In de jaren 1934 – 1938 pendelde Korngold tussen Hollywood en Wenen. ‘s Winters werkte hij aan de filmmuziek en de zomers besteedde hij aan zijn ‘serieuzere’ werken. In die tijd ontstond ook Die Kathrin – een opera waaraan hij al in 1932 was begonnen en die zijn laatste zou blijven. Het verhaal speelt zich af tijdens de Eerste Wereldoorlog en gaat over de liefde tussen een Franse soldaat en een Duits dienstmeisje.
De première was gepland voor januari 1938, maar Jan Kiepura die de rol van François zou zingen moest wegens zijn verplichtingen aan de MET helaas afzeggen. De première werd uitgesteld. En toen was er de Anschluss.
Net op tijd werd Korngold teruggeroepen naar Hollywood, waar hij zijn score voor Robin Hood binnen een paar dagen moest afmaken. Op 29 januari reisde hij af met de ‘Normandie’, toevallig samen (o ironie!) met Kiepura en zijn vrouw.
De componist was veilig, maar zijn bezittingen, inclusief de manuscripten en partituren, werden in beslag genomen. Op een sluwe wijze (pagina voor pagina ingenaaid tussen de veilige Beethovens en Straussen) werd het naar Amerika verstuurd.
Die Kathrin werd in oktober 1939 in Stockholm uitgevoerd, met een enorm fiasco. Deels was het aan het zwakke libretto te wijten, maar het lag vooral aan het antisemitisme dat zelfs in de Zweedse kranten overheerste.
Zestig jaar later werd de opera door CPO opgenomen. Gelukkig, want er valt bijzonder veel te genieten. Het zit barstensvol schitterende muziek, die het midden houdt tussen opera, operette, musical en film. Een gebruikelijke mix in die tijd – een Zeitoper derhalve. Er valt ontzettend veel moois te beluisteren en de vele aria’s lenen zich voor het meezingen.
De ‘briefaria’ van Kathrin lijkt sprekend op Mariettas lied uit Die Tote Stadt en haar gebed bezorgd de gevoelige luisteraar tranen in zijn ogen.
Uiteraard heeft ook de tenor wat te doen.
Hieronder Anton Dermota zingt ‘Wo ist mein Heim’ in een opname uit 1949 onder leiding van Korngold zelf :
en het liefdesduet is wellicht het mooiste uit alle Korngold opera’s. Zelfs de schurk Mallignac krijgt prachtige noten te zingen, wat hem meteen wat menselijker maakt.
YouTube heeft bijna alle fragmenten weggehaald, gelukkig staat de hele cd op Spotify:
Het laatste woord over Die Kathrin is nog niet gezegd, maar of ik ooit een live uitvoering zou mogen meemaken? De muziek verdient het. Stond dat Puccini wellicht voor ogen toen hij een operette wou schrijven?
Hieronder Renee Fleming zingt ‘Ich soll ihn niemals mehr sehen’:
Erich Wolfgang Korngold
Die Kathrin
Melanie Diener , David Rendall, Robert Hayward, Linda Watson, Della Jones;
BBC Singers & BBC Concert Orchestra olv Martyn Brabbins
CPO 9996022 • 162’
DIE STUMME SERENADE
TUSSEN TWEE WERELDEN
Die Tote Stadt discografie. Deel 1
Aanbeden, genegeerd, vergeten: over Erich Wolfgang Korngold en ‘Die Tote Stadt’
Das Wunder der Annemarie Kremers ‘Heliane’
Wonderlijke productie van Das wunder der Heliane uit Berlijn
Basia con fuoco 
Dit is inderdaad een heel mooi werk, bij momenten zelfs ontroerend. Zwak zou ik het libretto niet noemen (alleszins niet zwakker dan vele andere werken). De plot neemt natuurlijk nogal toevallige wendingen en is bij momenten ietwat sentimenteel maar het zou heel goed gaan op toneel. En het bevat een aantal pareltjes zoals Kathrins briefaria en gebed, het liefdesduet, het ‘Wanderlied’ van François en de aria van Mallignac waarin hij inderdaad eventjes menselijk wordt. Bovendien bevat het werk veel ‘couleur locale’.
Of we het ooit gaan te zien krijgen? Tja, ‘Das Wunder der Heliane’ dacht ik ook nooit te zien en de Vlaamse Opera heeft het toch een paar seizoenen geleden gegeven. Al lijkt dit werk minder een interessante “kluif” voor regisseurs. In tegenstelling tot ‘Das Wunder” is het namelijk moeilijk anders dan ‘traditioneel’ te geven, wat voor mij persoonlijk geen probleem zou zijn…
Wie weet…
LikeGeliked door 1 persoon
Laten we maar hopen en de hoop blijven koesteren Stefan. Wellicht concertante? Wie weet?
LikeLike
Concertant is natuurlijk beter dan niets maar geen enkele opera is gemaakt om concertant te geven en deze al helemaal niet (vind ik) …
LikeLike