IRRELOHE
In 2010 is het opera in Bonn aan een heuse Schreker revival begonnen. In 2010 werd er Irrelohe op de planken gezet en daar door MDG (9371687-6) live opgenomen.
Het verhaal lijkt nog het meest op een heuse horrorfilm. De heren van het kasteel Irrelohe zijn vervloekt. Op hun huwelijksdag worden ze gek en verkrachten een maagd – een vloek die ze aan hun eerstgeborene zoon doorgeven. Alleen de vlammen kunnen de vloek ontkrachten. En die vlammen komen er ook, aan het eind, als de mooie Eva (Ingeborg Greiner) de graaf Heinrich (onweerstaanbare Roman Sadnik) boven de bastaard Peter (Mark Morouse) verkiest. U snapt hem natuurlijk meteen: Peter is de eerstgeborene zoon van de verkrachter; Heinrich (die dus zijn halfbroer is) kwam 30 dagen later ter wereld. Eind goed al goed, maar eerst gaan we huiveren, sidderen en…. genieten..
Roman Sadnik in scènes uit Irrelohe:
Van de opera bestond al een opname op Sony, in 1989 live opgenomen in Wenen.
Wiener Symphoniker stond onder leiding van Peter Gülke en wellicht is het zijn schuld dat het niet heel erg opwindend klinkt. Aan de zangers (o.a. Luana de Vol en Monte Pederson) ligt het in ieder geval niet niet, al vind ik ze ook niet echt om naar huis te schrijven.
DER SCHMIED VON GENT
Van Schrekers’s laatste opera, Der Schmied von Gent had ik een piratenopname uit Berlijn 1981 in mijn bezit, maar daar was ik niet echt weg van: noch van de klank, noch van de uitvoering. Bovendien was de opera zonder synopsis amper te volgen.
Met smacht zat ik dus op de eerste commerciële uitgave van te wachten en zie: daar is hij dan! ‘De Smit’ werd in 2010 in Chemnitz live opgenomen en op CPO (777 647-2) uitgebracht, hulde!
Het is een “Grosse Zauberoper” met een verhaal dat een beetje in de buurt komt van ‘Der Freischütz’, er komt ook een duivel in voor, maar ook de Heilige Petrus en … Alva (het speelt zich tijdens de 80-jarige oorlog). En ja, het komt allemaal goed.
De bezetting, met o.a. fantastische Oliver Zwarg in de hoofdrol van Smee is voortreffelijk.
LIEDEREN
De onvolprezen Reinild Mees heeft er het initiatief voor genomen en is (uiteraard) zelf achter de piano gekropen om twee cd’s vol met de liederen van Schreker te begeleiden en op te nemen. Er doen Jochen Kupfer, Ofelia Sala en Anne Buter aan mee en het resultaat is werkelijk voortreffelijk (Channel Classics CCS 12098 en CCS 14398)
Ook een echte aanrader is een uitgave van Koch Schwann (3-6454-2), hopelijk nog in de handel, met daarop naast het voorspel voor Irrelohe en ‘Vorspiel zu einer grossen Oper’ een werkelijk onweerstaanbare liedcyclus ‘Vom ewigen Leben’, naar de gedichten van Walt Whitman. Het is fenomenaal gezongen door Claudia Barainsky – alleen al voor haar, met haar stralende hoogte en een enorme tekstbegrip moet je de cd toch echt hebben.
En dan heb ik het nog niet eens over het fantastisch spelende Deutsche Symphonieorchester Berlin. De dirigent, Peter Ruzicka snapt precies waar het in de muziek van Schreker over gaat.
VORSPIEL ZU EINEM DRAMA
Als toetje één van de prachtigste instrumentale werken van één van mijn geliefde componisten: Vorspiel zu einem Drama uit 1913. Het BBC Symphony Orchestra
staat onder leiding van Jascha Horenstein:
Meer Schreker:
De bedwelmende klank van Franz Schreker
‘Zij was toch de mijne, of was zij het niet’?
DIE GEZEICHNETEN. Discografie
DER FERNE KLANG
DER SCHATZGRÄBER: Amsterdam september 2012
FRANZ SCHREKER door Lawrence Renes
SCHÖNE WELT. Anne Schwanewilms
‘Zij was toch de mijne, of was zij het niet’?
Basia con fuoco 
Superb
LikeGeliked door 1 persoon
geweldig componist, moeten we vaker horen in Nederland!
LikeGeliked door 1 persoon
Nou en of!
Zullen we een petitie starten? Meer Schreker en minder Strauss?
LikeLike
OK! Die Schreker, ik val voor z’n muziek: opvallend mooier en artistieker dan van tijdgenoot Richard Strauss. Artistieker in de zin van meer Debussy dan Wagner. Van Strauss heb ik veel gehoord en gezien, van Schreker weinig maar dat ben ik aan het inhalen.
Strauss mag misschien genialer zijn (z’n muziek mag er wezen hoor!) maar ik vind Schreker veel menselijker, hij laat z’n fantasie veel beter gaan dan Strauss die met gemak ouwe hap weer in een nieuw jasje steekt…
LikeGeliked door 1 persoon
bedankt voor je reactie Tom!
LikeLike
Van Schrecker hebben we destijds dankzij Mortier in de Munt gezien:
-Een eigen produktie (was trouwens een mooie enscenering!) van ‘Der ferne Klang’ – was toen voor mij echt wel een ontdekking – een werk met een aantal prachtige (en direct aansprekende) melodieen…
-Een gastvoorstelling van ‘Die Gezeichneten’ – dat ging er niet zo vlot in, maar het is sowieso wel muziek die me bevalt zoals ook Richard Strauss, Korngold…
Ik zou dus ook wel graag nog een aantal van zijn werken zien, liefst in Belgie.
Na ‘Das Wunder der Heliane’ van Korngold (min of meer hetzelfde genre en dat ik ook nooit verwacht had ooit te zien) heb ik er wel goede hoop in…
LikeGeliked door 1 persoon
Laten we hopen Stefan! Meer Schreker, meer Korngold, meer Zemlinsky ……
LikeLike
Nou, je wordt op je wenken bediend, vanaf volgende week der Schlmied von Gent in Antwerpen en;;;Gent
LikeGeliked door 1 persoon
En nu maar hopen dat de productie niet al te ‘conceptueel’ is 🙂
LikeLike
Het decor ziet er toch al deels mooi uit.
Een beetje ‘conceptueel’ mag wel, zolang IK het mooi vind 🙂
Ik kijk er in ieder geval zeer naar uit…
LikeGeliked door 1 persoon
Mocht je daar een recensie van willen schrijven Stefan..
LikeLike
OK, ik zal er eens aan denken…
Schrijft er iemand over DON CARLOS in Luik?
LikeLike
Stefan: stuur mij een PM of een email. Ik heb je email adres niet
LikeLike
Wat betreft ‘Der Schmied vo Gent in de Vlaamse Opera, dat was uiteindelijk al bij al een heel mooie produktie. Heel fantasievolle vormgeving, kleurrijke (en gekke) kostuums en een prachtig decor – dit laatste was een draaidecor met aan de ene kant een straat van Gent en aan de andere kant een burcht met erbovenop een vervaarlijk duivelsbeeld. Ook aan de personenregie (heel levendig) was veel zorg besteed. Kortom regisseur Ersan Mondtag kent zijn vak en zou wat mij betreft nog meer (liefst eerder komische) opera’s mogen regisseren, MAAR…
Er was inderdaad dat (onvermijdelijk?) conceptueel kantje… Om de één of de andere reden wilde Montdag het Faustiaanse verhaal (Smid Smee die zijn ziel aan de duivel verkoopt in ruil voor zeven ‘vette’ jaren en daarna aan dat contract wil ontsnappen en daar met veel list nog in slaagt ook!) linken aan het koloniale verleden van België – niet fraai, dat is waar!).
Dit is al merkbaar in het eerste deel (maquette van het koninklijk paleis, wapentransporten) waar het echter nog niet stoort. Maar in het 3de bedrijf krijgt Smee plots een Leopold II baard en zeult met een zak afgehakte handen (!). We krijgen een stuk archieffilm en toppunt: de muziek wordt een hele tijd stopgezet en we krijgen de hele toespraak van Lumumba te horen! Kortom; compleet tegen de humoristische (om niet te zeggen; dolgekke) rest van de voorstelling in! Nu heb ik in principe niets tegen concepties en ben ik doorgaans nogal breed met interpretaties van regisseurs (zolang het MIJ aanstaat!) maar dit was compleet naast de kwestie! Gelukkig hielp het de voorstelling niet helemaal om zeep en de slotscene, waar Smee door hemel EN hel uitgestoten, een drankkraam opent voor de hemelpoort was dan weer hilarisch! Zonder dat kolonialistisch intermezzo zou de produktie best op DVD mogen verschijnen…
Ik moet nog iets over de muziek zeggen. Het werk is muzikaal prachtig, lichter dan de andere Schrecker-opera’s, heel eclectisch (Aria’s, geuzeliederen -we zitten in de tijd van Alva!- kinderliedjes en de typische Schrecker-dialogen enz…). Het orkest klonk soms nogal zwaar (en luid!) maar dat kan ook aan de dirigent (Alejo Pérez) liggen. De koren klonken prachtig en de solisten zongen (en acteerden!) fantastisch – vooral de tittelrol Smee door Luyte Melrose (prachtig, hilarisch in zijn rol!), zijn vrouw door Kai Rüütel en duivelin Astharte door Vuvu Mpofu.
Kortom een opera die ik met plezier ontdekt heb en een voorstelling waarvan ik (toch) merendeels genoten heb!
LikeGeliked door 1 persoon
Bedankt voor je uitgebreide reactie Stefan!
LikeLike