Hilde_Gueden

Over Vleermuizen van hier tot daar en terug: een piepkleine selectie

“Glücklich ist, wer vergisst, was doch nicht zu ändern ist!”

“Die Fledermaus” – Titelblatt von 1875 | Bildquelle: picture-alliance / akg-images

LIVE

Amsterdam 2008



De Nationale (toen nog Nederlandse) Opera luidde het jaar 2008 uit met het ruim twee decennia oude Die Fledermaus. Veel verwachtingen had ik niet: na éénentwintig jaar en vier reprises zou de rek eruit moeten zijn en de productie zou naar mottenballen moeten ruiken. Het viel wel mee, wat voornamelijk aan de inbreng van de regisseur toegeschreven kan worden.

Johannes Schaaf heeft het een en ander geredigeerd en aangepast, waardoor het geheel toch nog leuk werd, al wilde het nergens sprankelen. De schuld lag voornamelijk bij de dirigent. Ik had mij best op de komst van Friedrich Haider verheugd, tenslotte had hij al heel wat Fledermausen achter zijn kiezen. Bovendien: als de (ex)echtgenoot van de coloratuurdiva en één van de leukste Adele’s ooit, Edita Gruberova, zou hij toch wel moeten weten waar de accenten gezet moesten worden.

Niet dus. Het Nederlands Philharmonisch Orchest speelde onder zijn leiding zeer keurig, maar het smaakte als oude champagne zonder de bubbels. Ook de zangers vielen een beetje tegen. Niet dat ze slecht waren, maar ook niet geweldig en vaak ook niet rol dekkend.

Brigitte Hahn was een echte misbezetting.  Haar donkere en romige sopraan klonk echt mooi, maar Rosalinde is nooit echt haar ding geweest. En met haar uitstapjes naar de Wagner was zij de rol gewoon ontgroeid en dan druk ik mij gewoon vriendelijk uit (btw: hebben we nog ooit van haar gehoord?)

Albert Bonnema was een goede Eisenstein en Maria Riccarda Wesselink een dito Orlofsky. Markus Eiche was een grote belofte voor later, die hij inmiddels ruimschoots heeft ingelast, maar zijn mooie, lyrische bariton klonk nog te jong en te lief voor de cynische Falke. Kurt Streit (Alfredo), met zijn mooi gevoerde tenor steeg uit boven de middelmaat.

De conclusie? Het was niet echt slecht.

Brussel 2012

© De Munt

Die Fledermaus werd samen met La Traviata in december 2012 als een soort tweeluik gepresenteerd. Bestaat er dan een link tussen de twee zo onverenigbare opera’s? Nee, natuurlijk niet. Maar in Brussel werd er toch een kleine link gelegd. Het zette mij aan het denken en liet mij nieuwe aspecten van beide werken zien.

“Het is allemaal de schuld van de champagne”, zingen ze aan het eind van Die Fledermaus, de onweerstaanbare operette van Johann Strauss. Daarna slikken ze een paar aspirientjes en alles lijkt opgelost. Daarvóór hebben ze een nacht vol verwikkelingen gehad, hebben ze zich voor iemand anders voorgedaan en zijn ze vreemdgegaan, hebben ze gefeest en gedanst. Eind goed al goed? Of misschien toch niet?

De champagne, die vloeit ook rijkelijk op de feesten in La traviata. Ook daar wordt uitgebreid gefuifd en ‘amuseert’ men zich. Maar hoe bitter is het einde. In La traviata kun je het zelfs met een emmer vol aspirientjes niet redden. Er valt simpelweg niets meer te redden.

Het is de onvolprezen Guy Joosten, de regisseur van de semiscenische Fledermaus, die de link heeft gemaakt, door in zijn waanzinnig goede, leuke, geestelijke enscenering ook ‘symbolen’ uit de nieuwe productie van Traviata te verweven.

De bühne was veranderd in een balzaal met kristallen kroonluchters, goud, glitter en feeëriek van licht. De feestvierders (het koor en de figuranten, gestoken in avondkleding) waren gezeten aan tafeltjes met champagne. Een duidelijke knipoog naar de beroemde ‘Mecenaatsdiners’ in De Munt.

Joosten liet het orkest op het podium plaatsnemen en liet de actie op het voortoneel plaatsvinden. Met een sofa, een kaptafel en een fauteuil creëerde hij een decor voor zowel de salon van de Eisensteins als het kamertje van Adele, het paleis van Orlofsky en de gevangenis.

De rol van de gevangenisbewaarder Frosch – hier neergezet als theaterwachter en oud-rekwisiteur – werd gespeeld door Georg Nigl. Hij leverde zeer vermakelijk commentaar op alles wat zich op de bühne afspeelde (de geheel nieuwe dialogen waren van de hand van de regisseur). Een steeds terugkerend klein meisje met een pot chocoladepasta in haar handjes geklemd – een verwijzing naar het met chocolade besmeurde gezicht van een jong meisje in La traviata – werd gesommeerd ‘morgen terug te komen’.

Ook het operawereldje van nu werd niet gespaard en Brussel met haar controversiële producties moest het eveneens ontgelden. “Dat was onder Mortier niet mogelijk geweest”, was één van de quotes.

Ondanks dat de voorstelling geplaagd werd door afzeggingen, werd er ontegenzeggelijk goed gezongen. De voor Thomas Johannes Mayer ingesprongen Dietrich Henschel liet zien dat hij ook over humor en danstalent beschikt en al prefereer ik een iets lyrischer Eisenstein, hij wist mij volledig te overtuigen.

Bernarda Bobro (Adele) verving Danielle de Niese met allure en de als ziek aangekondigde Ivan Ludlov was een goede Falke. Andrea Rost was een meer dan vurige Rosalinde en samen met de even vurige Alfred (Pavol Breslik) zorgden ze voor veel ‘liefdesvermaak’ (wat een legato heeft de jonge Slovaak!).

Twee zangers sprongen er echter voor mij uit: de jonge Belgische bariton Lionel Lothe (Frank) en Tania Kross (Orlofsky). Hoogzwanger, hooggehakt en vermomd als een soort Lady Gaga was zij helemaal in haar element.

Het orkest (dirigent Ádám Fischer) speelde aanvankelijk aarzelend, maar halverwege kwam de vaart er in en de Czardasz spetterde de zaal in. Maar ja, met de Hongaren verwacht je niet anders…

Bildquelle: © Privatarchiv Stefan Frey

OPNAMEN

DVD’S

Wenen 1980

Voor mij is de opname die op oudejaarsavond in 1980 in de Wiener Staatsoper werd opgenomen verreweg één van de besten zo niet dé beste.De productie was toen één jaar oud en de regie lag in handen van Otto Schenk, een beroemde Weense acteur, die zelf 29 keer de rol van  Frosch had gespeeld.In een rijk en gedetailleerd decor ontvouwt zich een intrige vol leugens, dat tegelijk spannend, komisch en droevig is.

De bezetting kan gewoon niet beter: Bernd Weikl zet de losbandige en oerdomme Eisenstein neer met de nodige knipoog en humor, Lucia Popp is kostelijk als de verveelde huisvrouw Rosalinde, en  Brigitte Fassbaender onweerstaanbaar als Orlovsky. Maar de allerbeste is de jonge Edita Gruberova (Adele): ze koketteert, doet ons lachen om haar bespottelijk accent, en ontroert in haar naïviteit. En dat alles met perfect gezongen coloraturen, brava!

Theodor Guschlbauer laat al in ouverture horen dat het een avond met de meesterlijk uitgevoerde mooiste melodieën gaat worden. Heerlijk.

Glyndebourne

Het is allemaal de schuld van de champagne, zeggen ze. Zou best kunnen, want het bruist, bubbelt, schittert en spettert dat het een lieve lust is. De bubbels zijn ook letterlijk omnipresent in deze schitterende productie van ‘Die Fledermaus’, die in augustus 2003 in Glyndebourne werd opgenomen

Het geheel is zeer Art Deco en Jugendstil, met decors die lijken te zijn ontworpen door Otto Wagner, en geschilderd door Gustav Klimt. Die laatste is eveneens alomtegenwoordig, ook in de kleding: van de jurk van Rosalinde tot de “schlafrok” van von Eisenstein, waarin de arme Alfred de gevangenis ingaat.

Voor deze productie zijn nieuwe dialogen geschreven (de regisseur, Stephen Lawless, ziet het stuk als een toneelstuk met muziek), makkelijk te volgen dankzij de Nederlandse ondertitels.

Thomas Allen zet een kruidige von Eisenstein neer die duidelijk aan een midlifecrisis lijdt in een ietwat ingeslapen huwelijk, en Pamela Armstrong is een pittige Rosalinde. Malena Erdmann is een fantastische Orlofsky en Lybov Petrova en kittige Adele. Eigenlijk zijn ze allemaal fantastisch, inclusief de dirigent dirigent (sprankelende Vladimir Jurowski), die ook actief deelneemt aan de actie.

Zet de champagne maar vast koud, geniet en drink. Niet noodzakelijk met mate.

Sir Thomas Allen over Eisenstein:

CD’S

Herbert von Karajan

De opname van von Karajan uit 1960 (Decca 4758319), met o.a.  Waldemar Kmennt, Hilde Gueden, Erika Köth en Eberhard Wächter is een absolute must. Alleen al vanwege de weergaloze “inlagen”, waarin de grootste operasterren uit die tijd (uiteraard uit de Decca staal) een zeer verrassende acte de préséance geven.

Clemens Krauss



Schitterend ook de “Wiener klassieker” uit 1950, gedirigeerd door Clemens Krauss), en ook niet in de laatste plaats vanwege de vele extra’s

Decca’s Most Wanted Recitals. Part 2

Decca-s-Most-Wanted-Recitals 2

GIUSEPPE VALDENGO

Decca Valdengo

In May 2014 Giuseppe Valdengo would have turned 100 years old. A fact that has escaped everyone, because the baritone born in Turin is now almost completely forgotten. How sad! And then to think that he was one of the beloved singers of Arturo Toscanini! He can still be admired on live radio recordings of Aida, Otello and Falstaff, led by the great maestro.

Opera News wrote about Valdengo: “Although his timbre lacked the innate beauty of some of his baritone contemporaries, Valdengo’s performances were invariably satisfying – bold and assured in attack but scrupulously musical. How true!

Below is a tribute to the baritone, made on the occasion of his hundredth birthday:

I knew him from his performance in the film Great Caruso with Mario Lanza, but he really impressed  me with his role of Alfio in the RAI filmed Cavalleria rusticana, with the inimitable Carla Gavazzi as Santuzza.

Alfio is missing on the 1949 CD recorded for London, but his Tonio from Pagliacci, a role with which he celebrated unprecedented triumphs, is included. Furthermore, two very moving arias from Rigoletto, plus the Italian sung Hamlet and Valentin (Faust), sound very touching.

Most of his recital, however, is taken up by Italian songs by Tosti, Brogi, Denza and Leoncavallo. Repertoire that fits him like a glove.


MADO ROBIN

Decca Robin

The French coloratura soprano could actually be considered the eighth world wonder Her voice was of the soubrette type with a very pleasant girlish timbre and her coloratura technique more than sublime, but there was more: her high notes were extremely high. With her voice she not only reached the F4, but even had the C4 within her reach without any problems, one of the highest notes ever sung by a human voice.

All her high notes in a row, with the description:

In the fifties she was a very celebrated radio and TV star in France, but her fame reached far beyond her national borders. She celebrated her greatest triumphs as Lakmé and Leïla (Pearl Fishers), but her Lucia and Olympia were also proverbial.

Gounod’s Mireille is not really a role we would expect from her, but it fits wonderfully well with her childishly naive timbre. I enjoyed these fragments the most, much more than her Lucia and Bellinis.


GERARD SOUZAY

Decca-Souzay-Liederkreis-op.-39

The in all respects beautiful baritone Gérard Souzay has made the big mistake to sing on for far too long. His last Philips recordings are unlistenable and with his hair dyed pitch black he looked rather pathetic. A great pity, because if you listen to his earlier recordings, you can only fall in love with him and his voice.

Souzay was without a doubt one of the greatest performers of French song and his Faurés and Ravels are a delight. But don’t underestimate his German lieder either! Listening to his recording of Schumann’s Liederkreis from 1965, one cannot escape the thought that this music should go like this, and not otherwise. Just listen to his ‘In der Fremde’; I want to bet you cannot escape the feeling of being displaced yourself.

Below Liederkreis:

His Dichterliebe is just as beautiful: with his light baritone and his sweet, sweet sound he makes you actually fall in love. The recording dates from 1953 and in addition to the cycle we get three separate Schumann songs, including an interpretation of ‘Nussbaum’, which moves me to tears.

In these recordings Souzay’s then regular accompanist Jacqueline Bonneau accompanies him. After 1954 she gave way to Dalton Baldwin (Bonneau did not like travelling). Souzay had a kind of musical marriage with Baldwin. Their collaboration guarantees ultimate beauty.

Below is Dichterliebe:

VIRGINIA ZEANI

decca zeani

Born in 1925, Zeani made her debut at age 23 as Violetta in Bologna, a role that would become her trademark. She had no less than 69 roles on her repertoire, many of which were premieres – she created the role of Blanche in 1957 in Dialogues des Carmélites by Poulenc. Her repertoire ranged from Haendel, Bellini, Donizetti, Massenet and Gounod to Wagner. And of course the necessary Verdis and Puccinis.

Her Puccini arias, recorded in 1958 under the direction of Giuseppe Patané, have – together with a recital by Graziella Sciutti – been released earlier by Decca; but her Donizettis, Bellinis and Verdis from 1956 (conductor: Gianandrea Gavazzeni) have their CD premiere.


INGVAR WIXELL

Decca Wixell

The Swede Ingvar Wixell was and remains a more than phenomenal Verdi baritone, and his Rigoletto ranks among the best creations of the role.

Below Ingvar Wixell sings ‘Cortigiani, vil razza dannata’ in Jean-Pierre Ponnelle’s 1982 Rigoletto film:

He had a sonorous sound most reminiscent of a firm oak, at first sight unshakable and yet sensitive to wind and rain. You can hear it best in ‘Tregua è cogi’ from Attila:


HILDE GUEDEN

Decca Gueden

Together with Lisa Della Casa, Hilde Gueden was one of the best performers of Richard Strauss songs. On this CD, flanked by none other than pianist Friedrich Gulda, she makes my heart sing with pleasure. The mono recording was made in 1956 in the famous Sofiensaal in Vienna, under the supervision of the legendary John Culshaw.


As a bonus we hear Gueden’s delicious Zdenka, in duet with Lisa Della Casa as Arabella, from a less known recording of highlights from the Strauss opera under Rudolf Moralt (1953). There are also two scenes from one of the most beautiful Rosenkavalier recordings I know, the one under Silvio Varviso from 1964.

Below the final scene from that recording. Besides Gueden, we hear Régine Crespin and Elisabeth Söderström:

Decca’s Most Wanted. Part one

THE STEPSISTERS OF MARIA CALLAS

Decca’s Most Wanted Recitals: deel 2

Decca-s-Most-Wanted-Recitals 2

GIUSEPPE VALDENGO

Decca Valdengo

In mei 2014 zou Giuseppe Valdengo 100 jaar zijn geworden. Een feit dat iedereen is ontgaan, want de in in Turijn geboren bariton is tegenwoordig vrijwel helemaal vergeten. Hoe triest! En dan te bedenken dat hij één van de geliefde zangers van Arturo Toscanini was! Hij is nog te bewonderen op live-radio-opnamen van Aida, Otello en Falstaff, onder leiding van de grote maestro.

Opera News schreef over Valdengo: “Although his timbre lacked the innate beauty of some of his baritone contemporaries, Valdengo’s performances were invariably satisfying — bold and assured in attack but scrupulously musical.” Hoe waar!

Hieronder een hommage aan de bariton, gemaakt naar aanleiding van zijn honderdste verjaardag:

Ik kende hem van zijn optreden in de film Great Caruso met Mario Lanza, maar hij viel mij pas echt op in zijn rol van Alfio in de door RAI gefilmde Cavalleria rusticana, met de onnavolgbare Carla Gavazzi als Santuzza.

Alfio ontbreekt op de in 1949 voor London opgenomen cd, maar zijn Tonio uit Pagliacci, een rol waarmee hij ongekende triomfen vierde, staat er wel op. Verder klinken twee zeer ontroerend gezongen aria’s uit Rigoletto, plus de in het Italiaans gezongen Hamlet en Valentin.

Het grootste gedeelte van zijn recital wordt echter in beslag genomen door Italiaanse liedjes van Tosti, Brogi, Denza en Leoncavallo. Repertoire dat hem past als een handschoen.


MADO ROBIN

Decca Robin

De Franse coloratuursopraan zou je eigenlijk als het achtste wereldwonder kunnen beschouwen. Haar stem was van het type soubrette met een zeer aangenaam meisjesachtig timbre en haar coloratuur techniek meer dan subliem, maar er was meer: haar hoge noten waren extreem hoog. Met haar stem bereikte zij zonder problemen niet alleen de f’’’, maar zelfs de c’’’’ – de allerhoogste noot ooit door een menselijke stem bereikt – had zij binnen haar bereik.

Al haar hoge noten op een rij, voorzien van de beschrijving:

In de jaren vijftig was zij een zeer gevierde radio- en TV ster in Frankrijk, maar haar roem reikte ver over haar landsgrenzen. Haar grootste triomfen vierde zij als Lakmé en Leïla (Parelvissers), maar ook haar Lucia en Olympia waren spreekwoordelijk.

Mireille van Gounod is niet echt een rol die wij van haar zouden verwachten, maar het past wonderwel bij haar kinderlijk naïeve timbre. Van die fragmenten heb ik dan ook het meest genoten, veel meer dan van haar Lucia en Bellini’s.


GERARD SOUZAY

Decca-Souzay-Liederkreis-op.-39

De in alle opzichten mooie bariton Gérard Souzay heeft de grote fout begaan om veel te lang door te zingen. Zijn laatste Philips-opnamen zijn niet om aan te horen en zijn pikzwart geverfd haar maakte hem nogal zielig en pathetisch. Doodzonde, want als je zijn vroegere opnamen beluistert, dan kun je niet anders dan verliefd op hem en zijn stem worden.

Souzay was zonder meer één van de grootste vertolkers van het Franse lied en zijn Fauré’s en Ravels zijn om van te smullen. Maar onderschat ook zijn Duitse lieder niet! Luisterend naar zijn opname van Liederkreis van Schumann uit 1965 ontkom je niet aan de gedachte dat het zo moet, zo en niet anders. Zet alleen maar zijn ‘In der Fremde’ op; ik wil met u wedden dat u niet kunt ontkomen aan het gevoel ontheemd te zijn.

Hieronder Liederkreis:

Net zo prachtig is zijn Dichterliebe: met zijn lichte bariton en zijn lieve, zoete klank doet hij je daadwerkelijk verliefd worden. De opname stamt uit 1953 en behalve de cyclus staan er nog drie losse liederen van Schumann op, waaronder de tot tranen toe roerende interpretatie van ‘Nussbaum’:

In deze opnamen begeleidt Souzays toenmalige vaste begeleidster Jacqueline Bonneau hem. Na 1954 maakte zij plaats voor Dalton Baldwin (Bonneau reisde niet graag). Met Baldwin had Souzay een soort muzikaal huwelijk. Hun samenwerking staat garant voor ultieme schoonheid.

Hieronder Dichterliebe:

VIRGINIA ZEANI

decca zeani

 

De in 1925 geboren Zeani heeft op haar 23ste debuut gemaakt als Violetta in Bologna, een rol die haar handelsmerk zou worden. Zij had maar liefst 69 rollen op haar repertoire, waarvan veel premières – zo creëerde zij in 1957 de rol van Blanche in “Dialogues van les Carmélites’ van Poulenc. Haar repertoire reikte van Haendel via Bellini, Donizetti, Massenet en Gounod tot Wagner . En uiteraard de nodige Verdi’s en Puccini’s.

Haar in 1958 onder leiding van Giuseppe Patané opgenomen Puccini aria’s zijn – gekoppeld aan een recital door Graziella Sciutti – al eerder door Decca uitgebracht geweest; maar haar Donizetti’s, Bellini’s en Verdi’s uit 1956 (dirigent: Gianandrea Gavazzeni) beleven hun cd – première.


INGVAR WIXELL

Decca Wixell

De Zweed Ingvar Wixell was en blijft een meer dan fenomenale Verdi bariton, en zijn Rigoletto behoort tot de beste creaties van de rol.

Hieronder zingt Ingvar Wixell ‘Cortigiani, vil razza dannata’ in de Rigoletto-film van Jean-Pierre Ponnelle uit 1982:

Hij beschikte over een sonore geluid die het meeste aan een stevige eik deed denken, op het eerste gezicht onwankelbaar en toch gevoelig voor wind en regen. Het mooist hoor je het in ‘Tregua è cogi’ uit Attila:


HILDE GUEDEN

Decca Gueden

Hilde Gueden was naast Lisa Della Casa één van de beste vertolksters van de liederen van Richard Strauss. Op deze cd doet zij mijn hart kraaien van plezier, geflankeerd door niemand minder dan pianist Friedrich Gulda. De mono-opname is in 1956 gemaakt in de beroemde Sofiensaal in Wenen, onder supervisie van de legendarische John Culshaw.


Als bonus horen we één van Guedens heerlijke Zdenka’s, in duet met Lisa Della Casa als Arabella, afkomstig uit een minder bekende opname van de Strauss-opera onder Rudolf Moralt (1953). Ook klinken er twee scènes uit één van de mooiste Rosenkavalier-opnames die ik ken, die onder Silvio Varviso uit 1964.

Hieronder de laatste scène uit die opname. Naast Gueden klinken Régine Crespin en Elisabeth Söderström.

 

Denkend aan Gérard Souzay
DE STIEFZUSSEN VAN MARIA CALLAS
IS VERISMO DOOD? Deel 1: Cavalleria Rusticana

Igor Stravinsky: The Rake’s Progress. Discografie

Stravinsky Hoggarth

Schilderijen van William Hogarth in het Sir John Soane’s Museum in Londen

Kent u de gravures van William Hogarth? De zeer tot de verbeelding sprekende prenten van de Engelse kunstenaar (1697-1764) kun je beschouwen als stripverhalen avant la lettre.

In 1735 werd zijn A Rake’s Progress uitgegeven, een verhaal in acht tekeningen over een jonge man die zich in Londen overgeeft aan alles wat God verboden heeft om uiteindelijk in een gekkenhuis te eindigen.

Stravinsky hogarth_w_rakesprogress

Op dit ‘stripverhaal’, op verzoek van de componist door W.H. Auden en Chester Kallmann bewerkt, is de opera van Stravinsky gebaseerd. De librettisten hebben het verhaal lichtelijk veranderd en een nieuw, zeer belangrijke personage aan toegevoegd, Nick Shadow. Hij is de ‘schaduw’ – of het alter ego van – Tom Rakewell, maar tevens ook de personificatie van de duivel.

Stravinsky La Fenice

Stravinsky en La Fenice

De première onder leiding van de componist vond plaats op 11 september 1951 in La Fenice (Venetië). Dat het geen denderend succes werd lag aan de onevenwichtige directie van Stravinsky en een niet helemaal adequate cast, met o.a. Elisabeth Schwarzkopf als Anne.

Stravinsky premiere

Het publiek in La Fenice tijdens de première van The Rake’s Progress

De New Yorkse Met volgde in 1953, Fritz Reiner dirigeerde en zie: een succes!

Wist u trouwens dat The Rakes Progress meer producties heeft gehad dan welke opera ook, sinds die van Puccini?

CD’S

FRITZ REINER 1953

Stravinsky Reiner

De première-uitvoering onder Reiner is bewaard gebleven, er bestaat een redelijk klinkende  opname van op een piratenlabel Datum (90003).

Eugene Conley is niet de subtielste onder de zangers maar zijn portrettering is zeer zeker overtuigend. Bovendien: wat een strot!

StravinskyGudena

Stravinsky en Hilde Gueden tijdens de repetities in New York

Hilde Gueden is een prachtig zingende maar helaas moeilijk verstaanbare Anne en Blanche Thebom een magnifieke Baba the Turk.

Ook Nick Shadow van Mack Harell kan mij bekoren, het is zo verschrikkelijk jammer dat er zo weinig opnamen van de prachtige bariton (vader van de cellist Lynn) zijn bewaard. Reiner dirigeert groots en meeslepend.


IGOR STRAVINSKY 1964

Stravinski Raskin

Stravinsky zelf heeft de opera drie keer opgenomen en de versie met het Londense Royal Philharmonic Orchest vind ik zelf het meest geslaagd. Het ligt voornamelijk aan de prachtige Anne van Judith Raskin en een fenomenale John Reardon als Nick.

De opname is in 1991 op de markt gebracht als onderdeel van de ‘Igor Stravinsky Edition’ (Sony SM2K 46299)

RICCARDO CHAILLY 1983

Stravinsky Chailly

Deze opname koester ik voornamelijk vanwege – misschien de mooiste en ontroerendste ooit – Tom Rakewell van Philip Langridge.

Maar ook Samuel Ramey (Nick Shadow) is werkelijk niet te weerstaan: geef de man de rol van een duivel en daar weet hij de raad mee! (Decca 4757005)


JOHN ELIOT GARDINER 1997

Stravinsky Gardiner

Gardiner zou Gardiner niet zijn als hij de tempi niet flink zou opvoeren. Het resultaat is, voor mij althans, iets te haastig, maar het sprankelt wel. En het heeft iets verfrissends.

Jonge Ian Bostridge had iets zeer sympathieks, iets wat hij in de loop der jaren helaas kwijt is geraakt. In 1997 was hij in ieder geval een zeer overtuigende Tom.

Bryn Terfel weet zich geen raad met de rol van Nick: in jeugdig overmoed (?) slaat hij behoorlijk aan het chargeren. Anne Sofie von Otter is een zeer goede Baba the Turk (DG 4596482)


DVD’S

ROBERT LEPAGE/KAZUSHI ONO/De Munt 2007

Stravinsky de Munt

De productie van Lepage is ontegenzeggelijk leuk om te zien, spannend ook, maar het heeft zo verschrikkelijk weinig te maken met het oorspronkelijk verhaal en nog minder met de gravures! Als je dat idee loslaat dan kun je zeer zeker van de ‘Yankee-zetting’ van de regisseur genieten; mij maakt dat nagemaakte ‘amerikanisme’ met al zijn clichés niet blij.

Maar de rol van Nick Shadow is bezet door één van de schitterendste zanger-acteurs ooit, de Britse bariton William Shimell en dat maakt veel goed. Hij was één van de allerbeste en aantrekkelijkste don Giovanni’s en de meest cynische don Alfonso’s ooit (kent u niet? Echt de moeite waard om het op You Tube op te zoeken,) wat geen wonder mag heten als je ziet hoe ontzettend manipulerend zijn stijl van zingen en acteren is! Alleen voor hem zou je de dvd willen, wat zeg ik, moeten hebben.

Laura Claycomb (Anne) en Andrew Kennedy zingen mooi en Dagmar Pecková is een prima Baba the Turk (Opus Arte OA 0991D.)

 

VLADIMIR JUROWSKI/ JOHN COX, DAVID HOCKNEY /Glyndebourne 2011

Stravinsky Glyndebourne

Dit is een werkelijk schitterende productie. De fameuze productie uit Glyndebourne in de regie van John Cox waarvoor David Hockney decors en kostuums ontwierp, ging voor het eerst in 1975 in première. Hockney liet zich inspireren door de originele Hogarths gravures waardoor een ongeëvenaard effect is ontstaan: het lijkt zowaar alsof je naar bewegende prenten kijkt.

Topi Lehtipuu (Tom) en Miah Persson (Anne) zijn werkelijk fantastisch, Susan Gorton schittert als Mother Goose en het sterke Russische accent van Elena Manistina (Baba the Turk) werkt bevreemding in de hand.

Matthew Rose is onweerstaanbaar als de niet zo zeer demonische als charmante Nick Shadow. Een must. (Opus Arte OA BD7094D)