Voor mij is Thomas Allen één van de allergrootste zangers van de laatste vijftig jaar. Ik vind zijn stem gewoon ‘zalvend’: de warmte en de vele kleuren en nuancen die hij er in weet te leggen maken mij meer dan blij. Het voelt als een warm bad. Troostend zelfs, als het even niet gaat. De Engelsen kennen een juiste beschrijving voor: ‘meltingly beautiful singing’. Ja, ik ben een fan.
De allround bariton die thuis is in zowel de opera als liederen, oratoria, musicals en zelfs speelfilms wordt overal ter wereld op handen gedragen. Behalve in Nederland: hier kent men hem amper. Op zich geen wonder: op een enkel optreden in het Concertgebouw na kon je hem in ons land niet bewonderen. De reden? Simpel. Hij werd niet gevraagd.
DON PASQUALE
Ik heb Thomas Allen voor het eerst ontmoet in december 1993, na zijn recital in het Londense St. James Church waar hij ‘De Schöne Mülerin’ heeft gezongen. Echt praten deden we pas een paar weken later in de BMG-studio in München, waar Allen de rol van Malatesta in Donizetti’s Don Pasquale aan het opnemen was.
Ik mocht bij de opnames aanwezig zijn en gezeten in een klein hoekje keek en luisterde ik met de diepste verwondering naar de prachtige zanger. De moeilijkste coloraturen werden in één adem genomen en dan eindeloos herhaald. Zijn handen bewogen in gracieuze gebaren, eigenlijk alles aan hem acteerde. Wat een contrast met paar weken geleden in Londen toen hij – stilstaand, geconcentreerd, acterend slechts met zijn ogen – mij tot de tranen toe heeft weten te ontroeren. Hoe doet hij dat?
ACTEREN
“Hoe doe ik dat … “
“Bij het maken van een plaatopname ontbreekt nu eenmaal het visuele element. Het enige wat kan helpen is verbeelding. Als ik denk aan Malatesta, denk ik dan aan een elegante man met een mooi pak aan. Mijn handen beginnen dan onmiddellijk te bewegen en dat helpt mij in het vinden van de juiste kleur die ik nodig heb om het hoorbaar aannemelijk te maken.”
“Iets anders is het met de liederen gesteld. Vind ik. Ik haat zangers die teveel bewegen op het podium. Het brengt mij in grote verlegenheid. Liederen horen gebracht te worden met een zekere discipline, met beperkingen. Meer dan uitdrukken met de ogen permitteer ik me niet. Maar je moet mij goed begrijpen: zo zie ik het, zo klopt het met mijn karakter, maar zo werkt het niet voor iedereen. Weet je wat mijn geheim is van het zingen van liederen? Het begint in je hart en dan gaat het omhoog…. het is een combinatie van je hart en je hoofd. En ergens er tussenin, in je keel, komt het er uit.. “
FISCHER-DIESKAU
“Het vak heb ik geleerd door naar mijn oudere collega’s te kijken. Ik ben net een papegaai, alles heb ik nagedaan. Mijn grote voorbeeld, wat zeg ik, mijn idool, was Dietrich Fischer-Dieskau. Althans in liederen. Mijn God, wat heb ik die man bewonderd! “
“Inmiddels denk ik wat genuanceerder over hem. Mijn ervaring is ruimer, ook mijn manier van denken is daardoor beïnvloed. lk bewonder nog steeds zijn Wolf, zijn Pfitzner.. Veel meer dan zijn romantisch repertoire zoals Schubert en Schumann.“
“Een paar jaar geleden heb ik hem voor het eerst ontmoet. En geloof me: ik beefde als een beginneling! Die man was toch jarenlang een idool en een voorbeeld voor mij geweest. En dat niet alleen voor mij! Voor de hele generatie zangers van dertig, veertig en zelfs vijftig jaar geleden was hij het ideaalbeeld. Dus als de critici mij met hem vergeleken was het voor mij een groot compliment.”
“In de opera heb ik zo’n voorbeeld nooit gehad. Ik leerde het vak, zoals ik al zei als een papegaai. Eerst kopiëren, dan interpreteren. En de techniek kwam met de jaren. Er is een tijd geweest in mijn leven dal ik heilig verknocht raakte aan de opera. Ik zong amper liederen, gaf geen recitals. En ik moet eerlijk zeggen: dat was de droevigste periode in mijn leven. Het was niet gezond voor mij. Gelukkig kwam het uiteindelijk allemaal goed.”
“Zingen van liederen heeft mij uiteindelijk geholpen met het echte acteren. Om te beginnen ben ik er veel rustiger door geworden, ik heb geleerd te acteren in verstilling. Vroeger rende ik van de ene hoek naar de andere, was voortdurend in beweging. Aan het zingen van liederen dank ik mijn grote concentratie op het toneel.”
REGIE
“ Ja, de regisseur is belangrijk. Hoe ver kan ik gaan? Tot het belachelijk wordt. Tot het gaat vloeken met de tekst. Dan stop ik er mee. Ik ben geen moeilijk iemand, ben zelfs behoorlijk meegaand, maar ik háát mensen die het libretto gewoonweg ignoreren ter wille van hun eigen ideeën. Van dat, wat ze zelf wensen te zien.”
Thomas Allen als Almaviva in Le Nozze di Figaro
“Ik zal je een voorbeeld geven. Een paar jaar geleden, in Le Nozze di Figaro, moest ik door een valluik verdwijnen op het moment dat ik ‘Son tutti contenti’ zong. Dat was belachelijk, dus ik vroeg de regisseur waarom. Almaviva is tenslotte geen Don Giovanni. Maar hij wist het zelf niet. „C’est une idée“, zei hij. Dus ik deed het niet. Als een regisseur geen goede reden heeft voor iets dan is dat een goede reden voor een artiest om nee te zeggen”
“Wat mij echt kwaad maakt is dat ze allemaal denken dat wij, de zangers zelf niets te vertellen hebben! En dat we zo vreselijk worden gemanipuleerd: is het niet door de regisseur, dan door de dirigent. Maar zangers zijn niet dom! Ze hebben heel erg veel geleerd in de loop der jaren. Ze hebben ervaring en zijn enorm bekwaam in hun vak. Ze kunnen heel erg veel bijdragen aan een productie. De regisseurs zouden vaker naar de zangers moeten luisteren. “
HET REPERTOIRE
Thomas Allen als Don Giovanni
Basia con fuoco 
Dank weer voor het reuze interessante BCF (Basia con fuoco) ! Thomas Allen is voor mij de beste Engelse bariton ooit en even fabelachtig als bv. DFD.
A propos, mevrouw Jaworski, het is steeds weer een traktatie u te lezen. Eerlijk gezegd houd ik mijn hart wel eens vast bij uw verbluffende productiviteit..
LikeGeliked door 2 people
Ooooo…
BEDANKT!
LikeLike