Het Groot Omroepkoor in het Concertgebouw © Hans van der Woerd
PJOTR ILJITSJ TSJAIKOVSKI
Anders dan het programma vermeldde is het concert niet met het nieuwe werk van Mathilde Wantenaar maar de delen uit de Negen geestelijke stukken van Tsjaikovski begonnen. Goed. Heel erg goed. Daardoor hoorde men goed hoe prachtig Wantenaar de traditie heeft omarmd om daarna mee aan de haal gaan. Bij wijze van spreken dan.
Philipp Ahmann © Danny Wandelt
Voor zijn geestelijke composities voor koor a cappella putte Tsjaikovski uit de Slavische kerkmuziek. Het zijn prachtige werken die een tijdloze schoonheid ademen waarbij je tot rust komt. Even geen haast. Koren op de molen voor het waanzinnig mooi en zeer homogeen zingend Groot Omroepkoor, waarbij de Duitse dirigent Philipp Ahmann zijn naam als de grote koorspecialist bevestigde.
MATHILDE WANTENAAR
De jonge Nederlandse componiste Mathilde Wantenaar (1993) heeft al meer opdrachtwerken op haar naam staan. Zo componeerde zij al eerder voor onder andere het Nederlands Blazers Ensemble, Liza Ferschtman en vocaal ensemble Wishful Singing. Wantenaar studeerde compositie bij Willem Jeths, iets wat goed te horen is. Zij heeft grote affiniteit met de menselijke stem en tegenwoordig studeert zij zang aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Geen wonder dat haar debuut bij de NTR ZaterdagMatinee dan ook een vocaal werk betrof, Dit zijn de bleeke, bleeklichte weken op tekst van Herman Gorter voor Groot Omroepkoor a cappella.
Wantenaar: “Ik zag voor me hoe de dichter in een stille kamer zit aan een tafel naast het raam. De zon gaat schuil achter een eindeloos uitgestrekt wit wolkendek, het is alsof alle kleur uit de wereld is getrokken, hoewel er toch veel licht is. Buiten is er leven, maar in de kamer van de dichter klinkt alles gedempt, is het alsof de tijd stil staat en de lucht is gestold. We zitten onder een stolp, glinsterende stofdeeltjes zweven traag in de lucht en ondertussen trekt de wereld langzaam aan ons voorbij. Het is fijn om er te zijn, maar tegelijkertijd ook beklemmend en eenzaam.”
Laat ik maar meteen zeggen dat de compositie niet alleen adembenemend mooi is, maar het is ook buitengewoon sterk. Wantenaar wist de broeierige sfeer van het gedicht goed in haar noten te vangen waardoor de tekst nog sterker werd, nog meer indruk maakte. Knap, hoor!
SOFIA GOEBAIDOELINA
Haar Sonnengesang componeerde Sofia Goebaidoelina naar een gedicht van Franciscus van Assisi. Het is een soort is een meditatie op het leven en de dood. Net als Tsjaikovski baseerde ook zij zich op orthodoxe kerkgezangen. Religie, geloof en spiritualiteit zijn dé kenmerken van de composities van de van de kleindochter van de Tartaarse groot moefti die zich in 1970 bekeerde tot het Russisch-Orthodoxe geloof.
De religieuze kenmerken waren niet alleen hoorbaar maar ook visueel aanwezig, zeker toen de cellist Ivan Monighetti zijn strijkstok neerlegde. Hij sloeg op de grote trom en pakte op flexatone, die hij lopend aanstreek, waardoor het leek alsof hij de zaal bewierookte. Aan het eind wist hij niet alleen de mooiste maar ook de meest verontrustende pianissimo uit zijn instrument te toveren. Wat, samen met de bijna meditatieve verstilling voor de bijna fysieke ervaring van de dood zorgde.
Ivan Monighetti met Mstislav Rostropovitsj
Basia con fuoco 