Het geval Inessa Galante is een schrijnend voorbeeld van wat een ‘slachtoffer van de commercie’ zou kunnen heten. Haar eerste recital Debut, uitgebracht in 1995 werd (overigens: zeer terecht) een enorm succes, wat voornamelijk te danken was aan het Ave Maria van ‘Giulio Caccini’.
Puur bedrog, bleek later want het nummer dat een enorme hit werd (wist u dat het in de Top 100 van begrafenisuitvaarten staat?) bleek omstreeks 1970 gecomponeerd te zijn door ene Vladimir Fyodorovich Vavilov, een Russische componist, luitspeler en gitarist.
Debut bleef op nummer één op alle hitlijsten staan waarna Galante ettelijke cd’s met meer van hetzelfde moest opnemen.
Doodzonde! Dat zij veel meer was dan het zoveelste studioproduct kon een ieder die haar live heeft meegemaakt beamen. Haar Violetta’s en Lucia’s zijn onvergetelijk en het spijt mij bijzonder dat er niets van is vastgelegd.
In januari 2000 heeft zij haar debuut in de befaamde Wigmore Hall gemaakt. De BBC heeft het opgenomen en het (nog bestaande?) label Campion zette het op cd, waarvoor ik beiden zeer dankbaar ben.
Bij haar Londense optreden zong Galante liedjes van Russische componisten, alle voorzien van een laagje weemoed en verlangen. Haar stem leent zich er uitstekend voor en met haar vermogen om emotie te doseren en de accenten op de juiste plekken te zetten, heeft zij er mini kameroperaatjes van gemaakt. Luister alleen naar haar zucht aan het eind van ‘Zhavaronok’ (Leeuwerik) van Glinka, alles conform de tekst. En kunt u net als ik, ook amper uw tranen onderdrukken bij het gedicht van Tolstoi, zo schitterend op muziek gezet door Tsjaikovski (Sred’ sjoemnavo bala)?
Inessa Galante beschikt over een pracht van een sopraan, met een gezonde dosis morbidezza en Roger Vignoles is een voorbeeldige ‘partner in crime’. (Campion RRCD 1348)
Geloof het of niet, maar het gros van de mooiste stemmen komt uit Scandinavië. Ze hebben daar een zangcultuur waar wij alleen maar van kunnen dromen. Geen wonder dat een groot aantal van de wereldberoemde zangers daar vandaan komt.
Van al haar land- en tijdgenotes was de Zweedse Elisabeth Söderström wellicht de meest muzikale. De meest veelzijdige ook, haar repertoire vermeldt een schare van uiteenlopende rollen in opera’s, beginnend met Monteverdi en eindigend met Henze.
Dankzij haar Russische moeder beheerste ze niet alleen de taal, maar had een bijzonder gevoel voor het Slavisch repertoire ontwikkeld. Ooit nam ze alle liederen van Tsjaikovski en Rachmaninoff op, en werd beroemd als de vertolkster van de opera’s van Janaček.
Er is iets ouderwets in Söderström’s manier van zingen, en het voelt niet onprettig. Integendeel. Het klinkt zelfs opwindend. Die lange frasen, die omhoog bloeiende noten, haar sensuele uitspraak en een licht metaal in haar volle, warme en uitgesproken vrouwelijke stem.
Af en toe doet ze aan haar (onterecht veel bekender geworden) illustere voornaamgenote denken, wellicht omdat beiden hun grootste triomfen in de opera’s van Mozart en Strauss vierden? Maar de verschillen zijn groter dan de overeenkomsten: Söderström klinkt zelden zelfverzekerd. Haar zingen wordt ook nooit ondergeschikt gemaakt aan de woorden, al was zij altijd bijzonder taalgevoelig en zong zij perfect in vele talen
Begin deze eeuw heeft BBC Legends twee uitgaven aan haar Söderström opgedragen. Op BBC L 4132-2 verschenen twee van haar recitals: uit 1971 en 1984. Tijdens de laatste was ze bijna 60 jaar oud, maar dat is absoluut niet te horen. Nog steeds is haar stem stralend, jeugdig en zeer vrouwelijk.
Tijdens beide recitals laat ze haar volledige kunnen horen en bij beide zingt ze liederen uit verschillende culturen en in verschillende talen. Dat de tweede iets boeiender is uitgevallen, is in grote mate aan pianist Roger Vignoles te danken. En aan de selectie Russische liederen, waar zij de grootste meesteres in was
Op BBCL 4153-2 werden drie verschillende recitals uit de Royal Festival Hall vastgelegd. De Vier Letzte Lieder en de slotscène uit Capricio van Richard Strauss zong ze in oktober 1976 onder begeleiding van Antal Dorati.
De Shéhérezade van Ravel werd in 1971 opgenomen met het BBC Orchestra die onder leiding stond van Pierre Boulez:
De twee aria’s uit Le Nozze di Figaro stammen uit 1960. Söderström laat een vertwijfelde gravin horen, en ze doet het zo mooi dat het naar meer smaakt.
Maar het allermooist zijn de liederen van Strauss, gezongen zonder vocaal krachtsvertoon en gekoketteer met hoge noten.
Basia con fuoco 