Ilya_Gringolts

Weinberg en Kremer: match made in heaven?

Gidon Kremer behoort niet tot de violisten die beroemd zijn geworden om hun zoete vioolklank, zoals Itzhak Perlman. Of Michael Rabin. Hij klinkt vaak krasserig en zijn spel is vaak feller dan fel. Het pakt niet altijd goed uit, maar in geval van Weinberg kun je je, denk ik, geen betere vertolker bedenken.

Kremer was één van de eersten die de muziek van Weinberg op de kaart heft gebracht en sindsdien is hij de grootste pleitbezorger van de componist. Aan hem danken we o.a. de onvergetelijke opname van Weinbergs kamersymfonieën en diens pianokwintet (nog niet in huis? Meteen bestellen! ECM 2538/39 4814604).

Zijn enige vioolconcert componeerde Weinberg in 1959 voor Leonid Kogan, maar de eerste uitvoering vond pas twee jaar later plaats. Kogan speelde en Rozjdestvenski dirigeerde. Er zijn maar bar weinig opnamen van het concert (die van Kogan is uit de catalogus) en ik zou hier graag een 10 voor hebben gegeven als ik de opname met Ilya Gringolts onder Jacek Kaspszyk niet kende (Warner 0825646224838). Die is net zo onstuimig, maar hij heeft meer aandacht voor het Joodse sentiment in deel twee.

Madara Pëtersone vergezelt Kremer in de uit 1960 stammende sonate voor twee violen. Het was opgedragen aan de zus van Emil Gilels. Pedersone’s vioolklank is meer dan symbiotisch met die van Kremer waardoor je op bepaald moment naar meer rust verlangt. Maar wie echt fenomenaal is, is de dirigent. Daniele Gatti snapt de muziek wel.

MIECZYSŁAW WEINBERG
Vioolconcert op. 67; Sonate voor twee violen op. 69
Gidon Kremer, Madara Petersone (viool), Gewandhausorchester Leipzig o.l.v. Daniele Gatti
Accentus ACC30518

Fenomenale vioolconcert van Weinberg meesterlijk gespeeld

weinberg

En alweer vraag ik mij af waarom het zo ontzettend lang moest duren eer Mieczysław Weinberg eindelijk de erkenning kreeg die hij verdiende. In de voormalige USSR was hij buitengewoon populair en zijn werken werden gespeeld door de voornaamste musici.

Hij heeft een oeuvre opgebouwd waar je u tegen zegt, maar het is pas de laatste tijd dat het ook tot ons is doorgedrongen wat een geniale componist hij was. Wist u trouwens dat de score voor de De kraanvogels die voorbij vliegen, één van de beste en de mooiste films uit de cinematografie van zijn hand was?

Dat het in 1957 gecomponeerde vioolconcert van Weinberg geen repertoirestuk is geworden verbaast mij zeer. Het onvoorstelbaar spannende werk die in zijn complexiteit niet onder doet voor nummer 2 van Bartók verdient het om veel vaker uitgevoerd te worden.

Zijn vioolconcert componeerde Weinberg voor de legendarische Leonid Kagan, het is dan ook geen stuk die je zomaar even kan instuderen. Neem alleen al de tweede deel, het Allegretto. Het begint met een Joods deuntje, maar op de achtergrond hoor je duidelijk het derde deel van het vioolconcert van Beethoven, samen tot één geheel geweven. En als je denkt dat je alles al hebt gehad krijg je het in je ziel krassende Adagio. Schrijnend. Daar weet Ilya Gringolts fantastisch mee om te gaan: hij zingt en schuurt tegelijk.

Ook de vierde symfonie is een werk dat je niet gauw loslaat. Onoplettend zou je aan Sjostakovitsj kunnen denken, maar schijn bedriegt! Bovendien, als je goed luistert dan hoor je in Vivace reminiscenties aan de Sabeldans van Katsjatoerian. Dat maakt Weinbergs muziek niet minder bitter, maar zeker optimistischer.

Het onder leiding van Jacek Kaspszyk voortreffelijk spelende Warsaw Philharmonic laat alle nuancen duidelijk uitkomen en zet de juiste puntjes op de juiste ‘i’s’.


MIECZYSŁAW WEINBERG
Violin concerto in G minor op.67, Symphony No.4 A minor op.61
Ilya Gringolts (viool), Warsaw Philharmonic olv Jacek Kaspszyk
Warner Classics 0825646224838 • 62’