Christian_Gerhaher

“Ich möcht so gern nach Haus!”: Anne Sofie von Otter sings songs by ‘Theresienstadt composers

The songs Anne Sofie von Otter, assisted by baritone Christian Gerhaher, sings on the CD Terezín – Theresienstadt, released in 2008 on Deutsche Gramophon (DG 4776546), belong to a variety of music genres. They have one thing in common: all of them were composed in the Terezín concentration camp and their creators who were deported there were later murdered in Auschwitz.

The initiative came from von Otter herself: for the Holocaust commemoration in Stockholm she collected a wide selection of the ‘Terezín songs’ and compiled a recital of them.  This programme was then recorded for CD, ” because we must never forget. “

ILse Weber

It is a CD you really need to listen to from start to finish even though many of the songs come from the lighter genre. Most moving are the songs by Ilse Weber.

Try to keep a dry eye when listening to ‘Wiegala,’ the lullaby that Weber sang to the children in the gas chambers.

Or the terrifying words “I want to go home so badly” from Weber’s “Ich wandre durch Theresienstadt.”

Erwin Schulhoff

The beautiful violin solo sonata by Erwin Schulhoff does not really belong here, Schulhoff has never been to Terezín. He was arrested in Prague on 23 June 1941 and deported to the Würzburg concentration camp, where he died of tuberculosis in 1942. You can hear that Daniel Hope has been devoted to Schulhoff’s music for many years, as he interprets the work in an inimitable way.

Below Daniel Hope plays ‘Andante Cantabile’, the second movement of Schulhoff’s sonata. It is a recording from the CD ‘Forbidden Music’, released by Nimbus:

 

Ilse Weber, Hans Krása, Viktor Ullmann, Pavel Haas, Karel Svenk, Erwin Schulhoff
Terezín – Theresienstadt
Anne Sofie von Otter (mezzo-soprano), Christian Gerhaher (baritone), Daniel Hope (violin), Bengt Forsberg (piano), Bebe Risengf (accordion, guitar and double bass) and others.

Translated with www.DeepL.com/Translator

Jonas Kaufmann zingt Ekkehard. En hoe!

Ekkehard

Ekkehard, in 1878 gecomponeerd door de Duitse Bohemer Johann Joseph Abert is totaal vergeten. Terecht? Na drie keer beluisteren kan ik volmondig ‘ja’ zeggen. Deze mix van een Marschner en een Smetana vind ik gewoon niets.

 Niet dat het niet leuk is. De ouverture is veelbelovend, jammer genoeg gebeurt daarna, muzikaal dan, weinig opwindends. Aan het orkest ligt het niet, die is voortreffelijk, maar zelfs de beste dirigent ter wereld kan er moeilijk iets van brouwen. Ekkehard is een monnik. Hij is verliefd op Hadwig. Zij ook op hem, maar dat is ook Praxedis, Haddwigs vertrouwelinge. En dan is er ook nog de graaf van Montfort die ook op Hadwig verliefd is. Het is mijn kopje thee niet, maar voor een ieder die van de Duitse ‘voor-Wagneriaanse’ romantiek houdt is die opera een ‘gefundenes fressen’.

De opname is al meer dan 20 jaar oud en dat het weer in de schappen ligt hebben wij, denk ik, aan de vertolker van de hoofdrol te danken, de toen nog totaal onbekende Jonas Kaufmann. En, mijn God, wat was zijn stem toen mooi! Lyrisch tot en met en met veel belofte voor later. Iets wat hij ruimschoots heeft ingevuld.

Nyla van Ingen is een mooie, warm getimbreerde Hadwig en in één van de kleine rollen komen we zelfs een jonge Gerhaher tegen.


Johann Joseph Abert
Ekkehard
Jonas Kaufmann, Nyla Van Ingen, Susanne Kelling, Christian Gerhaher, Henryk Böhm, Mihoko Fujimura, Alfred Reiter, Jorg Hempel
SWR Rundfunkorchester Kaiserslautern olv Peter Falk
Capriccio C5392

Die Schöne Magelone door Christian Gerhaher is genadeloos zwaar

Brahms Gerhaher


Die Schöne Magelone van Johannes Brahms is niet zomaar een liedcyclus. Simplistisch gezegd: het is geen vanzelfsprekende Schubert, maar ook geen neurotisch sensuele Schumann. Je kunt niet zo maar met je ogen dicht er ‘gewoon’ van zitten genieten want van de muziek sec moet je het niet hebben.

De liedcyclus volgt het roman ‘Die Wundersame Liebesgeschichte der schönen Magelone und des Grafen Peter aus der Provence’ van Ludwig Tieck op de voet en de gedichten en de verhalen in proza wisselen elkaar af. Om het allemaal te kunnen begrijpen en om te snappen waar het over gaat moet het verhaal dus ook verteld worden en in deze opname heeft de beroemde Duitse schrijver Martin Walser er voor gezorgd. De door hemzelf  geschreven ‘tussenstukjes’ baseerde hij op de oude teksten van Tieck en hij draagt ze ook zelf voor.

Hier is geen ontsnappen aan mogelijk: je moet er goed voor gaan zitten, de tekst pakken en …. Nu ja, de tekst pakken… Dat lukt dus niet, er is namelijk geen tekst bijgeleverd. Althans niet van de gesproken tussenstukken.

Christian Gerhaher is zonder enige twijfel één van de grootste liedzangers van nu, maar hoe goed ik mijn best ook doe: warm word ik er niet van. Niet dat er iets mis is met de deze opname. Integendeel, het is zeer intelligent en genadeloos perfect, met de nadruk op genadeloos. En zwaar, heel erg zwaar. Af en toe een pas op de plaats nemen en rustig doorademen zou in de beleving van de luisteraar wonderen kunnen doen.

De bijdrage van de pianist daarentegen is meer dan fenomenaal. Zodra Gerold Huber met zijn introductie begint hoop ik dat hij door mag gaan zonder door de zanger ‘gestoord’ te worden. Ik denk niet dat ik ooit nog eens naar die cd’s zal luisteren.


JOHANNES BRAHMS
Die Schöne Magelone
15 Romanzen aus Ludwig Tiecks Magelone, op.33
Zwischentexte von Martin Malser
Christian Gerhaher (bariton), Gerold Huber (piano), Martin Walser (voordracht)
Sony 8985311022 •  93’ (2cd’s)

Meer Gerhaher:

CHRISTIAN GERHAHER zingt MAHLER

FolksLied. Christian Gerhaher

SCENEN AUS GOETHES FAUST

Liederen van Mahler door Christian Gerhaher: über-serieus

51egziynftl

Geen gevaarlijker dingen dan cd-opnames. Een live-uitvoering kan nog lang in je oren blijven echoën, maar wat ervan overblijft is niet meer dan de zoete (of juist niet) herinneringen. Een cd, zeker één waar je aan gehecht bent, draai je telkens weer, tot die zich in je ziel heeft gegroefd. En dan wil je het niet meer anders horen.

Soms laat je een indringer binnen, soms ga je je hart in tweeën of zelfs in drieën delen, maar je bewaakt je grenzen, want op bepaalde moment weet je al wat je wel of niet mooi vindt.

Vanwaar deze introductie? Omdat ik, hoe hard ik het ook probeer, niet warm kan lopen voor deze opname van liederen van Mahler door Christian Gerhaher. Ik kan zijn ‘über-serieuze’ aanpak niet echt waarderen, net zo min als zijn overdreven articulatie. Ik hoor een dominee die alleen maar dood en verderf predikt.

Nu zijn de Mahler-liederen niet echt wat je noemt een “zonnetje in huis”, maar zo zwaar op de hand heb ik ze eigenlijk nog nooit uitgevoerd gehoord. Het is nooit leuk om verlaten te worden door je geliefde, laat staan je kind verliezen, maar stilte kan schrijnender zijn dan schreeuwen.

Gerhaher is ontegenzeggelijk een zeer goede zanger, wellicht zelfs één van de besten van zijn generatie. Hij is ook buitengewoon intelligent, maar misschien ligt juist daar het probleem? Misschien moet je meer op je gevoel afgaan en minder op je verstand?

In de lyrische passages weet hij mij soms even te overtuigen, tenminste – zolang hij zich een beetje gedeisd houdt. Helaas. Het duurt nooit lang eer er weer tot een uitbarsting komt.

Er is ook iets in zijn manier van zingen wat mij tegenstaat. Hij trekt een toon omhoog, houdt hem net niet vast en rolt dan naar beneden, naar de diepere regionen, waar het hem aan kracht ontbreekt. Persoonlijk vind ik zijn laagte gewoon niet goed, niet diep genoeg.

Ik moest vaak aan de bijna smekende toon van Hermann Prey denken, aan dat diepe verdriet dat, zonder dat hij zijn stem ervoor moest verheffen, voelbaar was tot in je tenen.

En aan Thomas Hampson, die je in ‘Um Mitternacht’ (Rückert-Lieder) deed geloven dat hij daar daadwerkelijk zat, bij het open raam, starend naar de sterrenloze hemel. Zijn zachte stem, geholpen door de weergaloze steun van Bernstein met de Wiener Philharmoniker, deed pijn, heel erg pijn…

Kent Nagano is geen Bernstein en ook geen Haitink. Hij dirigeert goed en betrokken, maar het wil nergens beklijven. In tegenstelling tot zijn solist blijft hij netjes, een beetje op de achtergrond. Ik mis de klemtonen, de accenten, de uitgesponnen passagio’s.

Aan de andere kant: als óók hij zich had laten gaan, dan hadden we ons zorgen moeten maken om het welzijn van moeder aarde, want een tornado of een aardbeving is tegenwoordig zo veroorzaakt.

Hermann Prey, Thomas Hampson, Thomas Allen of zelfs Sara Mingardo – waar zijn jullie?


Gustav Mahler
Lieder eines Fahrenden Gesellen; Kindertotenlieder; Rückert-Lieder
Christian Gerhaher, bariton
Orchestre Symphonique de Montréal olv Kent Nagano
Sony 8883701332

Christian Gerhaher en volksliedjes…. Niet echt een match

gerhaher

Ik geef het onmiddellijk toe: ik heb een probleem met Christian Gerhaher. In mijn oren klinkt hij, ongeacht wat hij zingt, altijd zo verschrikkelijk ‘überserieus’! Zo ook hier, in de live in München opgenomen recital met ‘Volksliedjes’ van Haydn, Beethoven en Britten.

Het is repertoire dat ooit prachtig door Fritz Wunderlich werd gezongen. Gerhaher haalt zijn illustere voorganger in het tekstboekje aan als voorbeeld. Maar die vlieger gaat niet op. In tegenstelling tot Wunderlich, bij wie alles zo natuurlijk en vanzelfsprekend klonk, lijkt Gerhaher het einde der tijden te bezingen. Bij hem geen amoureuze besognes of velden met lelietjes-van-dalen, waar het soms wil spoken..

Zeker bij Haydn klinkt Gerhahers voordracht te volwassen, te gespannen. Een euvel waar ook zijn uitvoering van Britten aan ten onder gaat. Pas bij Beethoven lijkt hij zich te ontspannen. Daar bespeur ik zelfs iets van luchtigheid en ironie. Iets wat ik voornamelijk bij Britten node mis. Het is erg jammer, want de stem van Gerhaher is werkelijk waanzinnig mooi en zijn zang is perfect verzorgd. Ook in het Engels!

Over de begeleiding ben ik meer te spreken. Zowel pianist Gerold Huber als de beide strijkers Anton Barachovsky (viool) en Sebastian Klinger (cello) weten me volledig te overtuigen. Ze begeleiden luchtig en lustig, met waar nodig een serieuze toets.

Het zeer nadrukkelijk aanwezige publiek is meer dan enthousiast, wellicht bent u dat ook.


JOSEPH HAYDN, BENJAMIN BRITTEN, LUDWIG VAN BEETHOVEN
FolksLied
Christian Gerhaher (bariton), Gerold Huber (piano), Anton Barachovsky (viool), Sebastian Klinger (cello)
BR Klassik 900131

SCENEN AUS GOETHES FAUST

faust

Wellicht is het verfilmbaar, maar om nou de compléte Faust van Johann Wolfgang von Goethe op muziek te zetten… Eigenlijk is het onbegonnen werk. Daarvoor is het literaire meesterwerk te ingewikkeld en te symbolisch, iets wat zich niet makkelijk in de taal van muzieknoten laat vangen. Zeker als er ook nog gezongen moet worden.

Het ‘Gretchen verhaal’ is een makkie, met Helena wil het ook nog wel eens lukken, maar het transcendente en psychedelische laatste deel, daar moet je eigenlijk van afblijven, vind ik. Daar was Schumann wellicht op bedacht en – wie weet – was dat de reden dat hij juist met het laatste deel begon?

Szenen aus Goethes Faust houdt het midden tussen opera, cantate, oratorium en een symfonisch gedicht met zang, waardoor het geen eigen smoel heeft en nogal onevenwichtig overkomt. Het luisteren wordt bemoeilijkt door het opzoeken van uitersten. De ene keer klinkt het ontroerend lyrisch, de andere keer irritant bombastisch.

In de loop der jaren zijn er veel goede opnames van het werk gemaakt. Dat de nieuwe, onder leiding van Daniel Harding tot de top gaat behoren is evident, alleen al vanwege het aandeel van het fenomenale Chor des Bayerischen Rundfunks. Petje af!

De tenor Andre Staples werkt een beetje op mijn zenuwen, maar de andere zangers zijn zonder meer voortreffelijk, met als absolute uitschieters de bas Alastair Miles en de sopraan Christiane Karg.

Christiaan Gerhaher is een zeer idiomatische Faust, al haalt hij naar mijn mening het niveau van Bryn Terfel bij Abbado niet

Op digitalconcerthall.com staat een interessant gesprek tussen Daniel Harding en Matthew Hunter over Hardings liefde voor Schumann en diens Szenen aus Goethes Faust.


Robert Schumann
Szenen aus Goethes Faust
Christian Gerhaher, Christiane Karg, Alastair Miles, Mari Eriksmoen, Bernarda Fink, Andrew Staples, Kurt Rydl, Tareq Nazmi
Chor und Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks olv Daniel Harding
BR Klassik 900122