Gurre-Lieder, het monument onder de concertstukken met zijn zeer tot verbeelding sprekende drama, behoort voor mij tot één van de mooiste werken ooit gecomponeerd. Liefde, moord, een immens verdriet dat je gek maakt, het gevecht tegen God, de kracht van de natuur: alles staat er in en is volledig in de muziek geïntegreerd.

In ‘Sehnt die Sonne’, het laatste stuk van het werk, bouwt Schönberg een brug tussen vroeger en nu, al weet hij het zelf nog niet. Het is alsof het slot van Iris van Mascagni verbroederd wordt met Schönbergs eigen meesterwerk, de na de oorlog gecomponeerde De overlevende uit Warschau.

 Gurre-Lieder moet je tenminste één keer live hebben gehoord, maar aangezien de uitvoeringen ervan niet dagelijkse kost zijn, blijft er niets anders over dan je tot de opnamen te beperken.

Het is eigenlijk verbazingwekkend hoeveel goede opnamen van dit door velen als vrijwel onuitvoerbaar beschouwde werk bestaan! Zelf ken ik er een paar en de nieuwe, in juni 2014 onder Markus Stenz voor Hyperion opgenomen lezing, behoort volgens mij tot de besten die er zijn.

Het Gürzenich-Orchester Köln voelt zich blijkbaar als een vis in het water in het laatromantische idioom en – versterkt door de zes verschillende koren – schuwen ze geen enkel middel om tot de luisteraar en zijn hart door te dringen. De ‘Zemlinsky-jaren’ van James Conlon zitten ze blijkbaar voorgoed in hun genen…..

De, op zich warme mezzo van Claudia Mahnke (Waldtaube) heeft helaas wel scherpe randjes. Voor mij had het wat lyrischer gemogen – minder Wagner en meer Zemlinsky, zeg maar – maar haar voordracht is meer dan indrukwekkend. Een echte stemactrice.

De Nederlandse sopraan Barbara Haveman is een zeer sensuele Tove, maar de beste van allemaal vind ik Brandon Jovanovich. Als Waldemar loopt hij tegen zijn grenzen aan, maar overschrijdt ze nergens. Zeer masculien en tegelijk zeer breekbaar. Voor mij is zijn vertolking meer dan sensationeel.

De bariton Johannes Martin Kränzle is een fantastische spreker. Zijn voordracht is gespeend van elk maniërisme, iets waaraan zich veel vertolkers van die rol (Sunnyi Melles in Amsterdam!) schuldig maken.

Mocht u tot kopen overgaan (doen!): controleer dan eerst het booklet, de mijne was een misdruk, er waren er een paar blanco bladzijden.

 Trailer:

ARNOLD SCHOENBERG
Gurre-Lieder
Barbara Haveman, Brandon Jovanovich, Thomas Bauer, Gerhard Siegel, Claudia Mahnke, Johannes Martin Kränzle
Diverse koren, Gürzenich-Orchester Köln olv Markus Stenz
Hyperion CDA68081/2 • 108’