Gutman_Records

Alma Quartet records all of Schulhoff’s string quartets. And how!



Woodcut by Conrad Felixmüller of the composer Erwin Schulhoff, Prague 1924. Lindenau-Museum, Altenburg, VG Bild-Kunst

Of all the composers covered by the term ‘Entarte music’, Erwin Schulhoff is the most complex.

Contrary to what various anthologies tell us, Schulhoff was never in Theresienstadt. Nor was he murdered in Auschwitz. The hybrid Czech composer who did not fit into any pigeonhole had simply been unlucky. The Russian citizenship he applied for came two days too late, so instead of being in the Soviet Union, he ended up in the Wülzburg concentration camp, where he died of tuberculosis in 1942.

From his early childhood, Schulhoff was fascinated by everything new. Heartily embracing dada and jazz, he also had a particular liking for the grotesque. His music crossed borders and genres – sometimes even those of a “good decency”.



No wonder his music cannot be labelled: within the oeuvre for string quartet alone, one will discover a huge variety of styles.

Except for his Divertimento op.14 and string quartet op.25, all the works played by the Alma Quartet were composed between 1923 and 1925. Both, highly rhythmic string quartets betray Schulhoff’s affinity with jazz – the second a little more than the first – and also with Czech folklore.


The 1923 ‘5 Pieces for String’ dedicated to Milhaud sound quite neo-classical. Each refers to a dance or a country. In ‘Alla Valse Viennese’, the “waltzes of Ochs” are shining through and in ‘Alla Tango Milonga’ one can only think of Argentina.



Of all the existing recordings of Schulhoff’s quartets so far, the one by the Petersen Quartet (Cappricio) was always dearest to my heart. I still love their performance, but now they have to acknowledge the superiority of their Amsterdam colleagues. Grandiose.



Huge kudos also to Vruchtvlees.com for the cover and box cover design. Not only very bright and cheerful, but also perfectly suited to Schulhoff’s music.



More Schulhoff:

Erwin Schulhoff: genres and music crossing borders

Music as ecstasy: Kathryn Stott plays Erwin Schulhoff

MAHLER 4 FOR ENSEMBLE

Mahler 4 Camerata RCO

Het gebeurt niet zo vaak meer dat ik prettig verrast word door een nieuwe Mahler-opname maar nu heeft Gutman Records mij waarachtig zo blij als een kind gemaakt. Het Camerata RCO heeft zich over Mahler 4 ontfermd, waarbij zij uitgegaan zijn van de kamermuziekversie van die symfonie die de Schönberg-leerling Erwin Stein in 1921 heeft gemaakt.

Natuurlijk is een kamerensemble niet met een volle symfonieorkest te vergelijken en natuurlijk is hun geluid – vanzelfsprekend – kleiner en transparanter, maar de puurheid en de transparantie zijn in dit geval zo mooi en zo verfrissend dat ik de symfonie nu even niet anders wil horen!

Nu is Camerata RCO zelf eigenlijk een soort ‘kamermuziekversie’, van het Koninklijk Concertgebouworkest welteverstaan en alle leden horen ook in het orkest zelf te spelen (of te hebben gespeeld), u kunt dus stellen dat ze hun Mahlers echt under the skin hebben.

Wat ik nu zo onvoorstelbaar leuk vind is dat ik al die instrumenten afzonderlijk goed kan horen. Iets wat niet onmiddellijk een pre is als het om een (groot) orkestklank gaat, maar in de pocketversie is het onweerstaanbaar. Zo kan ik enorm genieten van het schitterende pianospel van Nicolas van Poucke en de stralende warmte van de strijkers bezorgt mij een gevoel van een zeer aangename geborgenheid.

Tel daarbij het bijna klezmer-achtig geluid van de blazers (de klarinetten!), de ondersteunende ritme van de paukenisten en het verrassingseffect van de accordeon … Smullen!

Judith van Wanroij heeft een perfect timbre voor de ‘Himmlichen Freuden’ en de dirigent Lucas Macías Navarro heeft er hoorbaar zelf plezier in. Ook de opname is uitstekend en de tekst in het boekje (ook in het Nederlands!) hilarisch.


GUSTAV MAHLER
Mahler 4 for Ensemble
Judith van Wanroij (sopraan)
Camerata RCO olv Lucas Macías Navarro
Gutman Records CD 173

Meer Mahler 4:
Daniele Gatti dirigeert HAYDN en MAHLER
MAHLER 4 Jansons

Alma Quartet neem alle strijkkwartetten van Schulhoff op. En hoe!

 schulhoff-alma

Van alle componisten die onder de term ‘Entartete muziek vallen is Erwin Schulhoff de meest complexe.

Anders dan diverse anthologieën ons vertellen is Schulhoff nooit in Theresienstadt geweest. Hij werd ook niet in Auschwitz vermoord. De hybride Tsjechische componist die in geen hokje past had gewoon pech gehad. De door hem aangevraagde Russische staatsburgerschap kwam twee dagen te laat, waardoor hij in plaats van in de Sovjet Unie in het concentratiekamp Wülzburg belandde, waar hij in 1942 aan tuberculose overleed.

Vanaf zijn prille jeugd werd Schulhoff gefascineerd door alles wat nieuw was. Hartelijk omarmde hij dada en jazz, had ook een bijzondere voorkeur voor het groteske. Zijn muziek was grenzen en genres – soms zelfs die van een ‘goed fatsoen’ – overschrijdend.mGeen wonder dat zijn muziek zich niet laat etiketteren: alleen al binnen het oeuvre voor het strijkkwartet ontwaar je een enorme variëteit aan stijlen.

Op zijn Divertimento op.14 en strijkkwartet op.25 na, werden alle door het Alma Quartet gespeelde werken gecomponeerd tussen 1923 en 1925. Beide, zeer ritmische strijkkwartetten verraden Schulhoffs affiniteit met jazz – de tweede iets meer dan de eerste – en met de Tsjechische folklore.

De aan Darius Milhaud opgedragen ‘5 Pieces for String’ uit 1923 klinken behoorlijk neoclassicistisch. Elk refereert aan een dans of een land. In ‘Alla Valse Viennese’ schemeren de ‘walsjes van Ochs’ door en bij ‘Alla Tango Milonga’ kan je alleen maar aan Argentinië denken.

Van alle tot nu toe bestaande opnamen van kwartetten van Schulhoff was die van het Petersen Quartet (Cappricio) mij het dierbaarst. Hun uitvoering vind ik nog steeds fantastisch, maar nu moeten ze in hun Amsterdamse collega’s hun meerdere erkennen. Grandioos.

Enorme pluim ook voor de Vruchtvlees.com voor het ontwerp van de cover en de omslag van het doosje. Niet alleen zeer fleurig en vrolijk, maar ook perfect bij de muziek van Schulhoff passend.


ERWIN SCHULHOFF
Complete string quartets
Alma Quartet
Gutman Records 161 (2 cd’s) • 1.51′

Voor meer Schulhoff zie ook:

Spectrum Concerts Berlin speelt ERWIN SCHULHOFF

Entartete Musik, Teresienstadt en Channel Classics

Alma Quartet live: ALMA QUARTET speelt Debussy, Ravel, Sjostakovitsj en Schulhoff