Henryk Górecki behoort tot de cultcomponisten. Zijn derde symfonie uit 1977 belandde in 1991 op de eerste plaats van een hitparade en maakte de componist wereldberoemd. De vierde werd bij hem door o.a. het ZaterdagMatinee besteld, die zou uitgevoerd worden tijdens het Holland Festival in 2010.

Het mocht niet zo zijn: vanwege gezondheidsproblemen had de componist het werk niet op tijd af. Kort erna stierf hij en de symfonie werd door zijn zoon, Mikołaj, voltooid.

Het werk draagt als bijnaam Tansman Episodes, als een soort huldebetoon aan de componist Alexandre Tansman, Górecki’s nog steeds een zeer ondergewaardeerde landgenoot. Het ligt ongetwijfeld aan mij, maar nergens kan ik een link tussen de twee ontdekken.

Alexandre Tansman: Quatre Mouvements pour orchestre (1967/1968):

 

Tansman was zeer down to earth en soms verbitterd nuchter; in zijn vierde symfonie dobbert Górecki op een minimalistische zee, met af en toe een uitbarsting van pauken en trombonnen. Opgebakken lucht die dankzij veel knip en plakwerk meer lijkt dan dat het is.

Als filmmuziek zou het nog kunnen: met ogen dicht zie je al een soort Ben Hur voor je voorbijflitsen. Ook Preisner, Rota en Bernstein komen voorbij galopperen. En Carmina Burana, altijd leuk voor een ‘aha” moment en de verkoopcijfers. Maar de zich steeds herhalende akkoordenreeksen en reeksen van losse klanken werken op mijn zenuwen. Ik vind het niets. Zonde van de werkelijk voortreffelijk spelende London Philharmonic Orchestra.

 

HENRYK GÓRECKI
Symphony No.4 (Tansman Episodes) op.85
London Philharmonic Orchestra olv Andrey Boreyko|
Nonesuch 7559-79503-4 • 35’