Let niet op het mooie affiche. Het belooft ons iets wat niet waar wordt gemaakt en wat we niet krijgen. Het hoofd van Jochanaan blijft tot het einde aan zijn lichaam vastzitten, waardoor het beoogde schokeffect achterwege blijft. Want, zeg maar zelf, een vrijage met een dodelijk gewonde man is toch wel van een ander kaliber dan klaarkomen met zijn afgehakte kop.
Regisseur Ivo van Hove aan het woord:
COMING OF AGE
Ivo van Hove ziet de opera als een coming of age-verhaal en in die zin was Malin Byström een gedroomde Salome die precies deed wat de regisseur van haar verlangde. Klein, teer en lijkbleek was zij zowat de personificatie van een boze, verwende puber die haar zin kostte wat kost moest en zou krijgen.
Lance Ryan (Herodes) & Malyn Byström (Salome) © BAUS
Byström zag er uit als Salome, zij danste als Salome, maar zingen als Salome lukte haar maar half. Daar miste haar stem de orkaankracht voor die het moeiteloos boven het orkest zou kunnen tillen. Maar het was haar roldebuut en de kans dat zij er in gaat groeien is groot, het potentieel is in ieder geval aanwezig. Sowieso moet men haar uithoudingsvermogen en betrokkenheid bewonderen: zij gaf de rol alles wat zij had.
DANS
In het tekstboek (niet lezen!) wordt gerept van kolonialisme, imperialisme en meer van dat soort bla bla, maar gelukkig merkte je daar niets van. Salome danste omdat ze eenmaal haar zinnen op Jochanaan had gezet, levend of dood. Het dubbele van haar wens werd door van Hove meer dan prachtig verbeeld; hij liet Salome de dans dan ook ‘dubbel’ uitvoeren. Fysiek agressief op het voortoneel en gedroomd sensueel en sterk erotisch geladen op de videoprojectie op de muur.
Lance Ryan (Herodes), Doris Soffel (Herodias) & Malyn Byström (Salome) © BAUS
Het was niet alleen mooi om naar te kijken, het werkte ook hallucinerend en hypnotiserend, waardoor ook alle personages in het drama er deel aan moesten nemen, of ze het wilden of niet. Een absoluut hoogtepunt van de productie. Ik noem het maar zoals het was: een orgasme.
Doris Soffel (Herodias) & Malyn Byström Salome) © BAUS
De rol van Jochanaan werd bezet door de Russische basbariton Evgeny Nikitin. Schitterende zanger, dat zeker, maar geen Jochanaan. Ik vind zijn stem te laag en te ‘bassig’, waardoor hij in moeilijkheden kwam bij zijn hoge noten.
Peter Sonn (Narraboth), Malyn Byström (Salome) & Evgeny Nikitin (Jochanaan) © BAUS
Nog erger was het met zijn uitstraling gesteld: die had hij namelijk helemaal niet. Nikitin zag er uit als een bejaarde motorrijder, zijn grijzige haar in een staartje en zijn hele lichaam bedekt met tatoeages. Met zijn sjofele kleding en zijn totale gebrek aan charisma kon hij moeilijk indruk op wie dan ook maken, laat staan dat hij een gedroomd seksobject van een mooie prinses kon worden.
Evgeny Nikitin (Jochanaan) & Malyn Byström (Salome) © BAUS
Herodes (Lance Ryan) en Herodias (Doris Soffel) waren beiden goed. Aanvankelijk had ik een beetje moeite met Ryan: zijn stem is niet echt een karaktertenor zoals ik gewend ben, maar gaandeweg gaf ik mij toch gewonnen.
Doris Soffel (Herodias), Lance Ryan (Herodes), Malyn Byström (Salome) & het lijk © BAUS
Ergens las ik dat de regisseur clichés wilde vermijden en dat was hem goed gelukt. Ryan is een goed uitziende man die er zeer netjes maar ook gladjes eruitzag in zijn nette pak. Zeg maar: het type hoge ambtenaar met een uitstraling van een garnaal.
Doris Soffel (Herodias © BAUS
Ook de Herodias van Doris Soffel was minder karikaturaal dan gewoonlijk, meer een ‘Gooise vrouw’ dan een hysterisch jaloerse krijswijf op leeftijd.
Dorris Soffel (Herodias) in het midden, achter haar Malyn Byström (Salome), naaast haar zittend Hanna Hipp (page) © BAUS
Hanna Hipp (page) heeft weinig indruk op mij gemaakt. Op de bühne was zij de grote ‘afwezige’ wat ongetwijfeld zowel met haar nietszeggend driedelig kostuum als met het gebrek aan goede regieaanwijzingen te maken zou kunnen hebben. Met zijn/haar personage wist van Hove zich blijkbaar geen raad.
James Platt (Soldaat), liggend Peter Sonn (Narraboth & Lance Ryan (Herodes) © BAUS
Uitstekend daarentegen was de Narraboth van Peter Sonn. Met zijn soepele, lyrische tenor wist hij de “mooie Syriër” en gekwelde legercommandant goed gestalte te geven. Ik ben de regisseur ook zeer dankbaar dat hij Narraboth gewoon een fatsoenlijke zelfmoord heeft laten plegen, precies zoals het in het libretto staat.
Ook alle kleine rollen waren zeer goed bezet, met de vijftal kibbelende Joden voorop.
© BAUS
Het minimalistisch toneelbeeld van Jan Versweyveld was zeker mooi, gelukkig gaf hij ook de maan met al zijn gedaantes de prominente plaats die hij verdiende.
Had Ivo van Hove ons datgene gegeven waar we, net als Salome sterk naar verlangden, dan had men kunnen spreken van een bijna perfecte voorstelling.
Malyn Byström (Salome) © BAUS
Basia con fuoco 
Ha Basia, ik zou zelfs zeggen dat Herodes en Herodias eruit zien als een echtpaar waarin de jongere mooie maar karakterloze man getrouwd is met een wat oudere, misschien inderdaad Goois type, vrouw, met geld en invloed/macht.
Over de foto’s: in plaats van de foto met Narraboth zien we een foto met Jochanaan. Die Narraboth hebben we dan nog tegoed… 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Narraboth ligt als een lijk dat net een zelfmoord heeft gepleegd, Neil..
BAUS heeft geen foto van de levende Syriër gemaakt ….
LikeLike
Dag Basia, wat een fantastisch verhaal schreef je bij Strauss’ SALOME en ik heb deze met belangstelling gelezen,
De foto’s spreken boekdelen. Maar zijn de tatoeages echt of er op geplakt bij die Nikitin? Het is wat je schrijft toch niet bij het zijn verschijning te passen en Oer lelijk!
LikeGeliked door 1 persoon
Het lijkt mij dat ze opgeplakt zijn. Wel er zijn wel meer hippie en goeroeachtige verschijningen in de religieuze sfeer die een wonderlijke en volgens velen van ons onverklaarbare sexuele aantrekkingskracht hebben op gevoelige dan wel berekenende geesten. Je had Charles Manson. Je hebt die Turkse televisiegeestelijke die altijd mooie blonde jonge mensen om zich heen heeft. En bijvoorbeeld – minder spiritueel – ook Trump is de mooiste niet.
LikeGeliked door 1 persoon
Maar overtuigend ziet Jochanaan er voor mij niet uit, nee.
LikeGeliked door 1 persoon
Beide, Pieter. Nikitin is getatoeëerd, maar iets minder dan in die voorstelling. Denk ik ….
LikeLike
Voor Salome- en tattoo-geïnteresseerden, zie ook http://operagazet.be/recensies/recensies-20162017/nl/amsterdam-salome/
LikeGeliked door 1 persoon
Ik vond het ook over het geheel een mooie voorstelling. Prachtig weergaloze orkestrale begeleiding door KCO/Gatti. Alleen zijn er altijd details die een voorstelling nog beter zouden kunnen maken. En dan bedoel ik het psychologisch meegaan als toeschouwer. Ik kon helemaal meegaan met Narroboth in zijn hopeloze verliefdheid. Dat paste en hij zong ook nog eens fraai, daarover zijn we het eens Basia. Maar dan de verhouding Jochanaan en Salome (die inderdaad af en toe niet boven het orkest uitkwam). Daar werd voor het publiek weinig aan de verbeelding overgelaten. Je ziet een fragiele naar iets hunkerende vrouw (geen aandacht van haar echte vader, belangrijk voor dochters op die leeftijd, zegt deze amateurpsycholoog) en dan worden we inderdaad opgescheept met een tattoo you-achtige Henk Schiffmacher die voor elke jonge vrouw een gruwel zou moeten zijn. De zwarte verf in diens haar is reeds uitgewerkt. Wat voor een hulpeloos doorgedraaid vadercomplex moet je dan hebben om voor zo’n man te valllen. Dit samenspel tussen de karakters vond ik ongeloofwaardig. Was wel weg van Herodes, echt een theaterpersoonlijkheid. Herodias van Soffel vond ik minder, teveel een ijskonijn. Dan de laatste scène. Die vrijage in die bloedbak had wel iets. Alleen waarom moest iedereen van de cast verveeld daaromheen zitten (hetgeen Mischa Spel van het NRC het mooiste vannde voorstelling vond). Het toneelbeeld had in die laatste scène ook iets intiemer gekund, vooral stoorde ik me aan het voetlicht. Qua belichting had de regie daar meer uit kunnen halen. Verder begreep ik in het begin van de voorstelling, die steeds kleiner wordende hotellounge ook niet helemaal. Had geen functie. Er stond daar iemand in die een half uur op zijn mobiele telefoon zat te turen. De bijeollen vond allemaal prima. Alleen jammer dat die slapjanus Jochanaan een ‘body double’ nodig had voor de laatste scène. Deze Rus geraakte in 2012 in een regelrechte rel. Hij zou meedoen in ‘Der Fliegende Holländer’ tijdens de Festspiele’, wat blijkt dat onder zijn tattoos zich ook een swastika bevindt en dat uitgrekerend in Bayreuth. De bas/bariton moet zich terugtrekken en spreekt over een jeugdzonde (hij was drummer in een hard-rock band).
LikeGeliked door 1 persoon
Stel je voor dat Niktin ook nog eens uit de kleren ging ….. dat moesten we toch niet willen, denk je niet? 🙂
Ja, ik wist van die tattoes, was een grote rel toen. Een hemd met lange mouwen is zo aangetrokken. In het libretto staat duidelijk: Jochanaan is een “ganz junge man”. En zijn haar is nog steeds zwart. Was op te lossen door een kap/grimafdeling.
Maar een Salome zonder afgehakte hoofd van Jochanaan is als de uittocht uit Egypte zonder Mozes 🙂
LikeLike
Ah dat was hij…. Jochanaan als metal-nazi-leider…
LikeGeliked door 1 persoon
Overigens: bedankt voor je reactie!
LikeLike