Riccardo Zandonai werd ooit beschouwd als dé opvolger van Puccini. Hij schreef een kleine dertiental opera’s, waarvan eigenlijk alleen Conchita (1911), Francesca da Rimini (1914) en Giulietta e Romeo (1921) ooit zeer succesvol waren.
Heden worden ze nog maar zelden opgevoerd en de doorsnee operaliefhebber komt niet verder dan Francesca da Rimini. Jammer, want de werken van de leerling van Mascagni en wellicht de laatste der veristen zijn een puur genot om naar te luisteren.
De mij enige bekende complete opname van Giulietta e Romeo(GOP 66352) werd in 1955 in Milaan gemaakt. De hoofdrollen werden gezongen door Annamaria Rovere, een prima sopraan met een voor die tijd typisch stemgeluid, en de mij lichtelijk irriterende Angelo Lo Forese. Vanwege de opera zelf, maar ook vanwege de fenomenale Renato Capecchi als Tebaldo een absolute must voor een operaliefhebber.
Een aria uit de opera staat ook op de ‘Verismo’ cd van Jonas Kaufmann:
Riccardo Zandonai werd ooit beschouwd als de opvolger van Puccini. Hij schreef een kleine dertiental opera’s, waarvan eigenlijk alleen Conchita (1911), Francesca da Rimini (1914) en Giulietta e Romeo (1921) ooit zeer succesvol waren. Heden worden ze nog maar zelden opgevoerd en de doorsnee operaliefhebber komt niet verder dan Francesca da Rimini. Jammer, want de werken van de leerling van Mascagni en wellicht de laatste der veristen zijn een puur genot om naar te luisteren.
Giulietta e Romeo (GOP 66352) werd in 1955 in Milaan opgenomen. De hoofdrollen worden gezongen door Annamaria Rovere, een prima sopraan met een voor die tijd typisch stemgeluid, en de mij lichtelijk irriterende Angelo Lo Forese. Fantastisch daarentegen is Renato Capecchi als Tebaldo.
Il Bacio (GOP 66351) beleefde in 1954 in Milaan zijn allereerste opvoering (Il Bacio (GOP 66351) beleefde in 1954 in Milaan zijn allereerste opvoering (toen Zandonai in 1944 stierf, liet hij de opera onafgemaakt achter). Gelukkig voor ons werd de voorstelling door RAI opgenomen en op cd gezet. De uitgever verontschuldigt zich voor het ontbreken van het libretto maar er is ook geen synopsis, dus naar de inhoud van de opera kan men alleen maar gissen. Niet erg, de muziek is boeiend genoeg, en er wordt prachtig in gezongen door onder andere Lina Pagliughi in de rol van Mirta.
Ildebrando Pizzetti behoorde – samen met onder andere Respighi, Zandonai, Alfano en Malipiero – tot de zogenoemde ‘Generazione dell’80’, een groep Italiaanse componisten geboren rond 1880. Ooit leerling van Puccini, keerde hij zich op zijn dertigste tegen zijn leraar en ontwikkelde een ‘neoklassieke’ stijl van componeren, Zijn voornaamste inspiratiebronnen waren gregoriaanse melodieën en de Italiaanse polyfonie uit de Renaissance.
Debora e Jaele (o.a. GOP 66354), gecomponeerd in 1921 is losjes gebaseerd op het Bijbelse verhaal over de profetes Debora en de strijd van de Israëlieten tegen de Kanaänieten en hun legeraanvoerder, Sisera. Anders dan in de Bijbel wordt Jael verliefd op haar vijand, en vermoordt ze hem om hem voor het lynchen door de woedende menigte te redden. Onder leiding van Gianandrea Gavazzeni werd in 1952 in Milaan een pracht van een uitvoering van dit bijzondere werk gegeven, met Clara Petrella als Jaele, Gino Penno als Sisera en Cloe Elmo als Debora.
Arrigo Boito heeft bijna 60 jaar aan Nerone gewerkt, maar toen hij in 1918 overleed was de opera nog niet af. Na de dood van de componist werd de manuscript door Toscanini gevonden, hij voltooide de score en in 1924 dirigeerde hij een succesvolle première van de opera.
Nerone wordt nog maar zelden opgevoerd en er zijn maar bitter weinig opnamen ervan. Tot voor kort kende ik maar één, op Hungaroton, maar die was, ondanks twee goede vrouwenrollen (Ilona Tokody en Klára Tákacs) maar matig, dus de uitgave van Bongiovanni (GB 2388/89-2) is meer dan welkom. Het is een live opname uit Turijn 1975, en over de uitvoering ben ik zeer enthousiast. Gianandrea Gavazzeni dirigeert een werkelijk fenomenale cast met o.a. Bruno Prevedi (waar worden nog zulke tenoren gemaakt?) als Nerone en Ilva Ligabue als Asteria. Alleen al vanwege de intense bijdrage van de laatste is het een absolute must voor de operaliefhebber
Romeo and Juliet, painting by Frank Bernard Dicksee, 1884
Shakespeare’s Romeo en Julia is wellicht het beroemdste liefdesverhaal ooit. De tragedie werd door meerdere componisten op muziek gezet, waaronder door Charles Gounod. Zijn Roméo et Juliette is, volgens Leo Riemens (één van de belangrijkste Nederlandse operakenners en publicisten van weleer) ‘één groot liefdesduet met interrupties’.
Ik ben het met hem eens. De muziek is zo ontzettend mooi! En zo ontroerend! En toch was de opera lange tijd een beetje een stiefkind van de operahuizen. Een lot dat eigenlijk veel Franse opera’s heeft getroffen.
Gounod; Londen, 1994
Wat is er toch met Leontina Vaduva gebeurd? Deze prachtige Roemeense sopraan begon in de jaren negentig aan een duizelingwekkende carrière, zong in alle grote operahuizen en kreeg een exclusief contract bij EMI, waar ze onder meer La Bohème met Roberto Alagna heeft opgenomen.
Met de spectaculaire opkomst van haar landgenote en collega Angela Gheorghiu, die ook haar plaats naast Alagna heeft ingenomen, is ze – letterlijk en figuurlijk – langzaamaan van het toneel verdwenen. Wat een zonde!
In 1994 zong ze in het ROH in Londen een adembenemende Juliette – jeugdig, vol joie de vivre, levenslustig en nieuwsgierig. Met volledige overgave stortte ze zich in de liefde, het was menens en voor altijd. Haar Juliette was breekbaar maar vastberaden, en ze zong haar met een intensiteit en perfectie die amper te overtreffen valt..
Het Franse repertoire past Alagna als een handschoen, en Romeo is altijd zijn glansrol geweest. Hij klinkt jeugdig, helder en op een natuurlijke manier heroïsch, een perfecte match voor de lyriek van Vaduva. Een ontegenzeglijk volmaakt liefdespaar.
Het orkest en de (traditionele) enscenering zijn een lust voor oor en oog, en François Le Roux verdient een speciale vermelding als een fenomenale Mercutio. Daar kunt u niet zonder leven! (Opus Arte, OA R3106D)
Gounod; Salzburg, 2008
In 2008 is de opera in Salzburg in première gegaan, bedoeld als vehikel voor – wat toen nog een ‘droompaar van de opera’ heette – Rolando Villazon en Anna Netrebko. Maar Anna werd zwanger en werd vervangen door de toen totaal onbekende Nino Machaidze. De jonge (toen nog maar 26!) Georgische werd een terechte sensatie.
Machaidze is een echte belcanto-zangeres, met alle toeters en bellen, en ze zingt en acteert een droom van een Juliette. Beter dan ‘la Netrebko’ het ooit zou kunnen doen. Villazón is een kwestie van smaak. Ooit vond ik hem sensationeel, maar op den duur begon hij mij te irriteren. En toch: hij is een echt bühnebeest, die je aandacht weet vast te houden.
Cora Burggraaf is een prachtige Stéphano en het Salzburgse Mozarteum-orkest wordt met verve gedirigeerd door Yannick Nézet-Séguin. De regie is traditioneel en de enscenering en de kostuums oogverblindend. Een aanrader. (DG 0734518)
Gounod; Amsterdam, 8 november 2008
Tien jaar geleden werd het werk tijdens de onvolprezen ZaterdagMatinee opgevoerd, en HOE!
Het begon met afzeggingen, wat op zich allerminst een ramp hoeft te betekenen. Na afzeggingen van eerst Patrizia Ciofi en daarna Matthew Polenzano, lukte het casting directeur Mauricio Fernandez om op korte termijn twee fantastische vervangers te engageren: Nino Machaidze (ja, dezelfde die de rol een maand of twee eerder in Salzburg zong) en Sébastien Guéze.
Sébastien Guéze als Romeo in Miami:
Hun verliefdheid spatte van het podium af, en aangezien niet alleen de beide hoofdrolvertolkers maar ook de rest van de cast zeer jong (en zeer goed) was, was het realiteitsgehalte van het verhaal gewaarborgd. Een stelletje opgewonden teenagers op een rij!
De kleine rol van Tybalt werd gezongen door Joel Prieto, in 2008 winnaar van Operalia. Ook Cora Burggraaf was van de partij. Giuliano Carella zweepte het orkest tot ongekende hoogten.
De uitzending is nog terug te luisteren op Radio 4:
Ongelukkige liefdes zijn door de eeuwen heen zowat de inspiratiebron geweest van schrijvers, dichters, schilders en toondichters. Logisch: bestaat er iets in de wereld van de romantiek wat ons meer kan ontroeren dan het treurige lot van twee mensen die uit liefde voor elkaar de dood boven het leven verkiezen?
Het verhaal van Romeo en Julia is wellicht de mooiste van ze allemaal. Laat ik daarom, voor de (totaal incomplete) volledigheid, ook nog twee andere ‘Romeo en Julia’-opera’s vermelden, die zeer de moeite waard zijn.
Adembenemend mooi is I Capuletti e i Montecchi van Vincenzo Bellini. Mijn geliefde uitvoering is in 1968 live in La Scala opgenomen met een tenor (een pracht van een Giacomo Aragall!) als Romeo en Renata Scotto als Giulietta. Tebaldo wordt gezongen door (wat een weelde!) een jonge Luciano Pavarotti en Claudio Abbado dirigeert (Gala GL 100.517).
Aragall en Scotto in ‘Si, fuggire!… Vieni ah! vieni, e in me riposa’:
BELLINI: Patrizia Ciofi & Carlo Polito
In de Dynamic-box (CDS 552/1-25) met alle Bellini opera’s (mocht u hem nog niet bezitten – ga meteen er achteraan!) wordt Julia gezongen door Patricia Ciofi. Wat een zangeres! Niet alleen alle noten en kwinkslagen zijn er (en allemaal ‘a punto’), ook als stemactrice is zij bijzonder overtuigend. De opname is in 2005 gemaakt in Martina Franca.
Patrizia Ciofi in ‘Oh! quante volte’ uit de productie vana I Capuleti e i Montecchi in Barcelona 2016:
Anna Netrebko & Elina Garanča
In 2009 kwam er een nieuwe opname op de markt met niemand minder dan Anna Netrebko en Elina Garanča in de hoofdrollen. Als Tebaldo hoort u – toen een nieuwe tenorale hoop, nu een van de grootsten – een werkelijk schitterende Joseph Calleja (DG 4778031). Zonder meer de moeite waard.
ROMEO EN JULIA VAN ZANDONAI
En dan hebben we nog Giulietta e Romeo van Riccardo Zandonai, een componist die ooit beschouwd werd als de opvolger van Puccini. Zijn opera’s worden tegenwoordig nog maar zelden opgevoerd en de doorsnee operaliefhebber komt niet verder dan Francesca da Rimini. Jammer, want de werken van de leerling van Mascagni, en wellicht de laatste der veristen, zijn een puur genot om naar te luisteren.
De mij enige bekende complete opname van Giulietta e Romeo(GOP 66352) werd in 1955 in Milaan gemaakt. De hoofdrollen worden gezongen door Annamaria Rovere, een prima sopraan met een voor die tijd typisch stemgeluid, en de mij lichtelijk irriterende Angelo Lo Forese. Vanwege de opera zelf, maar ook vanwege de fenomenale Renato Capecchi als Tebaldo een absolute must voor een operaliefhebber.
Basia con fuoco 