“1 meter 34 groot, korte armen, zeven vingers – vier rechts, drie links -, groot vrij goed gevormd hoofd, bruine ogen, prominente lippen. Beroep: zanger”. Zover Thomas Quasthoff over Thomas Quasthoff. Nee, gevoel voor humor kan je hem niet ontzeggen. Ook het vermogen om te relativeren, of een buitengewone intelligentie en een enorme muzikaliteit. Maar het allerbelangrijkste is zijn stem: donker, warm en fluwelig, waarmee hij met gemak de allergrootste zalen ter wereld kan vullen.

Nooit vergeet ik de eerste keer dat ik hem live hoorde, een jaar of 24 geleden. Ik kende zijn cd met liederen van Loewe dat net uit was (EMI, thans niet meer in de handel) en waar ik meer dan kapot van was. Ik wist, dat hij een softenonkind was en toch schrok ik toen hij waggelend het podium betrad. Hij klom op een stoeltje en toen gebeurde het. Zodra hij begon te zingen vergat ik alles en kon de hele wereld mij gestolen worden. Zijn stem was zeer groot, te groot voor de Kleine Zaal, en van een ongekende schoonheid. Ik wentelde mij in zijn geluid. Het voelde als een warm bad: vertrouwd en lekker.

Als toegift zong hij een aria uit….(?) en dat deed mij pijn. Want; welke rollen zou hij kunnen zingen, vooropgesteld dat hij überhaupt een operabühne zou kunnen betreden? Rigoletto was uiteraard te wrang. En ik mijmerde over een operazanger die ons ontnomen werd voordat hij überhaupt begon

Maar wat heb ik me toen vergist! Quasthoff bewees eens te meer dat zijn doorzettingsvermogen en zijn wilskracht groter dan groot zijn, en is inderdaad opera gaan zingen. In het theater. Ik denk nog steeds aan zijn Amfortas in de Wiener Staatsoper.

Maar hij bleef voornamelijk liederen zingen. In 2005 had hij zijn interpretatie van de Die Schöne Müllerin vastgelegd, een cyclus die hij al sinds het begin van zijn carrière op het repertoire had staan. Best jammer dat hij het niet eerder had opgenomen, het zou fascinerend kunnen zijn om te vergelijken in hoeverre zijn visie op Schuberts verklanking van Müllers gedichten is veranderd.

In 2005 was Quasthoff geen naïeve jongeling meer. Hij was toen al veertig en had en grote zangcarrière en daarmee gepaarde successen achter de rug. Zou hij nu anders kijken tegen de eerste verliefdheid? Jaloezie? Liefdesverdriet? Daar komen we niet achter.

In en interview met Thomas Voigt zei hij dat hij veel meer wilde dan alleen maar een mooi geluid maken. Hij wilde alle kleuren gebruiken die zijn stem ter beschikking had om de inhoud van gezongen teksten te kunnen duiden. Want: hoe kan je recht doen aan een tekst dat over helse jaloezie gaat als je alleen maar mooi zingt?

En opnieuw vraag ik me af of zijn zingen vroeger meer ingetogen was? Hoe hij ‘Der Müller und der Bach’ destijds had gezongen? Verstilder wellicht? Zo jammer dat ik het niet kan vergelijken met de, met zijn volle stem gezongen versie van nu.

Ik zet die cd nogmaals op en luister naar het verhaal dat hij mij wil vertellen. In zijn interpretatie bestaat de cyclus uit minidrama’s, in een keurslijf van een liedcyclus gegoten. Geen kamermuziek meer, maar een opera. Weliswaar één in een miniatuurformaat, maar toch. Een jongeling is een volwassen man geworden. En die zelfmoord aan het eind, ach, misschien komt hij tot bezinning en doet hij het niet? Als je ouder wordt weet je dat alles ooit overgaat. Ook het allergrootste liefdesverdriet.