Romeo en Julia volgens Gounod, Bellini en Zandonai

RomeoAndJuliet 1884 painting by Frank Bernard Dicksee.

Romeo and Juliet, painting by Frank Bernard Dicksee, 1884

Shakespeare’s Romeo en Julia is wellicht het beroemdste liefdesverhaal ooit. De tragedie werd door meerdere componisten op muziek gezet, waaronder door Charles Gounod. Zijn Roméo et Juliette is, volgens Leo Riemens (één van de belangrijkste Nederlandse operakenners en publicisten van weleer) ‘één groot liefdesduet met interrupties’.

Ik ben het met hem eens. De muziek is zo ontzettend mooi! En zo ontroerend! En toch was de opera lange tijd een beetje een stiefkind van de operahuizen. Een lot dat eigenlijk veel Franse opera’s heeft getroffen.

Gounod; Londen, 1994

Romeo Vaduva LOnden

Wat is er toch met Leontina Vaduva gebeurd? Deze prachtige Roemeense sopraan begon in de jaren negentig aan een duizelingwekkende carrière, zong in alle grote operahuizen en kreeg een exclusief contract bij EMI, waar ze onder meer La Bohème met Roberto Alagna heeft opgenomen.

Met de spectaculaire opkomst van haar landgenote en collega Angela Gheorghiu, die ook haar  plaats naast Alagna heeft ingenomen, is ze – letterlijk en figuurlijk – langzaamaan van het toneel verdwenen. Wat een zonde!

In 1994 zong ze in het ROH in Londen een adembenemende Juliette – jeugdig, vol joie de vivre, levenslustig en nieuwsgierig. Met volledige overgave stortte ze zich in de liefde, het was menens en voor altijd. Haar Juliette was breekbaar maar vastberaden, en ze zong haar met een intensiteit en perfectie die amper te overtreffen valt..

Het Franse repertoire past Alagna als een handschoen, en Romeo is altijd zijn glansrol geweest.  Hij klinkt jeugdig, helder en op een natuurlijke manier heroïsch, een perfecte match voor de lyriek van Vaduva. Een ontegenzeglijk volmaakt liefdespaar.

Het orkest en de (traditionele) enscenering zijn een lust voor oor en oog, en François Le Roux verdient een speciale vermelding als een fenomenale Mercutio. Daar kunt u niet zonder leven! (Opus Arte, OA R3106D)

 

Gounod; Salzburg, 2008

Romeo Salzburg

In 2008 is de opera in Salzburg in première gegaan, bedoeld als vehikel voor – wat toen nog een ‘droompaar van de opera’ heette – Rolando Villazon en Anna Netrebko. Maar Anna werd zwanger en werd vervangen door de toen totaal onbekende Nino Machaidze. De jonge (toen nog maar 26!) Georgische werd een terechte sensatie.

Machaidze is een echte belcanto-zangeres, met alle toeters en bellen, en ze zingt en acteert een droom van een Juliette. Beter dan ‘la Netrebko’ het ooit zou kunnen doen. Villazón is een kwestie van smaak. Ooit vond ik hem sensationeel, maar op den duur begon hij mij te irriteren. En toch: hij is een echt bühnebeest, die je aandacht weet vast te houden.

Cora Burggraaf is een prachtige Stéphano en het Salzburgse Mozarteum-orkest wordt met verve gedirigeerd door Yannick Nézet-Séguin. De regie is traditioneel en de enscenering en de kostuums oogverblindend. Een aanrader. (DG 0734518)

 

Gounod; Amsterdam, 8 november 2008

Tien jaar geleden werd het werk tijdens de onvolprezen ZaterdagMatinee opgevoerd, en HOE!
Het begon met afzeggingen, wat op zich allerminst een ramp hoeft te betekenen. Na afzeggingen van eerst Patrizia Ciofi en daarna Matthew Polenzano, lukte het casting directeur Mauricio Fernandez om op korte termijn twee fantastische vervangers te engageren: Nino Machaidze (ja, dezelfde die de rol een maand of twee eerder in Salzburg zong) en Sébastien Guéze.

Sébastien Guéze als Romeo in Miami:

Hun verliefdheid spatte van het podium af, en aangezien niet alleen de beide hoofdrolvertolkers maar ook de rest van de cast zeer jong (en zeer goed) was, was het realiteitsgehalte van het verhaal gewaarborgd. Een stelletje opgewonden teenagers op een rij!

De kleine rol van Tybalt werd gezongen door Joel Prieto, in 2008 winnaar van Operalia. Ook Cora Burggraaf was van de partij. Giuliano Carella zweepte het orkest tot ongekende hoogten.

De uitzending is nog terug te luisteren op Radio 4:

http://www.radio4.nl/ntrzaterdagmatinee/uitzending/201260

BELLINI: Renata Scotto & Giacomo Aragall

Romeo Bellini Scotto

Ongelukkige liefdes zijn door de eeuwen heen zowat de inspiratiebron geweest van schrijvers, dichters, schilders en toondichters. Logisch: bestaat er iets in de wereld van de romantiek wat ons meer kan ontroeren dan het treurige lot van twee mensen die uit liefde voor elkaar de dood boven het leven verkiezen?

Het verhaal van Romeo en Julia is wellicht de mooiste van ze allemaal. Laat ik daarom, voor de (totaal incomplete) volledigheid, ook nog twee andere ‘Romeo en Julia’-opera’s vermelden, die zeer de moeite waard zijn.

Adembenemend mooi is I Capuletti e i Montecchi van Vincenzo Bellini. Mijn geliefde uitvoering is in 1968 live in La Scala opgenomen met een tenor (een pracht van een Giacomo Aragall!) als Romeo en Renata Scotto als Giulietta. Tebaldo wordt gezongen door (wat een weelde!) een jonge Luciano Pavarotti en Claudio Abbado dirigeert (Gala GL 100.517).

Aragall en Scotto in ‘Si, fuggire!… Vieni ah! vieni, e in me riposa’:

 

BELLINI: Patrizia Ciofi & Carlo Polito

Romeo Bellini box

In de Dynamic-box (CDS 552/1-25) met alle Bellini opera’s (mocht u hem nog niet bezitten – ga meteen er achteraan!) wordt Julia gezongen door Patricia Ciofi. Wat een zangeres! Niet alleen alle noten en kwinkslagen zijn er (en allemaal ‘a punto’), ook als stemactrice is zij bijzonder overtuigend. De opname is in 2005 gemaakt in Martina Franca.

Patrizia Ciofi in  ‘Oh! quante volte’ uit de productie vana I Capuleti e i Montecchi in Barcelona 2016:

Anna Netrebko & Elina Garanča

Romeo Bellini Netrebko

In 2009 kwam er een nieuwe opname op de markt met niemand minder dan Anna Netrebko en Elina Garanča in de hoofdrollen. Als Tebaldo hoort u – toen een nieuwe tenorale hoop, nu een van de grootsten – een werkelijk schitterende Joseph Calleja (DG 4778031). Zonder meer de moeite waard.


ROMEO EN JULIA VAN ZANDONAI

Romeo Zandonai

En dan hebben we nog Giulietta e Romeo van Riccardo Zandonai, een componist die ooit beschouwd werd als de opvolger van Puccini. Zijn opera’s worden tegenwoordig nog maar zelden opgevoerd en de doorsnee operaliefhebber komt niet verder dan Francesca da Rimini. Jammer, want de werken van de leerling van Mascagni, en wellicht de laatste der veristen, zijn een puur genot om naar te luisteren.

De mij enige bekende complete opname van Giulietta e Romeo (GOP 66352) werd in 1955 in Milaan gemaakt. De hoofdrollen worden gezongen door Annamaria Rovere, een prima sopraan met een voor die tijd typisch stemgeluid, en de mij lichtelijk irriterende Angelo Lo Forese. Vanwege de opera zelf, maar ook vanwege de fenomenale Renato Capecchi als Tebaldo een absolute must voor een operaliefhebber.


Een aria uit de opera kunt u ook horen op de ‘Verismo’ cd van Jonas Kaufmann

 

Roméo et Juliette van BERLIOZ. Mini discografie.

Romeo en Julia in Zwitserland

11 comments

  1. 1. Zandonai is eigenlijk geen verist en Mascagni in sommige van zijn opera’s ook niet!! Oppassen met dit etiket te pas en te onpas te gebruiken.
    2. De beste opname van “Giulietta son io” is die van de jonge Del Monaco kans beefy Jonas niet aan tippen hoor om van Gigli, Masini
    3. je begin paragraaf klopt semantisch niet helemaal

    Geliked door 1 persoon

  2. en mijn commentaar klopt semantisch ook niet, maakt niet uit time to go bed
    moet gewoon zijn:
    kan beefy jonas niet aan tippen hoor (en daar hoort het te stoppen), de vervloeking van keybaords en send knoppen

    Geliked door 1 persoon

  3. Tja, ‘verisme’ … als er één relatief begrip is… Slaat dat terug op het (crue) onderwerp? Of de locatie (Europa?)? Op het tijdstip? (op dat moment min of meer hedendaags?) Of is het een muzikaal tijdgebonden genre? En als het enkel op het onderwerp slaat, welke opera’s zijn dan ‘veristisch’ buiten ‘Cavalleria’, ‘Paglacci’ en ‘Il Tabarro’? ‘L’amico Fritz’ is waarschijnlijk te poetisch, ‘Iris’ te exotisch ‘Andrea Chenier’ te historisch om als ‘veristisch’ te worden beschouwd al zijn ze allemaal vrij ‘realistisch’ van onderwerp. Maar dat zijn heel veel opera’s!
    We moeten geloven dat het een begrip is dat achteraf op een bepaalde periode is geplakt maar waarvan de betekenis zeer voor discussie vatbaar is…

    Geliked door 1 persoon

  4. Fred: in veel wat je zegt heb je gelijk. Jij ook Stefan. Echt veristisch zijn misschien maar drie, vier opera’s, tenminste als we het begrip strikt toepassen. Ik gebruik het zelf als aanduideing van een bepaalde “muzikale stijl’ in een bepaalde periode. Beginnend met Puccini en eindigend met Menotti en Refice. Zo ongeveer.

    Ook wat de jonge del Monaco betreft heb je gelijk: zijn uitvoering van die aria is inderdaad de beste. Ik wilde het dan ook als voorbeeld gebruiken maar toen bedacht ik mij dat het misschien aardig was om ook hedendaagse zangers er bij betrekken. Wat je ook van Kauffamann mag denken (nee, hij is niet mijn geliefde tenor, zeker niet in Verdi): zijn cd met “veristische aria’s” (hier is het begrip ‘verismo’ weer ‘ruim gemeten’) mag er zijn.

    Like

    1. Beefy Jonas zijn verismo plaat mag er idd best wezen. Del Monaco’s vroege decca opname is simpelweg de beste, de tessituur ligt helemaal goed voor zijn stem, de latere MDM (live) opnames mogen d’r ook zijn maar dan had die wel wat glans verloren. Alagna zingt hem ook goed maar mist de power. Miguel Fleta is een andere favoriet en geeft meer muziek die anderen knippen voor de solo opname.
      Spijtig dat Coreli hem nooit heeft opgenomen, dat zou ook vonken hebben gegeven.
      En de zeer ondergewaardeerde Aldo Bottion (live op ubuis) vind ik ook beter dan beefy Jonas en Roberto Alagna.

      Like

  5. Goed overzicht van deze ‘liefdesopera’s’ maar ik mis Vaccai en Zingarelli die samen met Bellini teruggaan tot het zestiende eeuwse verhaal van Luigi da Porto, zeer aanbevelingswaardig voor wie het Italiaans machtig is.

    Like

  6. En in Wagner is “beefy” (waar slaat dat woord eigenlijk op?) toch ook fantastisch (OK, ’t is geen Melchior, misschien zelfs geen Windgassen maar toch…)

    Wat Patricia Ciofi betreft: ze mag een fantastische zangeres (geweest?) zijn, maar haar aan Norma wagen (recentelijk in Luik) was toch een lichtelijke vergissing…

    Like

      1. Het komt erop neer dat in de meer intieme passages de uitstekende belcantozangeres blijft gelden en alle vocalisen komen er ook nog goed uit (de duetten met Adalgisa klonken zelfs vrij mooi). Maar in de voor Norma toch typische dramatische recitatieven schiet ze toch dramatiek en volume tekort waardoor deze momenten toch echt ‘in het water vallen’… Gewoon een keuzefout die niets afdoet aanb de overige rollen waar ze ongetwijfeld schitterend in is…

        Geliked door 1 persoon

Plaats een reactie