Voor het Holland Festival 2013 werd de verfilming van Bernsteins West Side Story uit 1961 opgelapt en met live-begeleiding van het Radio Filharmonisch Orkest vertoond in Carré. Een heuse belevenis, feilloos geleid door Wayne Marshall.

Noem mij maar een softie of een sentimentele oude wijf, maar één van de dingen waar ik het meest bang voor ben, is de confrontatie met mijn verleden. Ik heb dingen in folders en la’s van mijn hoofd, hart en ziel veilig opgeborgen en – mocht de nood aan de man komen doe ik ze even open, ruik ik er aan, aai het en dan berg ik het weer veilig terug op. Soms pink ik een traantje weg of drink ik een glaasje te veel. Wel zo veilig.

De confrontatie met je geliefde van weleer is zo mogelijk nog enger – wil ik dat wel? Ik ben bang dat ik teleurgesteld ga worden, net als die keer toen ik mijn ouderlijk huis na 40 jaar weer eens betrad. Het was klein, donker en benauwd. Weg mooie herinnering!

Wees niet bang, ik ga het nu echt niet hebben over mijn privéleven, maar over een film. Aan de andere kant: horen films, boeken en muziek uit je jeugd niet bij je privéleven? Ze hebben je immers gevormd?

Genoeg mijmeringen, wij gaan het over de West Side Story hebben. Het verhaal kent u ongetwijfeld allemaal, want die is net zo oud als de weg naar Rome en wellicht al ouder. Daar heeft Shakespeare dankbaar gebruik van gemaakt in zijn Romeo en Julia, maar Ovidius is hem in zijn Metamorphosen (Pyramus en Thisbe) al voorgegaan. En het thema heeft anno nu nog steeds (helaas, moet ik zeggen) niets aan actualiteit en zeggingskracht verloren.

West Side Story behoort zonder meer tot één van de beroemdste en beste musicals ooit, daar kan niemand aan twijfelen. Het oorspronkelijke verhaal, over de toen prangende vete tussen de Iers-Amerikaanse bende de ‘Jets’ en de Joodse ‘Emeralds’ werd nooit gerealiseerd, maar de door Bernstein, Laurents (script) en Robbins in 1947 bedachte East Side Story werd tien jaar later, met de nu naar de westkant van Manhattan verplaatste handeling, een regelrecht succes.

In 1961 werd de musical verfilmd en werd van meet af een geniale klassieker. De muziek van Leonard Bernstein, de songteksten van Stephen Sondheim en de choreografie van Jerome Robbins: doe ze het nog eens na! De film moet je gezien hebben, al was het maar om een referentie te kunnen hebben.

En nu dus werd de film helemaal opgelapt. Gerestaureerd, heet dat. In het kader van het Holland Festival werd hij éénmalig (doodzonde!) op het grote doek in het Amsterdamse Carré vertoond, met een live begeleiding van het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van de zeer charismatische Engelse dirigent Wayne Marshall.

Hoe ze dat voor mekaar hebben gekregen weet ik niet, maar het resultaat was meer dan verbluffend. Alles liep synchroon en je vergat dat je naar een film keek en dat het orkest op het podium stond. Het was een echte belevenis en het voelde alsof je naar een echte live
voorstelling zat te kijken.

Het orkest: mijn goede genade wat waren ze goed! Ik zat aan mijn stoel genageld en durfde nog amper adem te halen. Nou ja, de keren daargelaten dat ik toch echt naar mijn zakdoek moest grijpen, samen met iedereen om me heen.

Wayne Marshall heb ik nu voor het eerst live meegemaakt. Ik kende zijn opnamen van Gershwin – daar is hij een kampioen in -,maar ook zijn Poulenc en Hindemith zijn niet te versmaden. Ook zijn piano en orgel opnamen zijn niet aan mij voorbij gegaan, ik bewonder hem al jaren. Live was hij meer dan ik had verwacht – soms wist ik niet waar ik naar toe moest kijken!

De volle zaal was voor de helft gevuld met zeer jonge mensen. Het verwonderde mij echt, dus in de pauze heb ik er een paar opgezocht. Zij waren 16 en 17 en zij vonden het super gaaf. Nee, de pasjes waren niet verouderd en de muziek kenden zij wel. Van Madonna en Amy Winehouse en zo. Mooi. En aan het einde kwamen de tranen.

Ter herinnering en herkenning één van de voor mij spannendste scènes uit de film, ‘Tonight’:

Let ook op de woorden “tonight there will be no morning star”. En ergens bij 2.30’ zie je de Jets die zo voor het boord van ‘Coffee warehouse’ opgesteld staan, dat de enige letters die te zien zijn het woord ‘war’ vormen.

Meer Bernstein:
ROBERTA ALEXANDER zingt Bernstein

WONDERFUL TOWN

Koninklijk Concertgebouworkest speelt THE BEST OF BERNSTEIN

A Quiet Place door Opera Zuid: productie van het jaar?

TROUBLE IN TAHITI: film van Tom Cairns

LEONARD BERNSTEIN: Mass. A Theatre piece for singers, players and dancers