-awaited debut in the Master Pianists series at the Concertgebouw. It will be a very special recital, because he will, of course, not only play Beethoven’s last two sonatas, but also an arrangement for piano of the Adagio from Mahler’s Symphony No. 10. Something to really look forward to!
Beethoven – Piano Sonatas (Complete)
Igor Levit – Piano
Sony Classical, CD 19075843182 (9cd’s)
Translated with http://www.DeepL.com/Translator
Igor Levit neemt alle pianosonates van Beethoven op: “ik voel me niet als een dienaar, maar ook niet als een meester van wie dan ook”
Op 17 december 2019 viert Ludwig van Beethoven zijn 250ste verjaardag. Als dat een groot feest niet waard is dan weet ik het niet. En feesten zullen we. Er staan ons heel wat concerten, recitals en opnamen te wachten. Tussen al die projecten waar wij onder bedolven gaan worden is er één die mij persoonlijk het meeste aanspreekt: de opname van al zijn pianosonates door Igor Levit.
Wat weten we van Igor Levit? Hij werd geboren in 1987 in Gorky (tegenwoordig Nizjni Novgorod) in Rusland. Hij is op zijn derde begonnen met de pianolessen en had als kind al enorme successen behaald. In 1995 vertrok de familie Levit naar Duitsland, waar hij in 2009 afstudeerde aan de Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover. Zelf hoorde ik hem voor het eerst in de opnamen van het Internationaal Arthur Rubinstein Concours in Tel Aviv in 2005. Hij was toen de jongste deelnemer ooit en hij won er de tweede prijs, de kamermuziekprijs, de publieksprijs én de prijs voor de beste uitvoering van een hedendaags werk. Hij oogde schuchter en verlegen maar als de toeschouwer werd je door hem niet alleen betoverd maar ook naar hem toe gezogen.
Levit speelt Beethoven in Tel Aviv
Ik besloot de jongeman te volgen, voor zo ver mogelijk dan, en toen Sony hem contracteerde en hem een album met de laatste pianosonates van Beethoven liet opnemen was ik er dan ook als de kippen bij. En reken maar dat ik niet werd teleurgesteld! Het was voor Sony een grote gok. Denk maar eens goed na: als twintiger voor je debuutalbum voor Beethovens vijf laatste pianosonates kiezen betekent dat je echt lef moet hebben. Maar het kan ook als chotspe beschouwd worden: hebben de meeste pianisten immers niet moeten wachten tot zij een fatsoenlijke leeftijd bereikten om zich aan de laatste sonates te wagen?
Het resultaat was overweldigend. Het album won in 2014 ettelijke prijzen, waaronder ook een ECHO Klassik, toen die prijs nog serieus werd genomen. En de prijzenregen ging maar door: in oktober 2015 werd zijn cd met werken van Bach, Beethoven en Rzewsky uitgekozen tot Recording of the Year tijdens de 2016 Gramophone Classical Music Awards. In 2018 ontving Levit de prestigieuze Gilmore Award en werd hij genoemd als Royal Philharmonic Society’s ‘Instrumentalist of the Year’.
Levits interpretaties van Beethoven zijn zeer eigenzinnig, dat wel, maar o zo spannend! Levit is dan ook zeer uitgesproken over wat de rol van de vertolker is. Uit het strijdlustige interview van de pianist met Neue Zürcher Zeitung:
“Dus u bent tegen het wijdverbreide ideaal dat de tolk in de eerste plaats de dienaar van de partituur is?
Ik voel me niet als een dienaar, maar ook niet als een meester van wie dan ook. Voor mij is de vraag niet: wat zouden wij zijn zonder de componisten, maar: wat zouden de componisten zonder ons zijn? De interpretatie is mijn persoonlijke reactie op de informatie die ik via de noten ontvang. Maar deze informatie zit soms zo vol onzekerheden dat ik er goed over moet nadenken. Een uitvoering werkt nooit een-op-een. Bij Beethoven komt er nog eens bij dat hij uit zijn tijd probeerde te ontsnappen om iets anders, iets nieuws te creëren.”
Igor Levit over ‘het project’:
“Voor mij is deze opname een afsluiting van mijn laatste vijftien jaar. Het begon met de ‘ontmoeting’ met de Diabelli-variaties toen ik zeventien jaar oud was, iets wat mijn leven in feite heeft veranderd. Iets, wat nog steeds aan de gang is, want hier ben ik dagelijks mee bezig. Met de sonates van Beethoven, met Beethoven zelf en met hoe dat allemaal de wereld waarin ik leef en mijzelf heeft beïnvloed. Dat alles heeft ook geleid tot deze opname. Wat ik in 2013 begon met het opnemen van Beethovens laatste vijf sonates, kan ik nu afsluiten. Het vervult me met groot geluk en voelt tegelijkertijd als een nieuw begin. “
© Sony
Zelf kan ik alleen maar toevoegen dat Igor Levits visie van Beethoven ook mijn wereld heeft veranderd. Grootgebracht met Gulda, Kempff, Schnabel en Barenboim – allemaal grootheden die nog steeds vooraan op mijn lijstje staan – heb ik opeens een totaal nieuwe visie ontdekt. Nee, in de interpretaties bestaan er geen absolute waarheden. Luister alleen maar even naar ‘Adagio sostenuto’ uit de Monscheinsonate. Zo lief, zo teder, maar ook tegelijk nergens ‘softy’ gespeeld hoor je het zelden. Voor mij voelde het alsof ik de sonate voor het eerst in mijn leven heb gehoord.
Op zondag 9 februari 2020 maakt Levit zijn langverwachte debuut in de serie Meesterpianisten. Het gaat een zeer bijzonder recital worden, want hij gaat er, uiteraard, niet alleen de twee laatste sonates van Beethoven spelen maar ook een pianobewerking van het Adagio uit Mahlers Tiende symfonie. Echt iets om naar uit te kijken!
Beethoven – Piano Sonatas (Complete)
Igor Levit – Piano
Sony Classical, CD 19075843182 (9cd’s)
The Yiddish Cabaret: Jerusalem Quartet’s tribute to their grandparents
The Jerusalem String Quartet never disappoints. Never. Whatever they play. It’s not just about perfection, but also, or perhaps mainly, about their attention to the story behind the notes. For their involvement in the pieces they play. And their search for the truth that may not even exist. But with this album they have gone far above themselves and their own standards. Something that might have to do with the fact that they were allowed to choose the works themselves, none of which are commonplace?
With their choice they have also made a statement. Something we all know but still don’t want to admit out loud because we feel uncomfortable about it? About the influence of Jews and their contribution to our Western culture?
These days, Schulhoff and certainly Korngold are no longer curiosities, although of the latter mostly his operas are performed these days. Yet his chamber music compositions are not to be sneezed at. Listen his second string quartet, for example! At the first notes you get the nostalgic feeling of an unattainable lover and an intense desire. Beautiful and painful at the same time. Not only are the notes divinely beautiful, it is also the performance. Yearning and full of desire.
The five pieces for Erwin Schulhoff’s string quartet are a link to the title of the album: the Jewish Cabaret. Leonid Desyatnikov composed his ‘Yiddish’ in 2018. These five songs are based on the Yiddish songs from the Polish interbellum, the period between the two world wars, which were sung in the cabarets in Warsaw and Lódz. The soprano Hila Baggio manages to strike the right tone in the songs. Light-footed. Think of the very young Lotte Lenya.
The album is dedicated to the grandparents of the members of the quartet. I allow myself to include my own grandparents that I have never known.
The Yiddish Cabaret
Erich Wolfgang Korngold: String quartet no. 2 on. 26
Erwin Schulhoff: 5 Pieces for string quartet
Leonid Desyatnikov: Yiddish – 5 Lieder for Stem and Stem Quarter (2018)
Hila Baggio (soprano), Jerusalem Quartet
Harmonia Mundi HMM 902631
Translated with http://www.DeepL.com/Translator
De altviool als de stem voor de vervolgden deel 2. Schitterende uitvoering, helaas is de titel misleidend
Dit album is een – soort van – vervolg op een cd met werken van Weinberg, Kattenburg, Vredenburg en Sjostakovitsj dat eind vorig jaar onder dezelfde naam uitkwam en waar ik meer dan enthousiast over was. Dat kwam niet alleen door de keuze van de stukken die ze speelden, veelal primeurs of op zijn minst amper bekend, maar ook door de fenomenale vertolking.
Helaas, deel twee heeft mij een beetje teleurgesteld. Nee, er is nog steeds niets mis met de vertolking, die is nog steeds voorbeeldig, maar de stukken (goed, nog steeds niet echt gangbaar) passen niet goed bij elkaar.
Mendelssohn steekt met zijn zoete romantiek schril af bij de nuchterheid van Hindemith en het bittere groteske van Sjostakovitsj. Het lijkt ook alsof het duo Valdimarsdottir en Worms hier de meeste moeite mee hebben, het boeit niet echt.
Maar met de sonate van Hans Gál nemen ze grandioos revanche: het o zo mooie werkje krijgt hier een topuitvoering, net als Hindemith trouwens. Wat had ik graag meer van dat soort stukken gehoord!
En nog iets: in tegenstelling tot deel één dekt de titel de lading niet, want zo kan alles, ook liefdesverdriet als symbool staan voor vervolging en/of onderdrukking. Met dat soort begrippen moeten we zuinig zijn.
THE VOICE OF THE VIOLA IN TIMES OF OPRESSION
Felix Mendelssohn Bartholdy: Sonata for viola and piano
Hans Gál: Sonata Op.101 for viola and piano
Dmitri Shostakovich: Impromptu for viola and piano
Paul Hindemith: Sonata for viola and piano
Asdis Valdimarsdottir (altviool), Marcel Worms (piano)
ZEF 9663
The voice of the Viola in Times of Opression: de altviool als stem voor de vervolgden
Hans Gál en Mario Castelnuovo-Tedesco: hoe konden we ze vergeten?
The Yiddish Cabaret: Jerusalem Quartet’s hommage aan hun grootouders
Het Jerusalem Strijkkwartet stelt nooit teleur. Nooit. Wat ze ook spelen. Het gaat niet alleen om de perfectie maar ook, of misschien voornamelijk om hun aandacht voor het verhaal achter de noten. Voor hun betrokkenheid bij de stukken die ze spelen. En hun zoektocht naar de waarheid die wellicht niet eens bestaat. Maar met deze album zijn ze ver boven zichzelf en hun eigen norm gestegen. Wat wellicht te maken kan hebben dat ze de stukken zelf mochten kiezen, stukken die geen van allen alledaags zijn?
Met hun keuze hebben ze ook een statement gemaakt. Iets wat we eigenlijk allemaal weten maar nog steeds niet hardop willen toegeven want daar voelen we ons ongemakkelijk over? Over de invloed van Joden en hun aandeel in onze Westerse cultuur?
Nu zijn Schulhoff en zeker Korngold niet zo’n rariteit meer, al worden van de laatste tegenwoordig voornamelijk zijn opera’s uitgevoerd. En dat, terwijl zijn kamermuziekcomposities echt niet te versmaden zijn. Neem alleen zijn tweede strijkkwartet! Bij de eerste noten al krijg je het nostalgische gevoel van een onbereikbare geliefde en een intens verlangen. Mooi en pijnlijk tegelijk. Het zijn niet alleen de goddelijk mooie noten, het is ook de uitvoering. Smachtend en vol verlangen.
De vijf stukken voor het strijkkwartet van Erwin Schulhoff zijn een soort brug richting de titel van het album: het Joodse Cabaret. Leonid Desyatnikov componeerde zijn ‘Jiddisch’ in 2018. Die vijf liederen zijn gebaseerd op de Jiddische liedjes uit het Poolse interbellum, de periode tussen de twee wereldoorlogen, die gezongen werden in de cabarets in Warschau en Lódz. De sopraan Hila Baggio weet in de liedjes de juiste toon te treffen. Lichtvoetig. Denk aan de zeer jonge Lotte Lenya.
Het album is opgedragen aan de grootouders van de leden van het kwartet. Ik permiteer mij om ook mijn eigen grootouders die ik nooit heb gekend erbij te betrekken.
The Yiddish Cabaret
Erich Wolfgang Korngold: Strijkkwartet nr. 2 op. 26
Erwin Schulhoff: 5 Stukken voor strijkkwartet
Leonid Desyatnikov: Jiddisch – 5 Lieder für Stimme und Streichquartett (2018)
Hila Baggio (sopraan), Jerusalem Quartet
Harmonia Mundi HMM 902631
Isata Kanneh-Mason eert Clara Schumann
Voor mij is ‘diversiteit’ gewoon een modewoord dat niets met de werkelijkheid te maken heeft. Omdat het moet en omdat de quota gehaald moeten worden, moet nu ook de klassieke muziek business er aan geloven. En dan bedoel ik niet de operafiguren zoals Aida of Otello, want die moeten nu juist ontkleurd worden. Vandaar ook dat de orkesten en platenmaatschappijen bijna krampachtig op zoek zijn naar mensen van kleur.
Nu moet u mij niet verkeerd begrijpen: ook ik denk dat het heel erg goed is en juich het van harte toe, maar dan wel met één voorwaarde: kwaliteit. En de kwaliteit is bij de Engelse pianiste Isata Kanneh-Mason hoog, zeer erg hoog. Zij is de oudste van de zeven Kanneh-Mason kinderen die allemaal muziek maken: vier van haar broers en zussen studeren aan The Royal Academy of Music, waar de 22-jarige Isata zelf nog steeds les heeft. Haar broer Sheku die cellist is, is haar in roem al vóór gegaan.
Clara Wieck-Schumann was een wonderkind dat uitgroeide tot een pianovirtuoos. Dat zij ook componeerde werd lange tijd genegeerd: als moeder van acht kinderen werd zij geacht voor haar beroemde man te zorgen.
Op haar eerste cd-opname speelt Isata Kanneh-Mason werken die zowat het hele leven van Clara beheersen. Zo begint zij met het pianoconcert dat Clara componeerde toen zij dertien jaar oud was en waar zij de première van speelde toen zij zestien was. Mendelssohn dirigeerde.
Isata Kanneh-Mason speelt het zeer virtuoos en haalt er alles van wat er uit te halen is: niet veel eigenlijk. Wat niet erg is, want zo gespeeld wordt het concerto naar hogere regionen opgetild en dat mag. Daarbij wordt zij uitstekend begeleid door het orkest van Liverpool. Het mooist vind ik echter de vioolromances, gecomponeerd voor Joseph Joachim. Samen met de violiste Elena Urioste zorgt Kanneh-Mason voor een onvergetelijk ervaring. Top!
CLARA SCHUMANN
ROMANCE
Pianoconcert; 3 Romances voor piano op. 11; Scherzo no.2 in c, op. 14; 3 Romances voor viool en piano, op. 22; Pianosonate in G minor, e.a.
Isatha Kanneh-Mason (piano), Elena Urioste (viool, op. 22), Royal Liverpool Philharmonic Orchestra o.l.v. Holly Mathieson
Decca 4850020
Jacqueline du Pré. Omdat er geen reden voor is.
Sinds de, werkelijk geniale en inmiddels legendarische film Amadeus korte metten met de reputatie van Mozart heeft gemaakt (of het juist heeft opgevijzeld), is niemand meer heilig.
In de, in de tegenstelling tot de meesterlijke Amadeus buitengewoon slechte Hilary and Jackie (regie: Anand Tucker) was de stercelliste Jacqueline du Pré aan de beurt.
Trailer van de film:
Het was gedaan met haar imago van een schattig meisje: de lieveling van de zovele fans bleek een nymfomane, die ook nog eens jaloers was op haar zus en met haar zwager naar bed ging. De film is gebaseerd op het boek van de zus en broer du Pré, dus het zal wel allemaal waar zijn, maar: wat kan het een serieuze muziekliefhebber schelen? En: zal hij nu anders naar het celloconcert van Edward Elgar luisteren? Ik in ieder geval niet.
Cellist Jacqueline Du Pre records Elgar’s Cello Concerto with conductor John Barbirolli at Kingsway Hall in London, 1965.
David Farrell/EMI Classics
Elgar en Jaqueline du Pré horen bij elkaar, net als Chopin en Rubinstein of Vincent van Gogh en de zonnebloemen. Du Pré begon het in te studeren op haar dertiende, onder het bezielde oog van haar leraar en ‘cellopappa’ Wiliam Pleeth, en in 1965 maakte zij er een opname van, onder leiding van John Barbirolli. Deze uitvoering werd al bij het verschijnen legendarisch verklaard en toen in 1970 een liveopname met haar echtgenoot Daniel Barenboim verscheen, waren de meningen duidelijk verdeeld.
Du Pré, Elgar en Barbirolli:
Basia con fuoco 