Fryderyk_Chopin

Verfrissende Chopin door Benjamin Grosvenor

Chopin Grosvenor

Benjamin Grosvenor: “Het vervelende van de huidige tijd is dat musici blootstaan aan te veel vastgeroeste tradities en zienswijzen. Ik moet me de geschiedenis eigen maken, maar die moet dan wel naar het nu worden vertaald”. Dat het kan bewijst hij met de opname van de pianoconcerto’s van Chopin.

De concerto’s zijn razend populair: de catalogus vermeldt tientallen (zo niet meer) goede en zelfs voortreffelijke uitvoeringen. Valt er nog iets aan toe voegen? Blijkbaar. De jonge Brit die in 2004 op 11-jarige leeftijd de BBC Young Musician Competition won laat zien dat het hem niet zo zeer om de techniek gaat – daar is trouwens ook niets mis mee – als wel om het verhaal achter de noten.

Waar hij het vandaan haalt weet ik niet, maar zijn spel maakt dat het voelt alsof ik de concerten voor het eerst hoor, terwijl ik ze eigenlijk kan dromen. Hij schuwt de grote gebaren niet, gelukkig maar, en toch doet zijn spel kamermuziekachtig aan. Het is alsof hij – intuïtief? – aanvoelt dat ook de meest romantische muziek gebaat kan zijn door je, al is het af en toe, in te houden.

Ergens las ik dat hij jarenlang zijn slaapkamer deelde met zijn broertje die het syndroom van Down heeft: zou zoiets hem extra gevoelig kunnen maken? Pure speculatie, uiteraard.

Het Royal Scottish National Orchestra onder leiding van Elim Chan voelt de interpretatie van de pianist congeniaal aan: samen zijn ze een eenheid waar geen speld tussen te krijgen is. De opname klinkt uitstekend.


FRYDERYK CHOPIN
Pianoconcerto’s
Benjamin Grosvenor (piano)
Royal Scottish National Orchestra olv Elim Chan
Decca 4850365

Teleurstellende Chopin door Louis Lortie

Chopin Lortie

Louis Lortie behoort tot de kleine schare meesterpianisten die ik het meest bewonder. Zijn spel is voornamelijk elegant en zijn techniek vanzelfsprekend. Hij moet het niet hebben van een louter uiterlijke vertoon waardoor zijn kunnen zowat grenzeloos lijkt. Helaas: met de vijfde deel van zijn Chopin-cyclus laat hij horen dat er ook grenzen zijn aan zijn grenzeloosheid.

Eerlijk gezegd verbaast het mij zeer: juist Lortie lijkt de pianist bij uitstek om de schijnbaar eenvoudige taal van Chopin goed te kunnen vertolken. De meeste pianisten vertillen zich er aan door te veel rubato, te veel pedaal te gebruiken en dat doet Lortie nu ook.

Mazurka is een zwierige dans. Je moet je voeten wel stevig op de grond zetten, maar de rest van je lichaam hoort sierlijk in beweging te blijven. Hier gaat Lortie de mist in: het staat te stevig vast, het mist de lichtheid, het beweegt niet.

Ook de Polonaises gaan er aan ten onder: in op.26 no. 2 slaat Lortie zo wild om zich heen dat het niet leuk meer is. Waarom? Zou hij hiermee willen bewijzen dat Chopin geen muziek is voor ‘mietjes”? Dat er meer in zit dat een slappe salongepingel?

Met dat laatste heeft hij ongetwijfeld gelijk, maar ik denk dat je Chopin het grootste eer bewijst om hem te spelen come scritto: zoals het staat. Eenvoudig, zonder schmuck. Zoals Rubinstein het deed.


FRYDERYK CHOPIN
Mazurkas, Polonaises, Allegro de concert
Louis Lortie
Chandos 10943 • 71′

Meer Louis Lortie:
Louis Lortie speelt FAURÉ