George_Benjamin

NTR ZaterdagMatinee presenteert seizoen 2023/24

De ZaterdagMatinee is een begrip, een feest voor iedereen die van muziek houdt. Rots in de branding in de zo uitgeholde muziekleven in Nederland. Voor elk wat wils: opera, oude muziek, hedendaags muziek met een keur aan opdrachten en premières, Bijzondere concerten, de beste zangers en het schitterende RFO die door de beste dirigenten mag geleid worden

Bladerend door de brochure van het nieuwe seizoen wordt ik melancholisch. Het is nog steeds het seizoen van Kees Vlaardingenbroek, maar wat komt er na? Ik houd mijn hart vast en met weemoed denk ik aan al die zaterdagen die ik, jaar in, jaar uit in het Concertgebouw heb doorgebracht.

Ik ga even stilstaan bij de concerten met de werken, componisten en/of uitvoerenden die mij lief zijn of waar ik nieuwsgierig naar ben en zelf heel graag zou willen bijwonen. Ik snap wel dat niet iedereen zal blij zijn met mijn keuze want allemaal hebben we zo onze voorkeuren. Dat begrijp ik. Beschouw het maar als een selectieve en zeer subjectieve keuze van Basia Jaworski.

OPERA

9 september

Il Pirata van Bellini. Heerlijke opera die nog steeds de erkenning niet krijgt di hij verdient. De bezetting is om te likkebaarden: Michael Spyers, Albina Shagimaturova en Franco Vassallo.

Over de Opera Rara opname van Il Pirata, één van de mooiste belcanto opera’s

3 februari 202

Eindelijk, eindelijk! Le Rois D’ys van Lalo! Waarom we het nooit eerder hier hebben gehoord? Retorische vraag, denk ik
Judith van Wanroij zingt de rol Rozenn

De romantische wereld van Lalo: LE ROIS D’YS

23 maart 2024

De zaak Makropulos van Janacek. Karina Cenellakis dirigeert en als Jaroslav Prus horen we niemand minder dan Bo Skovhus, Sally Matthews zingt de 300-jarige diva en ook ons eigen Arnold Bezuyen doet weer eens mee. Het werd tijd!

Het eeuwige leven oftewel Věc Makropulos van Janáček

HEDENDAAGS

Hier had ik altijd naar uitgekeken. En nog steeds…. Buitengewoon spannend, want ik wil de nieuwe werken van de (niet noodzakelijk) nieuwe componisten ontdekken. Mits… No ja, je doet mij geen plezier met Ten Holte of Stcokhausen. Maar die komen gelukkig de Matinee niet in.

Dit seizen ligt de nadruk op twee componisten:

György Ligeti, omdat hij honderd jaar geleden werd geboren

Atmosphères:

Vioolconcert:

En de Koreaanse Unsuk Chin van wie ik nog nooit een noot heb gehoord en die nu in het zonnetje wordt gezet door de programmeur van de Matinee.

Unsuk Chin © Klaus Rudolph

Unsuk Chin: Graffiti

Met, als aanvulling, of beter gezegd een verrijking: werken van George Benjamin op 16 september

George Benjamin – At first light

Thomas van Dun (jaargang 1995) op op 28 oktober.

Composities van van Dun zijn hier te bekijken en te beluisteren:

https://www.youtube.com/@ThomasvanDun/videos

Hirs, Poppe en Langgaard/Abramsen op 16 december.

En als kers op de taart op 1 juni Chins opera Älice in Wonderland

Waar ik verder naar uit kijk:

21 oktober staat in de teken van Poulenc, met – eindelijk, eindelijk zijn Stabat Mater! Stéphane Denève, de nieuwe vaste gastdirigent van het RFO heeft de leiding

Op 17 februari zingt Chen Reiss liederen van Strauss, begeleid door het RSO olv Lahav Shani, die ook de Zesde Mahler voor zijn rekening neemt

Chen Reiss:

20 april dirigeert Stéphane Denève werken van Rijnvos, Roussel en Ravel

Bacchus et Ariane onder Denève

En, en dat lijkt mij echt heerlijk: op 27 april krijgen we première van Viaggio Italiano van Willem Jeths en Petite Messe Solennelle van Rossini. Met meer dan uitstekende (veelal) Nederlandse solisten!

Rossini’s ‘Petite messe solennelle’ door het Groot Omroepkoor:

George Benjamin, Barbara Hannigan and Written on Skin ten years after the premiere

Barbara Hannigan is the muse of many contemporary composers, including George Benjamin. He composed Written on Skin with her voice in mind. It was clear from the beginning she should sing Agnes. In July the 7th 2012 Hannigan sang the world premiere of Written on Skin.

During the preparations and in between the performances Hannigan kept me informed by an “e-mail diary.”

“George Benjamin and I met three years ago in his house. I was supposed to show him the possibilities of my instrument. We played a little composer-singer game without words, “composing” together. It gave me the opportunity to show him how my voice moves most comfortably.”

*withe George Benjamin in Aix-en-Provence © Barbara Hannigan website*

The first rehearsals took place in London, after which we moved to Aix-en-Provence, where the word premiere would be. The whole “making of” process was quite intense. My role is very demanding. Looking at the score you might think: finally a composer who does not take advantage of Barbara Hannigan’s high notes, or make her into a stratospheric trapeze artist. But the music still is extremely demanding.

The vocal lines lie very high and are long, spread out and loud. Rather difficult for the quick moving core of my voice. I had to approach the part very carefully. Particularly from the moment on when the tension in the opera slowly starts to increase, scene by scene, until the final climax, when I sing my big aria.

A few months before I received the score George changed a few notes for me – something he has sworn never to do for anybody! He rewrote several passages in my score by hand, which has helped me enormously.”

“I really think my role is phenomenally good. It feels like a fantastic preamble and the greatest preparation for Lulu, who I will sing in October for the first time. Agnes ends were Lulu begins. A sexually liberated woman with no problems with herself. A gift of a role!

One of the highlights for me was the “Sitzprobe” with the orchestra. It was the first time George heard his entire piece, with orchestra and singers. It was two weeks before opening night and we were all very nervous. But the entire cast stood behind him and his fabulous score. It was a very moving and emotional day.

All my colleagues (not only the singers, but the extras as well) were fantastic and we all got along marvelously. George had composed the music specifically for each one of us. A lot was demanded from us, not only vocally, but dramatically as well, but we all supported each other.”

*Katie Mitchell © © 2015 Festival d’Aix-en-Provence*

“I think the production is unequalled and I adore Katie Mitchell, the director. It was the first time I worked with her. She pays a lot of attention to details, providing a lot of background information to the artists on stage. The public never notices that, but it had a tremendous influence on our performance. Working with Katie was a sensation, and I hope one day she will direct me in Lulu. “

“I loved the sensual scenes which were combined with violent ones. We had a special “fight director” who taught us to act as realistically as possible without hurting each other. I believe that was quite unique for an opera production. You also need a lot of trust in your colleagues.

*Bejun Mehta and Barbara Hannigan in George Benjamin and Martin Crimp’s “Written on Skin,” which had its premiere at the Aix Festival in 2012.Credit…Pascal Victor*

I have to say: Agnes is a dream role, and I thought it was fantastic I got the chance to play her. All the reviews were full of praise, and the public was enthusiastic as well. It really was a dream.”

“I had been in Aix-en-Provence before, in 2008, for the first version of Pascal Dusapin’s Passion. That performance was staged by Giuseppe Frigeni. In 2010 Sasha Waltz directed it. With her production we opened the season of the Théâtre des Champs Elysées.“

In 2008 we performed in the Théâtre du Jeu de Paume – small and very intimate. Very beautiful too. Because of the dimensions it is rather limited in its possibilities, though. For Written on Skin we were programmed in the biggest theatre of the festival, the Grand Théâtre de Provence. Very unusual for a modern, ‘fresh from the pen’-opera. Opening night, as you know, was a huge success, and all the subsequent performances were sold out.

I love the city. Aix is fabulous and so easy-going. The city encourages you to relax, even while you are hard at work. The festival is truly special. No highbrow business like you see at some other festivals. There is a true mix of different styles and types of performances. Symphonic music as well as chamber music.

They also have a fabulous young artists program, and I truly appreciate their efforts to get rid of the elitist stamp art has, particularly opera. Art truly can be real, and it can appeal to anyone.

I think Katie Mitchell and her team have tried with Written on skin to not only avoid stock opera gestures, but also to create something that actually did happen and that touches you. Something many of us have experienced personally, certainly women.”

BARBARA HANNIGAN : “I SING EVERYTHING AS IF IT WERE MOZART”

Barbara Hannigan Conductor-SingerPhoto: Marco Borggreve

Barbara Hannigan is the undisputed prima donna of modern music. Her musicianship commands great respect, her technique is flawless, and her possibilities (think of those extreme high notes) are almost endless.

On a beautiful and sunny late afternoon end of September 2011 we meet for the first time. Contrary to my habit I am five minutes late, but I do have an excuse. My first question, even before I start making apologies, might be a little odd, but she responds with laughter. “Barbara, do you love cats?”

Yes, she loves cats. Living on the road, unfortunately, makes it impossible for her to have one. Her beautiful eyes sparkle, but I can see question marks forming in them as well.

I explain to her right before I wanted to leave the house, my black monster jumped on my desk, shoving all sorts of things off of it, including my phone and my voice recorder. That breaks the ice, and our meeting turns into a relaxed and cosy afternoon.

A week or so later, we meet again. This time I do carry my notebook and pen, and notes are written down.

with Pierre Boulez © Barbara Hannigan Website

After she sang Boulez’s Pli selon pli in London, the British critic Ivan Hewett (The Telegraph) wrote: ,,She does the kind of high-wire acrobatics with her voice that very few singers can manage, and she does it with a bravura that stops you dead in your tracks. All this is joined to a startling stage presence and cool blonde beauty that contrasts interestingly with the heat in her voice.”

Hannigan in Pli selon pli in Amsterdam:

VIBRATO

According to Hewett she could have had a big career as a queen of coloratura, but instead Hannigan decided to specialize in contemporary music.

“I chose modern music all by myself,” Hannigan says. “I found it thrilling. It is exciting to collaborate with composers, although I do not always enjoy everything I have to sing.

The ‘non vibrato,’ for example, is absolute horror to me. It goes against the natural way of singing. Vibrato is the soul of singing, it transmits emotions. I did it on special request of a composer (no, no names), but without pleasure. ” She adds decidedly: ,,It takes away the personality of the voice.”

She thinks it is nonsense modern music should be sung differently from the classics. “Modern music, in fact, is a form of belcanto. Without technique it is impossible to do. It is my repertoire, and it is indeed hard, but it gives me a sense of intense gratification.”

“Of course I am careful. But as a rule I sing everything as if it were Mozart. I do need to protect my high notes, though. So if I sing Stravinsky’s Le Rossignol, for example, I make sure I combine it with less extreme pieces. ” Laughing: “One day, I would not mind singing Donizetti’s La Fille du Régiment, and if Juan Diego Flórez could be my partner….

Hannigan sings Le Rossignol:

CONDUCTING

Barbara-Hannigan04750-photocredit-MarcoBorggreve

She continues in a serious mood: “I would love to do so many more things! I am always hungry, I want so much, but I cannot accept everything people offer me. I used to be known as a singer who could be easily booked , but at the moment I am booked for quite a few years ahead. I sing fifty or sixty performances a year. In the last season I also conducted five or six concerts.”

Conducting is not the first thing that springs to mind when thinking of a soprano. “It was pointed out to me that when I sing my body language resembles conducting. In addition, I have always thought about how an orchestra should sound, also while I sing. So at a certain moment I started to take lessons, with several dear colleagues. It was all very private, so I cannot give any names.”

Hannigan conducts and sings Gershwin:

Actually, Hannigan does do many more things. At the moment she dances a lot. And like everything she does, she does it at a high level. With Sasha Waltz, with whom she did a few important projects in the past (Matsukaze by Toshio Hosokawa, for example), she will sing and dance Dusapin’s Passion. Hannigan has already performed this dance-opera several times. In 2010 she appeared in it at the Holland festival in Amsterdam, in Audi’s “mise en space.”

Matsukaze:

“It was the first time I worked with Audi, and I have fond memories of it. Imagine the entire production being done in just two days! I have worked on it with a lot of pleasure. But now I really look forward to the Sascha Waltz production. Very exciting, also because this time I really get to dance.”

Her favorite composer? “Ligeti! I admire him tremendously. His music truly brings out everything I have in me!”

György Ligeti Mysteries of the Macabre 2015 Barbara Hannigan:

BARBARA IN PRIVATE

Hannigan backstage-torontotour
© Barbara Hannigan website

In what sort of a family was she raised? “My family was certainly musical, but on an amateur level. My sister still plays the cello, and I had to choose at age seventeen between the piano, hobo or singing. I chose singing.”

She started her studies in Toronto and later went to London. “In 1995 I decided to move to The Hague. I had heard a lot about an outstanding teacher there. I immediately felt at home, also because of the musical climate, so I stayed.”

“Sometimes I miss my country and my family very much. I hardly ever see them. Often a year goes by before I get a chance to see them. Skype helps, but it is a surrogate.”

Does she have any time left for hobbies? “I love to cook. That is also the reason I always rent an apartment, even if it is only for a couple of days. I always bring my own knives. And my herbs. At home I always cook, although my husband is quite good at it also. But I am better, so he gets to clean up, which he happily does. Wonderful, but difficult when I am on my own, because then I have to do everything myself. The dishes as well, which I am not used to.

GEORGE BENJAMIN AND WRITTEN ON SKIN

withe George Benjamin in Aix-en-Provence © Barbara Hannigan website

Barbara Hannigan is the muse of many contemporary composers, including George Benjamin. He composed Written on Skin with her voice in mind. It was clear from the beginning she should sing Agnes. In July 2012 Hannigan sang the world premiere of Written on Skin.

During the preparations and in between the performances Hannigan kept me informed by an “e-mail diary.”

“George Benjamin and I met three years ago in his house. I was supposed to show him the possibilities of my instrument. We played a little composer-singer game without words, “composing” together. It gave me the opportunity to show him how my voice moves most comfortably.”

The first rehearsals took place in London, after which we moved to Aix-en-Provence, where the word premiere would be. The whole “making of” process was quite intense. My role is very demanding. Looking at the score you might think: finally a composer who does not take advantage of Barbara Hannigan’s high notes, or make her into a stratospheric trapeze artist. But the music still is extremely demanding.

The vocal lines lie very high and are long, spread out and loud. Rather difficult for the quick moving core of my voice. I had to approach the part very carefully. Particularly from the moment on when the tension in the opera slowly starts to increase, scene by scene, until the final climax, when I sing my big aria.

A few months before I received the score George changed a few notes for me – something he has sworn never to do for anybody! He rewrote several passages in my score by hand, which has helped me enormously.”

“I really think my role is phenomenally good. It feels like a fantastic preamble and the greatest preparation for Lulu, who I will sing in October for the first time. Agnes ends were Lulu begins. A sexually liberated woman with no problems with herself. A gift of a role!

One of the highlights for me was the “Sitzprobe” with the orchestra. It was the first time George heard his entire piece, with orchestra and singers. It was two weeks before opening night and we were all very nervous. But the entire cast stood behind him and his fabulous score. It was a very moving and emotional day.

All my colleagues (not only the singers, but the extras as well) were fantastic and we all got along marvelously. George had composed the music specifically for each one of us. A lot was demanded from us, not only vocally, but dramatically as well, but we all supported each other.”

Hannigan written on skin

“I think the production is unequalled and I adore Katie Mitchell, the director. It was the first time I worked with her. She pays a lot of attention to details, providing a lot of background information to the artists on stage. The public never notices that, but it had a tremendous influence on our performance. Working with Katie was a sensation, and I hope one day she will direct me in Lulu. “

“I loved the sensual scenes which were combined with violent ones. We had a special “fight director” who taught us to act as realistically as possible without hurting each other. I believe that was quite unique for an opera production. You also need a lot of trust in your colleagues.

I have to say: Agnes is a dream role, and I thought it was fantastic I got the chance to play her. All the reviews were full of praise, and the public was enthusiastic as well. It really was a dream.”

“I had been in Aix-en-Provence before, in 2008, for the first version of Pascal Dusapin’s Passion. That performance was staged by Giuseppe Frigeni. In 2010 Sasha Waltz directed it. With her production we opened the season of the Théâtre des Champs Elysées.“

In 2008 we performed in the Théâtre du Jeu de Paume – small and very intimate. Very beautiful too. Because of the dimensions it is rather limited in its possibilities, though. For Written on Skin we were programmed in the biggest theatre of the festival, the Grand Théâtre de Provence. Very unusual for a modern, ‘fresh from the pen’-opera. Opening night, as you know, was a huge success, and all the subsequent performances were sold out.

I love the city. Aix is fabulous and so easy-going. The city encourages you to relax, even while you are hard at work. The festival is truly special. No highbrow business like you see at some other festivals. There is a true mix of different styles and types of performances. Symphonic music as well as chamber music.

They also have a fabulous young artists program, and I truly appreciate their efforts to get rid of the elitist stamp art has, particularly opera. Art truly can be real, and it can appeal to anyone.

I think Katie Mitchell and her team have tried with Written on skin to not only avoid stock opera gestures, but also to create something that actually did happen and that touches you. Something many of us have experienced personally, certainly women.”

Trailer of the Aix production:

English translation Remko Jas

More Barbara Hannigan:

BARBARA HANNIGAN betovert in liederen van HENRI DUTILLEUX. Concertgebouw Amsterdam, oktober 2013

LULU van Krzysztof Warlikowski. Brussel 2012

PLI SELON PLI. Amsterdam 2011

LET ME TELL YOU ZaterdagMatinee

Satie, Hannigan en de Leeuw

‘Lessons in Love and Violence’ zit vol ingehouden spanning

Text: Peter Franken

Embargo on image use until 9.45pm on 10-05-18.LESSONS IN LOVE AND VIOLENCE Ð Image restrictions

Dear All

The production of Lessons in Love and Violence features four reproductions of paintings by Francis Bacon.

Use of photography that include Bacon works will need to be approved by the Estate of Francis Bacon except for editorial use by press photographers, however, all photographers need to be aware that the set includes the Bacon reproductions and they can only use images (or footage) in accordance with the fair dealing exceptions in the Copyright, Designs and Patents Act 1988, Section 30.

Images can therefore be used in news items and reviews relating to this production, but for no other purpose. No photographs containing any of the reproductions of Francis Bacon images are allowed to be lodged with any photo library.

Lessons in Love and Violence. Photo: Tristram Kenton © The Stage

George Benjamin en zijn librettist Martin Crimp laten zien dat ze in staat zijn het enorme succes van Written in Skin te evenaren. Hun nieuwe opera is een compact werk vol ingehouden spanning, bijna te vergelijken met een psychologische thriller à la Hitchcock.

Psycho is een van Benjamins favoriete Hitchcock films en dat is te merken aan de wijze waarop hij met zijn muziek spanning weet te creëren en vooral ook te doseren. Het orkest is tijdens de scènes niet zeer prominent aanwezig maar des te meer tijdens de tussenspelen. Melodie speelt geen rol in Benjamins muziek, niettemin is het heel toegankelijk voor luisteraars die minder affiniteit met het moderne idioom hebben. Dat is vooral te danken aan de perfecte verbinding van de tekst van Martin Crimp met Benjamins muziek. Het is een gouden duo die twee.

Evenals Written on Skin is ook dit werk gebaseerd op een middeleeuws gegeven te weten de regering van de Engelse koning Edward II die regeerde aan het begin van de 14e eeuw. Crimp is uitgegaan van een toneelstuk van Christopher Marlowe uit 1594 dat handelt over de relatie van de koning met zijn favoriet Piers Gaveston en de gevolgen die dit voor hem en zijn omgeving heeft gehad. Hoewel is uitgegaan van een historisch gegeven, is de enscenering volledig eigentijds. Martin Crimp ziet het verleden als een mythologische speeltuin voor de librettist waarin hij zich naar hartenlust kan uitleven. Het product is slechts een nieuwe versie van een al vaak verteld verhaal waarin eigen accenten worden geplaatst.

Barbara Hannigan (Isabel), Stéphane Degout (King), Gyula Orendt (Gaveston)
© ROH | Stephen Cummiskey

Centraal staat de vierhoeksverhouding van Koning, koningin Isabel, Gaveston en Mortimer. Mortimer neemt wraak op Gaveston die heeft hem feitelijk heeft geruïneerd en van het hof heeft doen verdwijnen. Dit ten aanschouwe van de zoon en dochter van het koninklijk echtpaar. Met name de zoon is hierin van belang, aangezien hij ‘voor koning moet leren’.

Een eerste les is dat alles overheersende liefde met uitsluiting van de rest van de wereld haaks staat op de uitoefening van het koningschap. Een tweede les is dat aan een dergelijke ongewenste situatie slechts een einde gemaakt kan worden door middel van geweld, in dit geval de dood van Gaveston. Een derde les is dat een potentiële usurpator als de Madman moet worden gedood ook al is hij slechts een verwarde geest die zich beroept op wat zijn kat hem heeft verteld. Hieruit trekt de jongen zelf de ultieme les dat een heerser nooit losse eindjes kan tolereren en dat dus de moordenaar van zijn vader moet worden gedood, vergelijk Orestes en Aegisthus. Het koningschap moet worden bevochten door Mortimer te doden.

Als het voorbij is zit de zoon op de troon en heeft hij vooral veel geleerd over geweld. Weinig over liefde, dat is slechts vergif dat de goede verhoudingen verstoort en mensen tot grensoverschrijdend gedrag aanzet. Zo ook zijn moeder die haar loyaliteit laat overgaan van de echtgenoot die haar heeft verstoten naar de raadsheer Mortimer, die samen met haar een greep naar de macht doet. Isabel in de rol van Clytaemnestra.

Het duo Katie Mitchell en Vicki Mortimer zorgt voor een herkenbare enscenering: een kamer met veel figuranten in stemmige kledij gewapend met clipboards. Verder hier en daar bewegingen in slow motion. Het wordt nogal voorspelbaar zo langzamerhand. De kamer wordt getoond vanuit verschillende hoeken met steeds andere decorstukken. Hiertoe wordt na elk van de in totaal zeven scènes het doek neergelaten wat de spanning niet echt ten goed komt.

Samuel Boden (Boy), Stéphane Degout (King), Gyula Orendt (Gaveston), Ocean Barrington-Cook (Girl)
© ROH | Stephen Cummiskey

Stéphane Degout als Koning en Gyula Orendt als Gaveston maakten indruk met hun uitbeelding van het liefdeskoppel dat door uitsluiting van de omringende wereld zijn eigen doodvonnis tekent. Echt gezongen werd er niet, het was meer vocaliseren op Benjamins noten maar het klonk zeer authentiek en geloofwaardig. Orendt kwam later terug als doodsengel in een huiveringwekkende scène waarin hij de koning komt vertellen dat hij al dood is. Daarmee is de cirkel gesloten, Gaveston vertegenwoordigde van meet af aan de dood voor beiden. Het naar binnen gekeerde karakter van hun grote liefde deed in de verte denken aan Tristan und Isolde.

Mortimer was in handen van Peter Hoare die zijn personage gestalte wist te geven met ingehouden afkeer van de twee lovers, verkerend in openlijke woede wanneer hij zijn positie verliest. Samuel Boden was de zoon die de lessen moet leren die hierboven werden besproken. Lastige rol om iets moois van te maken maar hij hield zich goed staande in de enige scène met een uitgesproken gewelddadig karakter waarin Mortimer hem dwingt te bevestigen dat de Madman de doodstraf verdient.

ROYAL OPERA - LESSONS IN LOVE AND VIOLENCE 2018

Barbara Hannigan (© Royal Opera House / foto Stephen Cummiskey)

Barbara Hannigan was vocaal weinig opvallend in de ensembles maar trad des te meer op de voorgrond tijdens de meer intieme momenten. Benjamins muziek is haar letterlijk op het lijf geschreven en je kan je nauwelijks voorstellen dat de rol van Isabel door iemand anders wordt vertolkt. Haar personage – de vernederde ter zijde geschoven koningin – zou gemakkelijk de sympathie van het publiek kunnen winnen ware het niet dat Crimp haar laat zien als iemand die zich nauwelijks onderscheidt van de twee mannelijke protagonisten.

Als een groep vertegenwoordigers van het noodlijdende volk zich komt beklagen over de verspilling van geld aan het hof laat ze een kopje azijn aanrukken waarin ze een parel oplost. ‘De schoonheid van de parel staat op zichzelf, die heeft geen prijs, net zomin als dat muziek een prijs heeft. Kijk, huizen voor elk van jullie lossen op en genoeg voorraden om de winter door te komen.’ De klagende burgers worden weggestuurd, krijgen nog wel wat geld mee maar verder is hun lot Isabel om het even.

Ze blijft uiteindelijk met lege handen achter, haar geliefde echtgenoot is mede door haar toedoen vermoord toen ze hem niet kon terugwinnen nadat Gaveston was geëlimineerd, haar nieuwe liefde Mortimer is omgebracht door haar zoon, ze is geen koningin meer. Voor haar is uitgekomen wat Mortimer aan het begin stelde: ‘liefde is vergif’.

De verschillende bijrollen kwamen op naam van Jennifer France (ooit Zerbinetta bij de Reisopera), Krisztina Szabó en Andri Björn Róbertsson, van uitstekend niveau waarbij laatstgenoemde zich wist te profileren als Madman. Ocean Barrington-Cook gaf gestalte aan de zwijgende rol van de dochter en wist daarbij veel aandacht op zich te vestigen.

Schitterende prestatie van het orkest van de Royal Opera. In een gesprek toonde Sir George Benjamin zich uitermate tevreden over de inzet en het niveau van de artistieke prestaties van de orkestleden en daar had hij alle reden toe. Veel bijval van het publiek voor alle betrokkenen. We kijken uit naar de reeks voorstellingen in Het Muziektheater.

Lessons in Love and Violence trailer (The Royal Opera):

Bezocht op 18 mei in The Royal Opera Covent Garden

Deze recensie verscheen al eerder op Place de l’Opera

Zie voor meer informatie over de Nederlandse speelreeks van Lessons in Love and Violence de website van het Holland Festival.

Barbara Hannigan : “In principe zing ik alles alsof het Mozart is”

Barbara Hannigan is onbetwist de prima donna van de moderne muziek. Haar muzikaliteit dwingt respect af, haar techniek is onberispelijk en haar mogelijkheden (denk aan de zeer hoge noten) zowat onbegrensd.

Op een prachtige, zonnige namiddag eind september 2011 ontmoeten we elkaar voor het eerst. Ik ben vijf minuten te laat. Niets voor mij, maar ik heb een excuus. Mijn eerste vraag, nog voordat ik mij ga verontschuldigen en voordat wij wat te drinken bestellen, is wellicht een beetje vreemd, maar zij reageert er lachend op. ,,Barbara, houd je van katten?”

Ja, zij houdt van katten, maar haar reizend bestaan staat haar een eigen kat niet toe. Haar prachtige ogen glinsteren, maar ik zie er ook vraagtekens in.

Ik leg haar uit dat net, een paar minuten voordat ik de deur uit wilde, mijn zwarte monster er een stokje voor stak. Hij sprong op mijn bureau en heeft er alles van afgegooid, inclusief de telefoon en het opnameapparaatje. Het ijs is gebroken en we maken er een gezellige middag van.

Een week of twee later ontmoeten we elkaar weer, maar nu ben ik gewapend met een bloknoot en een pen en er worden aantekeningen gemaakt.

Na haar ‘Pli selon pli’ van Boulez in Londen schreef de Engelse criticus Ivan Hewett (The Telegraph): ,,She does the kind of high-wire acrobatics with her voice that very few singers can manage, and she does it with a bravura that stops you dead in your tracks. All this is joined to a startling stage presence and cool blonde beauty that contrasts interestingly with the heat in her voice”

Hannigan in ‘Pli selon pli’ in Amsterdam:

VIBRATO

Volgens Hewett kon zij een grote carrière hebben als een ‘coloratura –queen’, maar Hannigan ging ‘modern’.

“De keuze om modern te gaan is geheel van mij”, zegt ze. ,,Ik vond het spannend. Het is ook spannend om met componisten samen te werken, al vind ik niet alles wat ik te zingen krijg altijd leuk. Zo is het ‘non vibrato’ voor mij werkelijk gruwelijk en tegen het natuurlijke zingen in. Vibrato is de ziel van het zingen, het brengt emoties over. Ik heb het op speciaal verzoek van een componist (nee, geen namen) gedaan, maar het ging niet van harte.”
Gedecideerd voegt ze toe: ,,It takes the personality of the voice.”

Ze vindt het maar onzin dat je moderne muziek anders zou moeten zingen dan de klassiekers. ,,Moderne muziek is eigenlijk ook een soort belcanto. Zonder techniek red je het niet. Het is mijn repertoire en het is inderdaad moeilijk, maar het geeft mij veel voldoening.”

,,Ik ben natuurlijk voorzichtig. Maar in principe zing ik alles alsof het Mozart is. Ik moet wel mijn hoge noten beschermen, dus als ik bijvoorbeeld Le Rossignol van Stravinsky zing, zorg ik ervoor dat er minder heftige dingen tussen zitten.” Lachend: ,,Ik zou best ooit La Fille du Régiment van Donizetti willen zingen, en als het met Juan Diego Floréz kon…”

Hannigan zingt Le Rossignol:

DIRIGEREN

Ze vervolgt serieus. ,,Ik zou nog zo veel willen! Ik heb altijd honger, ik wil zo veel, maar ik kan niet alles aannemen wat mij aangeboden wordt. Mensen waren van mij gewend dat ik makkelijk te boeken was, maar inmiddels ben ik al heel wat jaren vooruit geboekt. Ik zing zo’n 50 à 60 optredens per jaar. En in het laatste seizoen heb ik 5, 6 concerten gedirigeerd.”

Dirigeren is niet het eerste waar je aan denkt bij een sopraan. ,,Ik werd er attent op gemaakt dat als ik zing mijn lichaamstaal op dirigeren lijkt. Ik dacht er ook altijd aan, ook tijdens het zingen, hoe het orkest moest klinken. Dus op bepaald moment heb ik lessen genomen, bij veel dierbare collega’s. Het was heel erg privé, dus ik kan geen namen noemen.”

Hannigan dirigeert en zingt Gershwin:

Hannigan doet nog veel meer. Zo doet ze tegenwoordig veel aan dansen. En ook dat doet ze, zoals alles, op een hoog niveau. Met Sasha Waltz met wie ze eerder belangrijke projecten heeft gedaan (denk aan ‘Matsukaze’ van Toshio Hosokawa) zingt en danst zij ‘Passion’ van Dusapin, een werk dat zij al eerder in Amsterdam (Holland Festival 2010) heeft gezongen, in de “mise en space” van Audi.

Matsukaze:

,,Het was de eerste keer dat ik met Audi samenwerkte en daar heb ik meer dan goede herinneringen aan overgehouden. Moet je nagaan: de hele productie ontstond binnen twee dagen. Ik heb er met veel plezier aan meegewerkt. Maar nu kijk ik echt uit naar de productie van Sasha Waltz. Zeer spannend, ook omdat ik nu echt ga dansen.”

Haar geliefde componist? ,,Ligeti! Ik bewonder hem enorm, zijn muziek haalt werkelijk alles uit mij!”

György Ligeti Mysteries of the Macabre 2015 Barbara Hannigan

BARBARA PRIVÉ

In wat voor gezin is zij grootgebracht? ,,Mijn familie was zeker muzikaal, maar op amateurniveau. Mijn zus speelt nog steeds cello en zelf moest ik op mijn zeventiende kiezen wat het gaat worden: piano, hobo of zingen. Het werd zingen.”

Ze begon in Toronto en ging later naar Londen. ,,En in 1995 besloot ik om naar Den Haag te gaan. Er werd mij veel over een zeer goede leraar daar verteld. Het beviel uitstekend, ook vanwege het muzikale klimaat, dus ik ben er gebleven.”

“Soms mis ik mijn land en mijn familie heel erg. Ik zie ze nog maar zelden, vaak gaat er ruim een jaar voorbij voordat ik ze kan zien. Skype helpt, maar dat is een surrogaat.”

Heeft zij nog tijd voor hobby’s? ,,Ik ben dol op koken. Dat is ook de reden dat ik altijd een appartement neem, al is het maar voor een paar dagen. Ik neem ook altijd mijn eigen messen mee. En kruiden. Thuis kook ik ook altijd, al is mijn man er ook goed in. Maar ik ben beter, dus hij mag opruimen en dat doet hij met alle plezier. Heerlijk, maar wel lastig als ik alleen ben, want dan moet ik alles zelf doen. Ook het afwassen en dat ben ik niet gewend!”

GEORGE BENJAMIN EN WRITTEN ON SKIN

Hannigan written on skin

Barbara Hannigan is ook de muze van veel hedendaagse toondichters. Zo ook George Benjamin. Met haar stem in zijn hoofd heeft hij Written on Skin geschreven, het stond vanaf het begin vast dat zij de rol van Agnes zou zingen. In juli 2012 zong Hannigan de wereldpremière van Written on Skin van George Benjamin

Tijdens de voorbereidingen en uitvoeringen in hield zij voor mij een soort ‘email-dagboek” waarmee zij mij op de hoogte van de voorderingen hield

“George Benjamin en ik hebben elkaar drie jaar geleden in zijn huis ontmoet. Het was de bedoeling dat ik hem de mogelijkheden van mijn instrument zou laten horen. We speelden een klein componist-zangerspelletje zonder woorden, waarbij we samen ‘componeerden’. Het gaf mij gelegenheid om hem te laten zien hoe mijn stem zich het prettigst beweegt.”

De eerste repetities waren in Londen en daarna zijn we naar Aix-en-Provence verhuisd, waar de wereldpremière zou plaatsvinden. Het proces van het ‘maken van’ was zeer intensief. Mijn partij is zeer veeleisend. Kijkend naar de partituur zou je kunnen denken: eindelijk een componist die de hoge noten van Barbara Hannigan niet uitbuit of van haar een stratosferische trapezeartiest maakt. Maar de muziek stelt aan mij zeer hoge eisen.

De vocale lijnen liggen nog steeds zeer hoog en zijn lang, uitgestreken en luid. Best moeilijk voor het snel bewegende wezen van mijn stem. Ik moest ze zeer voorzichtig benaderen, zeker als de spanning in de opera wordt opgevoerd, scène voor scène, tot de finale climax, wanneer ik mijn grote aria zing.

Een paar maanden voordat ik mijn partituur ontving heeft George een paar noten voor mij veranderd – en dat terwijl hij gezworen heeft dat nooit en te nimmer te doen! Een paar passages heeft hij met de hand in mijn partituur herschreven. Dat heeft mij enorm geholpen.”

,,Ik vind mijn rol werkelijk ongelofelijk goed. Het voelt als een fantastische aanloop en de beste voorbereiding voor Lulu, die ik in oktober voor het eerst ga zingen. Agnes eindigt daar waar Lulu begint. Een seksueel vrijgevochten vrouw die geen problemen met zichzelf heeft. Een geschenk van een rol!

Eén van de hoogtepunten was voor mij de ‘sitzprobe’ met het orkest. Het was de eerste keer dat George zijn hele stuk, met het orkest en de zangers samen, heeft gehoord. Het was twee weken voor de première en wij waren allemaal zeer zenuwachtig. Maar de hele cast stond achter hem en zijn fantastische partituur. Het was een zeer ontroerende en emotionele dag.

Al mijn collega’s (niet alleen de zangers, maar ook de figuranten) waren fantastisch en we konden het geweldig goed met elkaar vinden. George heeft de muziek speciaal voor elk van ons gecomponeerd. Er werd van ons heel erg veel geëist – niet alleen vocaal, maar ook dramatisch – maar allemaal hebben we elkaar ondersteund.”

,,Ik vind de productie weergaloos en ik adoreer regisseur Katie Mitchell. Het was de eerste keer dat ik met haar werkte. Ze werkt zeer gedetailleerd, met veel achtergrondinformatie voor ons op de bühne. Het publiek merkt daar niets van, maar voor ons was het van groot belang en het heeft een enorme invloed op ons optreden gehad. Werken met Katie was een sensatie en ik hoop dat ze mij ooit in Lulu zou willen regisseren.

Ik hield van de sensuele scènes die gecombineerd werden met de gewelddadige. We hadden een speciale ‘vechtregisseur’, die ons leerde om zo realistisch mogelijk te acteren zonder elkaar pijn te doen. Ik denk dat zoiets zeer uniek is voor de meeste operaproducties. Je moet ook veel vertrouwen hebben.

Ik moet zeggen: Agnes is een droomrol en ik vond het fantastisch om haar te mogen spelen. De recensies waren allemaal zeer lovend en ook het publiek was zeer enthousiast. Echt een droom.”

,,Ik was in 2008 al eens in Aix-en-Provence voor de eerste versie van Passion van Pascal Dusapin. Het werd toen geregisseerd door Giuseppe Frigeni. In 2010 werd de opera onder handen genomen door Sasha Waltz. Daarmee openden we het seizoen in het Théâtre des Champs Elysées “

In 2008 traden wij op in het Théâtre du Jeu de Paume – klein en zeer intiem. Heel erg mooi ook, maar door zijn afmetingen zeer begrensd in zijn mogelijkheden. Voor Written on Skin werden wij in het grootste theater van het Festival, het Grand Théâtre de Provence, geprogrammeerd. Zeer bijzonder voor een moderne, ‘vers van de pen’-opera. De première was, zoals je al weet, een enorm succes en alle voorstellingen daarna waren uitverkocht.

Ik houd van de plaats. Aix is fantastisch en gemoedelijk. Het moedigt je aan om te relaxen, terwijl je toch hard aan het werk bent. Het festival is echt speciaal. Geen snobistisch gedoe zoals bij sommige andere festivals. En er is een echte mix van verschillende niveaus en voorstellingen. Grote orkesten naast kamermuziek.

Er is een fantastisch programma voor jonge artiesten en ik waardeer het bijzonder dat ze de kunst, en voornamelijk de opera, van hun elitaire stempel willen ontdoen. Het kan echt echt zijn en het kan iedereen aanspreken.

Ik denk dat Katie Mitchell en haar team met Written on Skin hebben geprobeerd om niet alleen de gebruikelijke operagebaren te vermijden, maar ook iets dat echt is gebeurd en dat je raakt te creëren. Iets wat veel van ons ooit aan den lijve hebben ondervonden. Zeker de vrouwen.”

Trailer van de productie in Aix:

Meer Barbara Hannigan:
BARBARA HANNIGAN betovert in liederen van HENRI DUTILLEUX. Concertgebouw Amsterdam, oktober 2013
LULU van Krzysztof Warlikowski. Brussel 2012
PLI SELON PLI. Amsterdam 2011
LET ME TELL YOU ZaterdagMatinee
Satie, Hannigan en de Leeuw

	Dorota op Zandonai’s operas: too b…
	Rudolph Duppen op Annemarie Kremer is een Violan…
	Rudolph Duppen op Hans Henkemans: opnieuw een pl…
	Mauricio Fernandez op Hans Henkemans: opnieuw een pl…
	Willem op Alzira van Verdi: een mislukki…

Dit delen:

Vind ik leuk:

Barbara Hannigan is the muse of many contemporary composers, including George Benjamin. He composed Written on Skin with her voice in mind. It was clear from the beginning she should sing Agnes. In July the 7th 2012 Hannigan sang the world premiere of Written on Skin.

During the preparations and in between the performances Hannigan kept me informed by an “e-mail diary.”

“George Benjamin and I met three years ago in his house. I was supposed to show him the possibilities of my instrument. We played a little composer-singer game without words, “composing” together. It gave me the opportunity to show him how my voice moves most comfortably.”

A few months before I received the score George changed a few notes for me – something he has sworn never to do for anybody! He rewrote several passages in my score by hand, which has helped me enormously.”

“I really think my role is phenomenally good. It feels like a fantastic preamble and the greatest preparation for Lulu, who I will sing in October for the first time. Agnes ends were Lulu begins. A sexually liberated woman with no problems with herself. A gift of a role!

All my colleagues (not only the singers, but the extras as well) were fantastic and we all got along marvelously. George had composed the music specifically for each one of us. A lot was demanded from us, not only vocally, but dramatically as well, but we all supported each other.”

“I loved the sensual scenes which were combined with violent ones. We had a special “fight director” who taught us to act as realistically as possible without hurting each other. I believe that was quite unique for an opera production. You also need a lot of trust in your colleagues.

I have to say: Agnes is a dream role, and I thought it was fantastic I got the chance to play her. All the reviews were full of praise, and the public was enthusiastic as well. It really was a dream.”

“I had been in Aix-en-Provence before, in 2008, for the first version of Pascal Dusapin’s Passion. That performance was staged by Giuseppe Frigeni. In 2010 Sasha Waltz directed it. With her production we opened the season of the Théâtre des Champs Elysées.“

They also have a fabulous young artists program, and I truly appreciate their efforts to get rid of the elitist stamp art has, particularly opera. Art truly can be real, and it can appeal to anyone.

I think Katie Mitchell and her team have tried with Written on skin to not only avoid stock opera gestures, but also to create something that actually did happen and that touches you. Something many of us have experienced personally, certainly women.”

Dit delen:

Vind ik leuk:

Barbara Hannigan is the undisputed prima donna of modern music. Her musicianship commands great respect, her technique is flawless, and her possibilities (think of those extreme high notes) are almost endless.

Yes, she loves cats. Living on the road, unfortunately, makes it impossible for her to have one. Her beautiful eyes sparkle, but I can see question marks forming in them as well.

I explain to her right before I wanted to leave the house, my black monster jumped on my desk, shoving all sorts of things off of it, including my phone and my voice recorder. That breaks the ice, and our meeting turns into a relaxed and cosy afternoon.

A week or so later, we meet again. This time I do carry my notebook and pen, and notes are written down.

Hannigan in Pli selon pli in Amsterdam:

VIBRATO

According to Hewett she could have had a big career as a queen of coloratura, but instead Hannigan decided to specialize in contemporary music.

“I chose modern music all by myself,” Hannigan says. “I found it thrilling. It is exciting to collaborate with composers, although I do not always enjoy everything I have to sing.

She thinks it is nonsense modern music should be sung differently from the classics. “Modern music, in fact, is a form of belcanto. Without technique it is impossible to do. It is my repertoire, and it is indeed hard, but it gives me a sense of intense gratification.”

Hannigan sings Le Rossignol:

CONDUCTING

Hannigan conducts and sings Gershwin:

Matsukaze:

Her favorite composer? “Ligeti! I admire him tremendously. His music truly brings out everything I have in me!”

György Ligeti Mysteries of the Macabre 2015 Barbara Hannigan:

BARBARA IN PRIVATE

In what sort of a family was she raised? “My family was certainly musical, but on an amateur level. My sister still plays the cello, and I had to choose at age seventeen between the piano, hobo or singing. I chose singing.”

She started her studies in Toronto and later went to London. “In 1995 I decided to move to The Hague. I had heard a lot about an outstanding teacher there. I immediately felt at home, also because of the musical climate, so I stayed.”

“Sometimes I miss my country and my family very much. I hardly ever see them. Often a year goes by before I get a chance to see them. Skype helps, but it is a surrogate.”

GEORGE BENJAMIN AND WRITTEN ON SKIN

Barbara Hannigan is the muse of many contemporary composers, including George Benjamin. He composed Written on Skin with her voice in mind. It was clear from the beginning she should sing Agnes. In July 2012 Hannigan sang the world premiere of Written on Skin.

During the preparations and in between the performances Hannigan kept me informed by an “e-mail diary.”

“George Benjamin and I met three years ago in his house. I was supposed to show him the possibilities of my instrument. We played a little composer-singer game without words, “composing” together. It gave me the opportunity to show him how my voice moves most comfortably.”

A few months before I received the score George changed a few notes for me – something he has sworn never to do for anybody! He rewrote several passages in my score by hand, which has helped me enormously.”

“I really think my role is phenomenally good. It feels like a fantastic preamble and the greatest preparation for Lulu, who I will sing in October for the first time. Agnes ends were Lulu begins. A sexually liberated woman with no problems with herself. A gift of a role!

All my colleagues (not only the singers, but the extras as well) were fantastic and we all got along marvelously. George had composed the music specifically for each one of us. A lot was demanded from us, not only vocally, but dramatically as well, but we all supported each other.”

“I loved the sensual scenes which were combined with violent ones. We had a special “fight director” who taught us to act as realistically as possible without hurting each other. I believe that was quite unique for an opera production. You also need a lot of trust in your colleagues.

I have to say: Agnes is a dream role, and I thought it was fantastic I got the chance to play her. All the reviews were full of praise, and the public was enthusiastic as well. It really was a dream.”

“I had been in Aix-en-Provence before, in 2008, for the first version of Pascal Dusapin’s Passion. That performance was staged by Giuseppe Frigeni. In 2010 Sasha Waltz directed it. With her production we opened the season of the Théâtre des Champs Elysées.“

They also have a fabulous young artists program, and I truly appreciate their efforts to get rid of the elitist stamp art has, particularly opera. Art truly can be real, and it can appeal to anyone.

I think Katie Mitchell and her team have tried with Written on skin to not only avoid stock opera gestures, but also to create something that actually did happen and that touches you. Something many of us have experienced personally, certainly women.”

Trailer of the Aix production:

English translation Remko Jas

More Barbara Hannigan:

BARBARA HANNIGAN betovert in liederen van HENRI DUTILLEUX. Concertgebouw Amsterdam, oktober 2013

LULU van Krzysztof Warlikowski. Brussel 2012

PLI SELON PLI. Amsterdam 2011

LET ME TELL YOU ZaterdagMatinee

Satie, Hannigan en de Leeuw

Dit delen:

Vind ik leuk:

Text: Peter Franken

George Benjamin en zijn librettist Martin Crimp laten zien dat ze in staat zijn het enorme succes van Written in Skin te evenaren. Hun nieuwe opera is een compact werk vol ingehouden spanning, bijna te vergelijken met een psychologische thriller à la Hitchcock.

Lessons in Love and Violence trailer (The Royal Opera):

Bezocht op 18 mei in The Royal Opera Covent Garden

Deze recensie verscheen al eerder op Place de l’Opera

Zie voor meer informatie over de Nederlandse speelreeks van Lessons in Love and Violence de website van het Holland Festival.

Dit delen:

Vind ik leuk:

Barbara Hannigan is onbetwist de prima donna van de moderne muziek. Haar muzikaliteit dwingt respect af, haar techniek is onberispelijk en haar mogelijkheden (denk aan de zeer hoge noten) zowat onbegrensd.

Ja, zij houdt van katten, maar haar reizend bestaan staat haar een eigen kat niet toe. Haar prachtige ogen glinsteren, maar ik zie er ook vraagtekens in.